Rok 2025 przyniesie poważne zmiany dla właścicieli pieców gazowych w Polsce i całej Unii Europejskiej. Komisja Europejska w październiku 2024 roku ogłosiła decyzję o wycofaniu wsparcia finansowego na zakup kotłów gazowych, a zmiany te mają wejść w życie już od 1 stycznia 2025 roku. Co to oznacza dla gospodarstw domowych, które korzystają z gazu do ogrzewania swoich domów? Jakie będą konsekwencje finansowe i technologiczne tych zmian?
Decyzja Komisji Europejskiej i cel zmian
Decyzja Komisji Europejskiej o zakończeniu dotacji na kotły gazowe wynika z potrzeby ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i dążenia do neutralności klimatycznej w Unii Europejskiej. Zgodnie z danymi KE, budynki odpowiadają za aż 40% całkowitego zużycia energii i 36% emisji gazów cieplarnianych. Zatem zmiany te są częścią szerszej polityki ograniczenia wpływu sektora budowlanego na środowisko naturalne.
Proponowane przepisy zakładają stopniowe wycofywanie wsparcia dla kotłów gazowych, a od 2030 roku takie urządzenia mają być zabronione w nowych budynkach. Do 2040 roku kotły gazowe powinny zostać zastąpione przez alternatywne źródła energii, takie jak pompy ciepła czy biometan.
Co się zmieni od 2025 roku?
W 2025 roku wprowadzona zostanie zasada, że nie będzie już dotacji na zakup kotłów gazowych w ramach programów takich jak „Czyste Powietrze”. Program ten odgrywał kluczową rolę w Polsce, umożliwiając wymianę starych pieców na nowoczesne kotły gazowe w ramach dofinansowania. W ostatnich latach dzięki dotacjom z tego programu zainstalowano ponad 230 tysięcy nowych kotłów gazowych. Zgodnie z zapowiedziami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), nowe zasady przyjmowania wniosków wejdą w życie 31 marca 2025 roku.
Warto jednak podkreślić, że nie wszystkie inwestycje będą objęte tym zakazem. W przypadku projektów, które zostały rozpoczęte przed 2025 rokiem i finansowane z funduszy takich jak Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności lub Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, dotacje będą nadal dostępne.
Przyszłość kotłów gazowych w Polsce
Z danych wynika, że w Polsce obecnie z ogrzewania gazowego korzysta około 2 miliony gospodarstw domowych, co stanowi istotny odsetek w kontekście krajowego rynku ogrzewania. Z tego względu, zmiana polityki wobec kotłów gazowych będzie miała duży wpływ na wielu właścicieli nieruchomości.
Jednak nie wszystkie zmiany będą wymuszać natychmiastową wymianę pieców gazowych. W istniejących budynkach, gdzie instalacje pozwalają na wykorzystanie rosnącej domieszki biokomponentów, takich jak biometan czy biopropan, użytkownicy kotłów gazowych nie będą musieli ich wymieniać. Biokomponenty te będą traktowane równorzędnie do paliw odnawialnych, takich jak energia elektryczna czy biomasa, co może umożliwić dalsze używanie gazu w bardziej ekologiczny sposób.
Nowe wymogi i systemy kontrolne
Wraz z wprowadzeniem zmian w programie „Czyste Powietrze”, przewiduje się również wzrost liczby kontroli. W ramach nowego systemu ocen energetycznych, specjaliści będą musieli przeprowadzać inspekcje energetyczne budynków i określać niezbędne działania, aby poprawić efektywność energetyczną. Poziom prefinansowania w ramach dotacji zostanie zmniejszony z 50% do 20%, co wpłynie na sposób, w jaki beneficjenci programu będą otrzymywać środki na wymianę urządzeń grzewczych.
Wprowadzony zostanie także nowy system Europejskiego Handlu Emisjami (ETS2), który obejmie także sektory budowlane, co będzie miało wpływ na koszt używania gazu w przyszłości. Zgodnie z zapowiedziami, wzrost cen gazu związany z ETS2 może sprawić, że wymiana kotła gazowego na bardziej ekologiczne rozwiązanie, takie jak pompy ciepła, stanie się bardziej opłacalna.
Wyzwania dla użytkowników kotłów gazowych
Zmiany w przepisach mogą oznaczać trudności finansowe i organizacyjne dla właścicieli kotłów gazowych. Obawy dotyczą głównie wysokich kosztów związanych z wymianą kotła na urządzenie ekologiczne, a także ewentualnych trudności związanych z przestawieniem się na inne źródła ciepła. Warto jednak zauważyć, że w miarę jak rośnie dostępność dotacji i programów wsparcia, takich jak „Czyste Powietrze”, zmiana technologii grzewczej może stać się bardziej dostępna dla wielu osób.
Przewiduje się, że w nadchodzących latach rząd wprowadzi dodatkowe środki wspierające wymianę kotłów gazowych na bardziej ekologiczne rozwiązania, takie jak pompy ciepła, co może ułatwić przejście na bardziej zrównoważone formy ogrzewania.
