Azbest, który niegdyś był popularnym materiałem budowlanym, obecnie stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia. Ze względu na swoje rakotwórcze właściwości, jego stosowanie jest zakazane, a właściciele budynków, w których zastosowano azbest, są zobowiązani do jego usunięcia. Koszty demontażu i utylizacji azbestu mogą jednak być znaczne, dlatego polskie władze uruchomiły programy wsparcia finansowego, które umożliwiają wymianę dachu z azbestu na bezpieczny materiał. Dowiedz się, jakie możliwości dofinansowania są dostępne, jakie warunki trzeba spełnić i jakie korzyści można uzyskać.
Dlaczego azbest jest niebezpieczny?
Azbest to materiał o wysokiej odporności na ogień i uszkodzenia mechaniczne, dlatego był powszechnie stosowany w budownictwie od lat 60. XX wieku. Jednak badania wykazały, że wdychanie włókien azbestu może prowadzić do poważnych chorób płuc, w tym nowotworów. Problem dotyczy głównie osób narażonych na długotrwałe wdychanie azbestu, na przykład podczas usuwania lub prac przy elementach zawierających ten materiał.
W Polsce zakaz stosowania azbestu został wprowadzony w 1997 roku, ale nadal wiele budynków, zwłaszcza starszych, posiada dachy z płyt azbestowych. Dla zdrowia mieszkańców, a także ochrony środowiska, usuwanie azbestu jest kluczowe. Szacuje się, że na terenie Polski znajduje się jeszcze około 5 mln ton azbestu, który musi zostać bezpiecznie zutylizowany do 2032 roku – taki cel zakłada „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009–2032”.
Programy wsparcia na usunięcie i wymianę dachu z azbestu
Polski rząd i samorządy wprowadziły szereg programów, które pomagają właścicielom budynków w sfinansowaniu kosztów usunięcia azbestu. Najpopularniejszym programem jest Ogólnopolski Program Finansowania Usuwania Wyrobów Zawierających Azbest, zarządzany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz wojewódzkie fundusze. Program ten oferuje wsparcie finansowe na demontaż, transport i utylizację azbestu.
Główne założenia programu to:
- Wsparcie pokrywające od 40% do 100% kosztów usunięcia azbestu (w zależności od regionu i dostępnych funduszy),
- Możliwość ubiegania się o dofinansowanie zarówno przez osoby prywatne, jak i jednostki samorządowe, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe,
- Środki przyznawane są na podstawie złożonego wniosku, który musi zawierać dokumentację budynku, wykaz azbestu oraz plan utylizacji.
Dofinansowanie z NFOŚiGW to jednak nie jedyne źródło wsparcia. Wiele samorządów lokalnych oferuje dodatkowe fundusze dla mieszkańców, którzy zdecydują się na wymianę dachów z azbestu. Warto sprawdzić, jakie programy są dostępne w danym województwie, gdyż niektóre regiony oferują nawet pełne pokrycie kosztów demontażu i utylizacji materiału azbestowego.
Jak ubiegać się o dofinansowanie na wymianę dachu z azbestu?
Aby uzyskać wsparcie finansowe, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku. Procedura może różnić się w zależności od konkretnego programu i wymagań lokalnych, ale zazwyczaj obejmuje następujące kroki:
- Sprawdzenie dostępnych programów – warto najpierw skonsultować się z lokalnym urzędem gminy lub wojewódzkim funduszem ochrony środowiska, aby dowiedzieć się o bieżących możliwościach wsparcia.
- Przygotowanie dokumentacji – niezbędne jest sporządzenie dokumentacji, która potwierdza obecność azbestu na dachu oraz zawiera plan jego usunięcia. Warto skorzystać z usług firmy, która specjalizuje się w demontażu i utylizacji azbestu.
- Złożenie wniosku – po przygotowaniu niezbędnych dokumentów wniosek należy złożyć w odpowiedniej jednostce administracyjnej. W przypadku programów NFOŚiGW, formularze dostępne są na stronach internetowych funduszy.
- Realizacja prac – po uzyskaniu zgody i wsparcia finansowego można przystąpić do wymiany dachu. Prace muszą być wykonane przez licencjonowaną firmę, która zadba o bezpieczne usunięcie i utylizację azbestu.
Koszty wymiany dachu z azbestu
Średni koszt wymiany dachu z azbestu zależy od wielkości powierzchni, rodzaju nowego pokrycia oraz regionu. Według danych rynkowych, demontaż i utylizacja azbestu kosztuje średnio od 20 do 40 zł za metr kwadratowy. Dla dachu o powierzchni 100 m² koszty te mogą wynieść od 2000 do 4000 zł. Jeśli doliczyć koszt nowego pokrycia dachowego, np. blachodachówki, koszt całkowity wymiany dachu może sięgnąć od 10 000 do 20 000 zł.
Dzięki wsparciu finansowemu, wielu właścicieli domów może znacząco obniżyć te koszty. W przypadku pełnego dofinansowania na demontaż azbestu, właściciel budynku musi jedynie pokryć koszty nowego pokrycia dachowego. Niektóre województwa, takie jak śląskie czy mazowieckie, oferują dodatkowe wsparcie na zakup nowego dachu, co sprawia, że inwestycja staje się bardziej przystępna.
Korzyści z usunięcia azbestu z dachu
Wymiana dachu z azbestu przynosi szereg korzyści, zarówno zdrowotnych, jak i ekonomicznych. Usunięcie azbestu eliminuje zagrożenie dla zdrowia domowników, zmniejszając ryzyko chorób płuc i nowotworów. Nowy dach zwiększa także wartość nieruchomości, co może być korzystne w przypadku jej sprzedaży. Ponadto wymiana dachu na nowoczesne, energooszczędne materiały może obniżyć koszty ogrzewania i poprawić izolację termiczną budynku.
Zgodnie z założeniami rządowego Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu, właściciele budynków mają obowiązek regularnego monitorowania stanu azbestu i jego stopniowego usuwania. Niedopełnienie tych obowiązków może skutkować karami administracyjnymi, a także narażać mieszkańców na poważne problemy zdrowotne.
Dalsze kroki w walce z azbestem – plany do 2032 roku
Program Oczyszczania Kraju z Azbestu ma na celu całkowitą likwidację wyrobów zawierających azbest na terenie Polski do 2032 roku. Oznacza to, że właściciele budynków muszą nie tylko usunąć azbest, ale również zastąpić go bezpiecznymi materiałami. Aby to ułatwić, rząd planuje kontynuację programów wsparcia finansowego oraz dalsze kampanie informacyjne dotyczące zagrożeń związanych z azbestem.
Wymiana dachu z azbestu to inwestycja w zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców, a także krok w kierunku realizacji ogólnokrajowych zobowiązań ekologicznych. Dzięki dostępnym programom wsparcia finansowego właściciele domów mogą zmniejszyć koszty związane z tą modernizacją, jednocześnie przyczyniając się do oczyszczania Polski z azbestu.