Od maja 2025 roku rząd wprowadza nowe świadczenie wyrównawcze dla osób całkowicie niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji, pobierających rentę socjalną. Według założeń program ma objąć około 130 tysięcy Polaków, zapewniając im miesięczny dodatek w wysokości 2520 zł brutto, z wyrównaniem od początku roku. Reforma systemu wsparcia to krok w stronę poprawy sytuacji życiowej jednej z najbardziej potrzebujących grup społecznych.
Kto może ubiegać się o świadczenie?
Nowe świadczenie jest przeznaczone dla osób, które:
- Pobierają rentę socjalną lub są w trakcie oczekiwania na jej przyznanie,
- Zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy oraz samodzielnej egzystencji,
- Spełniają kryteria określone w ustawie o pomocy społecznej oraz orzecznictwie medycznym.
Warto podkreślić, że świadczenie nie podlega kryteriom dochodowym, co oznacza, że każda osoba kwalifikująca się do renty socjalnej oraz spełniająca pozostałe warunki automatycznie uzyskuje prawo do dodatku.
Jakie zmiany wprowadza reforma?
Reforma systemu wsparcia dla osób z niepełnosprawnością jest odpowiedzią na rosnące koszty życia oraz wieloletnie postulaty organizacji społecznych. Nowe przepisy wprowadzają:
- Miesięczne świadczenie w wysokości 2520 zł brutto,
- Wyrównanie od stycznia 2025 roku dla osób, które złożą wnioski do końca maja,
- Uproszczoną procedurę przyznawania dodatku, opartą na danych z orzecznictwa ZUS oraz decyzjach medycznych,
- Brak konieczności corocznego odnawiania wniosku – świadczenie będzie przyznawane na czas określony w decyzji o niezdolności do pracy.
Szczegóły finansowe
Nowe świadczenie ma charakter uzupełniający, co oznacza, że nie zastępuje renty socjalnej ani innych zasiłków. Kwota 2520 zł brutto stanowi dodatek do dotychczasowych świadczeń, a w przypadku osób z najwyższymi potrzebami może łącznie przekraczać 4000 zł miesięcznie.
Według danych Ministerstwa Finansów całkowity koszt wprowadzenia nowego świadczenia wyniesie ponad 3,9 miliarda złotych rocznie. Środki mają pochodzić z budżetu państwa oraz Funduszu Solidarnościowego, a także z ograniczenia innych ulg podatkowych dla najzamożniejszych obywateli.
Procedura składania wniosków
Aby uzyskać świadczenie, należy:
- Złożyć wniosek w ZUS – w wersji papierowej lub elektronicznej, przez platformę PUE ZUS,
- Dołączyć aktualne orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji,
- Podać dane dotyczące renty socjalnej – ZUS automatycznie zweryfikuje je w systemie.
Wnioski można składać od 1 maja 2025 roku, a osoby, które zrobią to w ciągu pierwszego miesiąca, otrzymają wyrównanie za okres od stycznia.
Opinie ekspertów i organizacji społecznych
Eksperci oraz organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnością jednogłośnie popierają reformę, wskazując, że nowe świadczenie to przełomowy krok w poprawie jakości życia osób dotkniętych najcięższymi ograniczeniami zdrowotnymi. Według Polskiego Związku Organizacji Pozarządowych, wysokość dodatku – choć znacząca – nie pokrywa w pełni kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją, które często przekraczają 5000 zł miesięcznie.
Również Związek Zawodowy Pracowników Pomocy Społecznej apeluje o rozszerzenie wsparcia na inne grupy, takie jak opiekunowie osób z niepełnosprawnością, którzy nadal borykają się z niskimi dochodami i brakiem dostępu do świadczeń zdrowotnych.
Krytyka i kontrowersje
Pomimo szerokiego poparcia społecznego, reforma wzbudza również kontrowersje. Przeciwnicy zwracają uwagę na:
- Możliwość przeciążenia systemu ZUS, który będzie odpowiedzialny za obsługę tysięcy nowych wniosków,
- Ryzyko nadużyć i nieuczciwego pozyskiwania świadczeń przez osoby, które mogą próbować omijać procedury orzecznicze,
- Potencjalny brak środków w budżecie na długoterminowe utrzymanie programu.
Przykład praktyczny
Pani Anna z Gdańska, która od lat zmaga się z chorobą Parkinsona, pobiera rentę socjalną w wysokości 1588 zł miesięcznie. Po wprowadzeniu nowego świadczenia jej dochody wzrosną o 2520 zł, co pozwoli na pokrycie kosztów rehabilitacji oraz opłacenie specjalistycznego sprzętu medycznego.
Dla osób, które kwalifikują się do świadczenia, nowe przepisy oznaczają znaczną poprawę sytuacji finansowej. Warto jednak pamiętać o terminowym składaniu wniosków oraz kompletowaniu wymaganych dokumentów, aby uniknąć opóźnień w przyznaniu dodatku.