Najwyższa Izba Kontroli (NIK) rozpoczęła kontrolę specjalną w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz kontrolę doraźną w Polskim Komitecie Olimpijskim (PKOI). Obie kontrole mają na celu dokładne sprawdzenie legalności i efektywności wykorzystania środków publicznych. Działania te mają istotne znaczenie dla przyszłości obu instytucji, zwłaszcza w kontekście rosnących obaw dotyczących transparentności i prawidłowego zarządzania funduszami.
NCBR pod lupa NIK: Kontrola specjalna zlecona przez Mariana Banasia
Zgodnie z komunikatem opublikowanym przez NIK, kontrola w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju została zlecona przez prezesa NIK, Mariana Banasia, i jest pierwszą kontrolą specjalną w tej kadencji.
„Kontrolerzy Delegatury NIK w Białymstoku rozpoczęli kontrolę specjalną, zleconą przez Prezesa Najwyższej Izby Kontroli Mariana Banasia, która obejmie funkcjonowanie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz spółek powołanych w okresie od 2014 do 2025 roku” – informuje NIK.
Zakres kontroli obejmuje zarówno działalność naukową, jak i bieżącą, co pozwoli na kompleksowe zbadanie organizacji i funkcjonowania NCBR. Kluczowe pytanie, na które kontrola ma odpowiedzieć, to czy przyznawane środki finansowe są wykorzystywane w sposób efektywny, celowy i zgodny z obowiązującymi przepisami prawa, w tym regulacjami dotyczącymi działalności badawczo-rozwojowej.
Ocena efektywności i celowości wydatków
Jak podkreślono w oświadczeniu NIK, ważnym aspektem kontroli będzie ocena, czy środki finansowe przyznawane przez NCBR przynoszą oczekiwane rezultaty. Kontrolerzy zwrócą uwagę na to, czy finansowane projekty faktycznie realizują zakładane cele oraz czy procesy decyzyjne w NCBR są transparentne i oparte na obiektywnych kryteriach. To niezwykle istotne, aby utrzymać zaufanie publiczne do tej instytucji, która dysponuje środkami publicznymi.
NIK podkreśla, że identyfikacja potencjalnych ryzyk – takich jak konflikty interesów czy nieprawidłowe zarządzanie środkami – będzie kluczowym elementem kontroli. Wskazano również na potrzebę przejrzystości procesów decyzyjnych w NCBR, co pozwoli na lepszą kontrolę nad zarządzaniem środkami i eliminowanie działań niezgodnych z przepisami prawa.
Kontrola doraźna w PKOI: Zbadanie rozliczeń środków publicznych
Jednocześnie NIK rozpoczęła również kontrolę doraźną w Polskim Komitecie Olimpijskim (PKOI). Kontrola ta dotyczy rozliczeń umów finansowanych ze środków publicznych, zawartych przez PKOI.
„Także dziś rozpoczęła się kontrola doraźna w Polskim Komitecie Olimpijskim (PKOI), która będzie dotyczyła realizacji i rozliczania przez tę instytucję umów finansowanych ze środków publicznych” – podała NIK.
Kontrola obejmie okres od 9 sierpnia 2021 roku (dzień po zakończeniu XXXII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Tokio) do 27 lutego 2025 roku. Celem kontroli jest zbadanie, czy PKOI prawidłowo realizował umowy finansowane ze środków publicznych, a także czy wydatki były dokonywane zgodnie z prawem i gospodarnie.
Skala finansowania publicznego w PKOI
NIK zapowiedziała, że kontrolerzy sprawdzą, jaka była skala finansowania publicznego przekazanego do PKOI oraz czy rozliczenia umów były prawidłowe. Legalność i gospodarny sposób zarządzania tymi środkami to kluczowe aspekty, które zostaną poddane szczegółowej analizie.
Jak podkreślono, kontrola ta ma na celu zapewnienie, że publiczne fundusze są wykorzystywane w sposób transparentny i efektywny, co jest istotne zarówno dla środowiska sportowego, jak i opinii publicznej.
Znaczenie kontroli dla społeczeństwa
Kontrole przeprowadzane przez NIK są niezbędnym narzędziem w walce o przejrzystość i odpowiedzialność instytucji publicznych. W szczególności, kontrola w NCBR ma ogromne znaczenie dla sektora badawczo-rozwojowego, który otrzymuje duże wsparcie finansowe od państwa. Z kolei kontrola w PKOI pozwoli na zweryfikowanie, czy publiczne środki są efektywnie wykorzystywane do realizacji celów sportowych.
Kontrole te mają również na celu utrzymanie wysokich standardów zarządzania w instytucjach, które mają kluczowy wpływ na rozwój nauki, technologii oraz sportu w Polsce. Wykrycie nieprawidłowości mogłoby prowadzić do istotnych zmian w zarządzaniu tymi instytucjami, co z kolei mogłoby wpłynąć na przyszłe decyzje dotyczące finansowania i organizacji pracy w sektorach objętych kontrolą.
Podsumowanie
Obie kontrole – zarówno specjalna w NCBR, jak i doraźna w PKOI – to kluczowe działania podejmowane przez NIK w celu zapewnienia odpowiedniego zarządzania publicznymi funduszami. Ich rezultaty mogą mieć istotne konsekwencje nie tylko dla samych instytucji, ale także dla dalszego rozwoju naukowego i sportowego w Polsce.
Jak zauważyła Najwyższa Izba Kontroli, „utrzymanie zaufania publicznego do instytucji, które zarządzają środkami publicznymi, jest kluczowe dla ich efektywnej działalności i realizacji zakładanych celów”.
