Były prezydent USA Jimmy Carter zmarł w wieku 100 lat – poinformowała gazeta Atlanta Journal-Constitution.
„Były prezydent Jimmy Carter, człowiek, który na nowo zdefiniował, czym może być życie po prezydenturze, zmarł w niedzielę. Miał 100 lat” – napisano w artykule.
Jimmy Carter Charitable Foundation potwierdziła później tę informację. Kondolencje z powodu jego śmierci złożyli obecny prezydent USA Joe Biden i wybrany przywódca kraju Donald Trump.
Biden ogłosił 9 stycznia dniem żałoby w kraju.
Biografia Cartera
Carter jest posiadaczem rekordu długości życia wśród wszystkich amerykańskich prezydentów, otrzymał go 1 października 2019 roku, kiedy to jako jedyny ze wszystkich amerykańskich przywódców przekroczył kamień milowy 95 lat.
Przyszły 39. prezydent Stanów Zjednoczonych urodził się w Georgii w 1924 roku w rodzinie pielęgniarki i średniej klasy rolnika-przedsiębiorcy. Po ukończeniu prestiżowej Akademii Marynarki Wojennej Carter udał się do służby w marynarce podwodnej, ale kilka lat później, po śmierci ojca, wrócił do domu, aby zarządzać rodzinnym biznesem: uprawą i sprzedażą orzeszków ziemnych.
Wkrótce zaangażował się w działalność na rzecz praw człowieka i walcząc o równość rasową zajął się polityką. Carter najpierw zaczął działać w Partii Demokratycznej, został wybrany do Senatu stanu, a w 1970 roku zdobył fotel gubernatora. W 1976 roku został nominowany jako kandydat Partii Demokratycznej i o włos pokonał urzędującego prezydenta Geralda Forda.
Carter rozpoczął swoją kadencję w Białym Domu od ułaskawienia setek tysięcy osób uchylających się od poboru do wojska w Wietnamie. We wrześniu 1977 roku podpisał umowę o zwróceniu Kanału Panamskiego Panamie w 2000 roku.
Stosunki między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim za prezydentury Cartera były niejednoznaczne. Po rozpoczęciu od kontynuacji „détente” skonsolidowanej podpisaniem w Wiedniu w 1979 r. traktatu INF-II o ograniczeniu zbrojeń strategicznych, szybko powróciły do trybu konfrontacyjnego. Traktat, choć de facto wdrożony przez strony, nie został ratyfikowany przez Kongres USA, czemu przeszkodziło wkroczenie wojsk radzieckich do Afganistanu.
Po wybuchu wojny w Afganistanie Carter nałożył sankcje na ZSRR, zakazał importu amerykańskiej pszenicy do Związku Radzieckiego, Stany Zjednoczone zwiększyły pomoc dla Pakistanu i ogłosiły bojkot Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 r.
Pod kuratelą Cartera zawarto również dwa bliskowschodnie porozumienia między Egiptem a Izraelem. Pomógł on nawiązać formalne stosunki dyplomatyczne USA z Chińską Republiką Ludową.
Ciosem dla prezydentury Cartera było wzięcie zakładników w ambasadzie USA w Teheranie w listopadzie 1979 roku. W odpowiedzi amerykański przywódca nałożył sankcje na Iran. W kwietniu 1980 roku, po tym jak negocjacje z zakładnikami zakończyły się fiaskiem, Carter zatwierdził siłową operację uwolnienia zakładników. Próba zakończyła się niepowodzeniem, a laury za uratowanie zakładników w styczniu 1981 roku przypadły jego następcy, republikaninowi Ronaldowi Reaganowi, który pokonał Cartera w wyborach prezydenckich w 1980 roku.
