W czwartek 29 listopada 2024 roku, Senat Australii uchwalił kontrowersyjną ustawę zakazującą korzystania z mediów społecznościowych przez dzieci poniżej 16. roku życia. Decyzja ta ma istotne znaczenie, ponieważ jest to pierwsze takie prawo na świecie, które wprowadza drastyczne ograniczenia w dostępie do platform takich jak Facebook, Instagram, TikTok czy X. Po wcześniejszym zatwierdzeniu przez Izbę Reprezentantów, nowe przepisy weszły w życie w wyniku decyzji większości parlamentarnej, która przyjęła ustawę 34 głosami do 19.
W jaki sposób nowe przepisy zmienią życie dzieci w Australii?
Nowe przepisy wprowadzą system weryfikacji wieku użytkowników przez platformy społecznościowe, które będą musiały wdrożyć odpowiednie technologie w ciągu roku. Celem jest zapobieżenie dostępowi do mediów społecznościowych przez dzieci poniżej 16. roku życia. Zgodnie z ustawą, jeżeli platformy nie będą przestrzegały nowych przepisów, grozić im będą grzywny w wysokości 33 milionów dolarów australijskich.
Zmiany te wynikają z rosnącego niepokoju dotyczącego wpływu mediów społecznościowych na zdrowie psychiczne młodych ludzi. Australijscy politycy argumentują, że negatywne skutki uzależnienia od platform społecznościowych są coraz bardziej widoczne, a młodsze pokolenie jest szczególnie narażone na ich szkodliwy wpływ. Z danych wynika, że 77% Australijczyków poparło ten projekt, widząc w nim szansę na poprawę kondycji psychicznej dzieci i młodzieży.
System weryfikacji wieku – wyzwania przed platformami
Choć wprowadzenie przepisów wywołuje wiele kontrowersji, platformy społecznościowe będą miały czas na przystosowanie się do nowych wymogów. Rok od uchwalenia ustawy, rozpoczną się testy systemów, które mają umożliwić skuteczną weryfikację wieku użytkowników. Oznacza to, że zarówno młodsze osoby, jak i dorośli, będą musieli przejść proces weryfikacji podczas rejestracji lub logowania się na platformach, co może wiązać się z koniecznością podania dodatkowych danych osobowych.
Dla gigantów internetowych, takich jak Facebook czy TikTok, wdrożenie takiego systemu może stanowić duże wyzwanie. Z jednej strony, wymogi prawne w Australii stają się coraz bardziej restrykcyjne, z drugiej – wprowadzenie tego typu technologii na taką skalę wymaga nie tylko zmian w systemach zarządzających kontami użytkowników, ale także odpowiednich inwestycji w bezpieczeństwo danych osobowych.
Obawy i kontrowersje wokół nowego prawa
Choć rząd Australii argumentuje, że zakaz mediów społecznościowych dla dzieci ma na celu ochronę ich zdrowia psychicznego, nie brakuje głosów sprzeciwu. Krytycy zwracają uwagę, że taka regulacja może mieć negatywne konsekwencje dla młodych ludzi, którzy za pośrednictwem mediów społecznościowych tworzą grupy wsparcia. Wiele nastolatków, zwłaszcza z grup marginalizowanych, takich jak społeczność LGBTQIA+ czy młodsze osoby z doświadczeniem migracyjnym, korzysta z internetu, aby odnaleźć swoją przestrzeń, porozmawiać z rówieśnikami i uzyskać pomoc. Zakaz dostępu do mediów społecznościowych może pogłębić ich izolację społeczną i ograniczyć dostęp do wsparcia.
Ponadto, Australijska Komisja Praw Człowieka wyraziła obawy, że nowa ustawa może naruszać prawa dzieci do wyrażania siebie oraz ich zdolność do uczestniczenia w życiu społecznym. Zgodnie z tymi obawami, zabraniając młodzieży korzystania z popularnych aplikacji, rząd może ograniczać ich prawo do bycia częścią cyfrowego świata i dostępu do rówieśników.
Międzynarodowe reakcje na australijskie prawo
Chociaż Australia jako pierwsza wprowadza tak surową regulację, inne kraje również zaczynają rozważać podobne działania. Na przykład w Francji trwają rozmowy o wprowadzeniu przepisów, które ograniczyłyby dostęp do mediów społecznościowych dla dzieci poniżej 15. roku życia, a także w niektórych stanach USA wprowadzono przepisy ograniczające korzystanie z tych platform przez nieletnich, wymuszając jednocześnie zgodę rodziców. Jednak żadne z tych rozwiązań nie są tak rygorystyczne jak australijska ustawa, która zakłada całkowity zakaz korzystania z mediów społecznościowych przez dzieci poniżej 16. roku życia.
W USA w stanie Floryda wprowadzono prawo zakazujące dzieciom poniżej 14. roku życia korzystania z mediów społecznościowych bez zgody rodziców. Jednak to rozwiązanie jest obecnie kwestionowane w sądzie, głównie ze względu na obawy dotyczące ograniczenia wolności słowa.
Zakaz mediów społecznościowych w Australii: reakcje obywateli
Pomimo wątpliwości ze strony części opinii publicznej, Australijczycy w przeważającej mierze popierają nową ustawę. Sondaże wskazują, że aż 77% obywateli popiera wprowadzenie ograniczeń, dostrzegając w tym konieczność ochrony młodzieży przed szkodliwym wpływem internetu. Z kolei przeciwnicy tego prawa obawiają się, że może ono wprowadzić zbyt daleko idące ograniczenia w zakresie swobody komunikacji i dostępu do informacji w sieci.
