Bon senioralny to nowa inicjatywa, która wejdzie w życie od stycznia 2026 roku w Polsce. Ma on na celu wspieranie rodzin, które nie są w stanie zapewnić wystarczającej opieki osobom starszym, szczególnie wtedy, gdy obowiązki zawodowe uniemożliwiają codzienną pomoc w zakresie podstawowych czynności życiowych. Projektowane zmiany mają odpowiedzieć na rosnące potrzeby osób starszych, szczególnie tych w wieku 75 lat lub więcej, które nie mogą liczyć na pomoc ze strony rodziny.
Dla kogo bon senioralny?
Bon senioralny będzie przysługiwał osobom, które ukończyły 75. rok życia i wymagają wsparcia w codziennych czynnościach, które nie mogą być zaspokojone przez ich rodzinę. Zasadniczo, osoby starsze, które doświadczają trudności w wykonywaniu podstawowych działań, takich jak jedzenie, higiena czy poruszanie się, będą mogły skorzystać z tej formy wsparcia. Jednak najważniejszym warunkiem jest to, by dana osoba miała bliskiego, aktywnego zawodowo zstępnego, który złoży wniosek o przyznanie bonu.
Zstępny, czyli osoba, która ma obowiązek alimentacyjny wobec seniora, może być zatrudniona na umowie o pracę, prowadzić działalność gospodarczą lub świadczyć usługi na podstawie umowy zlecenia. Oznacza to, że osoby, które mogą składać wnioski, muszą być aktywne zawodowo lub prowadzić działalność zarobkową.
Przychód zstępnego – warunki
Przyznanie bonu senioralnego będzie zależało od dochodów zstępnego. Próg przychodów ustalono na poziomie dwukrotności minimalnego wynagrodzenia w przypadku gospodarstw jednoosobowych oraz trzykrotności w przypadku gospodarstw wieloosobowych. Dla gospodarstw jednoosobowych przychód nie może być niższy niż minimalna pensja, czyli 4280 zł brutto w 2024 roku. Wartość ta będzie się zmieniała w kolejnych latach, wraz z podwyżkami wynagrodzenia minimalnego.
Dodatkowo, przychód seniora, który będzie beneficjentem bonu, także ma określony limit. W 2026 roku nie może przekroczyć 3500 zł brutto miesięcznie, a w kolejnych latach limit ten będzie stopniowo wzrastał do 5000 zł brutto w 2029 roku i w latach następnych.
Jakie usługi obejmuje bon senioralny?
Bon senioralny obejmuje usługi wsparcia, które pomagają w realizacji podstawowych czynności dnia codziennego. Usługi te są szczególnie istotne w kontekście rosnącej liczby osób starszych, które wymagają opieki, a jednocześnie ich rodziny nie są w stanie poświęcić im wystarczająco dużo czasu z powodu obowiązków zawodowych.
Zakres usług, które mogą zostać objęte bonem, to:
- Pomoc w zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych – np. pomoc w gotowaniu czy robieniu zakupów.
- Pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych – pomoc w umawianiu wizyt lekarskich czy transport do placówek medycznych.
- Opieka higieniczno-pielęgnacyjna – wsparcie w codziennej higienie osobistej.
- Zwiększenie kontaktów z otoczeniem – pomoc w utrzymaniu kontaktów społecznych, co jest istotne dla zachowania zdrowia psychicznego seniorów.
Wartość przyznanego bonu będzie uzależniona od liczby godzin usług, które zostaną przydzielone seniorowi. W ciągu miesiąca osoba starsza może otrzymać od 12 do 50 godzin wsparcia, w zależności od skali ocenionej przez gminę w procesie wnioskowania. Wartość bonu senioralnego w 2026 roku wyniesie maksymalnie 2150 zł miesięcznie.
Wysokość świadczenia i zależności z innymi programami
Bon senioralny nie będzie mógł być łączony z innymi świadczeniami, takimi jak opieka społeczna czy pomoc medyczna, ale wyjątek stanowi dodatek pielęgnacyjny, który może być wliczany do przychodu osoby starszej, jeżeli ten dodatek jest już przyznany.
Kiedy bon wejdzie w życie?
Nowe świadczenie ma obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Osoby, które będą chciały skorzystać z bonu senioralnego, będą mogły składać wnioski do odpowiednich gmin, które po przeanalizowaniu wniosku dokonają oceny potrzeb seniora i określą zakres niezbędnego wsparcia.
Bon senioralny to odpowiedź na zmieniające się potrzeby społeczne, związane z demograficzną starzejącą się populacją Polski. Dzięki niemu, osoby starsze, które wymagają codziennej pomocy, otrzymają wsparcie dostosowane do ich indywidualnych potrzeb, a ich rodziny będą mogły kontynuować pracę zawodową bez obawy, że nie będą w stanie zapewnić odpowiedniej opieki.
