Śmierć trzymiesięcznej pandy rudej o imieniu Roxie z ogrodu zoologicznego w Edynburgu wywołała falę oburzenia i dyskusję na temat wpływu hałasu na zwierzęta. Przedstawiciele Royal Zoological Society of Scotland (RZSS) ogłosili, że przyczyną śmierci Roxie mógł być stres wywołany głośnymi fajerwerkami odpalanymi w mieście z okazji tradycyjnej Nocy Guya Fawkesa. Organizacje charytatywne zajmujące się ochroną przyrody oraz aktywiści na rzecz zwierząt wzywają teraz do wprowadzenia zakazu publicznej sprzedaży fajerwerków, aby zapobiec podobnym tragediom w przyszłości.
Śmierć Roxie i jej matki Ginger
Roxie była zaledwie trzymiesięczną pandą rudą urodzoną w zoo w Edynburgu, a jej niespodziewana śmierć wstrząsnęła opiekunami i społecznością. Ben Supple, zastępca dyrektora generalnego RZSS, poinformował, że Roxie niedawno straciła swoją matkę Ginger, która zmarła w podobnych okolicznościach pięć dni wcześniej. Obie pandy były pod szczególną opieką weterynarzy, jednak hałas fajerwerków mógł przyczynić się do ich zgonów.
Specjaliści z RZSS zaznaczają, że stres wywołany hałasem może prowadzić do różnych reakcji u zwierząt – od utraty apetytu, poprzez wzmożoną agresję, aż po zaburzenia oddychania, które w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do śmierci. W przypadku Roxie jej organizm zareagował silnym stresem, co spowodowało zakrztuszenie się wymiocinami. Tragiczne wydarzenia tej nocy wywołały natychmiastowe reakcje działaczy i organizacji charytatywnych, które zaapelowały o pilne wprowadzenie zakazu używania fajerwerków w przestrzeni publicznej.
Noc Guya Fawkesa i jej wpływ na zwierzęta
Noc Guya Fawkesa, obchodzona w Wielkiej Brytanii co roku 5 listopada, to czas tradycyjnych pokazów sztucznych ogni oraz palenia kukieł. Choć jest to głęboko zakorzenione święto, wywodzące się z XVII wieku, nie jest wolne od kontrowersji. W ciągu ostatnich lat narasta presja, aby ograniczyć lub całkowicie zakazać sprzedaży fajerwerków do użytku prywatnego, szczególnie w okresie świątecznym. W Polsce podobne zjawisko możemy zaobserwować w okresie noworocznym, kiedy to fajerwerki stają się przyczyną cierpienia wielu zwierząt domowych i dzikich.
Według badań, przeprowadzonych w ostatnich latach przez różne organizacje prozwierzęce, hałas wywoływany przez fajerwerki powoduje u zwierząt wysoki poziom stresu. W przypadku ptaków dochodzi do zdezorientowania i zderzeń z przeszkodami, co może skutkować obrażeniami, a nawet śmiercią. Z kolei psy, które mają bardzo czuły słuch, reagują paniką i często wymagają specjalistycznej pomocy behawioralnej.
Apele o zakaz używania fajerwerków i alternatywne rozwiązania
Aktywiści oraz organizacje prozwierzęce coraz głośniej wzywają do zakazu sprzedaży fajerwerków dla osób prywatnych i ograniczenia ich użycia wyłącznie do organizowanych przez gminy pokazów, gdzie stosowane byłyby cichsze i bardziej przyjazne środowisku technologie. Warto zauważyć, że w niektórych krajach, takich jak Włochy czy Holandia, wprowadzono już ograniczenia dotyczące hałasu fajerwerków, a na rynku dostępne są tak zwane „ciche fajerwerki”, które emitują znacznie mniej dźwięku.
Ciche fajerwerki stały się popularne w wielu europejskich miastach i są postrzegane jako skuteczna alternatywa dla tradycyjnych pokazów. Emitują one jedynie efekty świetlne, minimalizując poziom hałasu i wpływ na zwierzęta. Coraz więcej miast i organizatorów imprez decyduje się na ich stosowanie, co zmniejsza stres zwierząt, a jednocześnie nadal dostarcza atrakcji dla ludzi.
Stan prawny dotyczący fajerwerków w Polsce
W Polsce sprzedaż fajerwerków jest legalna, jednak przepisy ograniczają ich używanie w przestrzeni publicznej poza określonymi dniami – głównie podczas Sylwestra. W miastach takich jak Warszawa czy Kraków od lat trwają dyskusje nad wprowadzeniem całkowitego zakazu używania fajerwerków z powodu bezpieczeństwa i ochrony zwierząt. Władze lokalne oraz organizacje pozarządowe apelują, aby Polacy rezygnowali z używania głośnych fajerwerków na rzecz bardziej ekologicznych i przyjaznych środowisku rozwiązań.
Według danych Fundacji Viva!, która od lat prowadzi kampanie edukacyjne na temat wpływu fajerwerków na zwierzęta, ponad 80% Polaków uważa, że należy ograniczyć ich używanie. W 2023 roku co piąty właściciel psa zgłosił, że jego zwierzę doświadczyło ataku paniki podczas Sylwestra, co pokazuje skalę problemu. Fundacja przekonuje, że ograniczenie dostępu do fajerwerków dla osób prywatnych oraz wprowadzenie cichszych alternatyw wpłynęłoby pozytywnie na komfort życia zwierząt w Polsce.
Ochrona zwierząt w okresie świątecznym – co możemy zrobić?
W obliczu nadchodzącego sezonu świątecznego warto zastanowić się, jak możemy zadbać o zwierzęta w naszych domach i otoczeniu. Organizacje prozwierzęce zalecają, aby właściciele zwierząt domowych odpowiednio przygotowali się na nadchodzące dni, kiedy używanie fajerwerków staje się bardziej powszechne. Niektóre praktyczne porady, które można zastosować, to:
- Zapewnienie bezpiecznego schronienia – stworzenie spokojnego, zaciemnionego miejsca, w którym zwierzę może się schronić w przypadku hałasu.
- Używanie muzyki lub telewizji jako tła, aby zagłuszyć dźwięk fajerwerków.
- Podawanie specjalnych preparatów uspokajających, po wcześniejszej konsultacji z weterynarzem.
- Przestrzeganie lokalnych przepisów i unikanie odpalania fajerwerków w pobliżu miejsc zamieszkanych przez zwierzęta.
Czy zakaz fajerwerków to przyszłość?
Rosnąca świadomość na temat wpływu hałasu na zwierzęta oraz rosnące apele organizacji prozwierzęcych mogą skłonić lokalne władze w Polsce i innych krajach do wprowadzenia ograniczeń w sprzedaży i używaniu fajerwerków. Ciche fajerwerki mogą stać się standardem w pokazach organizowanych przez miasta i gminy, a prywatne użytkowanie fajerwerków może zostać mocno ograniczone.
Śmierć Roxie oraz innych zwierząt cierpiących z powodu hałasu powinna stanowić dla społeczeństwa sygnał ostrzegawczy. Być może już wkrótce decyzje podjęte przez władze lokalne oraz zmiana postaw społecznych przyczynią się do zmniejszenia tego problemu i ochrony zwierząt, które są narażone na stres związany z hałasem.
