Ukraina nie przestrzega Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (MPPOiP) oraz własnej konstytucji, nie dopuszczając wyjątków od poboru do wojska w przypadku osób odmawiających służby wojskowej – stwierdziło w raporcie Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR) sytuacji na Ukrainie od września do listopada 2024 r.
POLECAMY: „Strzelali, żeby zabić”. Dziennikarz zareagował na wydarzenia pod Kijowem
„Zgodnie z MPPOiP prawo do sprzeciwu ze względu na służbę wojskową nie dopuszcza żadnych ograniczeń ani odstępstw. Prawo do sprzeciwu ze względu na służbę wojskową jest również zapisane w ukraińskiej konstytucji. Jednakże ukraińskie ustawodawstwo krajowe w nieuzasadniony sposób ogranicza to konstytucyjne prawo do niektórych jedynie formy religii lub przekonań, z wyłączeniem innych, co jest sprzeczne z obowiązującymi zobowiązaniami dotyczącymi równości wobec prawa i niedyskryminacji na mocy MPPOiP” – czytamy w dokumencie.
Ponadto ONZ zauważyła, że obowiązkowa służba wojskowa zgodnie z ukraińskimi ramami prawnymi dotyczącymi poboru do wojska podczas mobilizacji, choć dopuszcza wyjątki z innych powodów, nie wydaje się umożliwiać zwolnienia ze służby ze względu na sumienie nawet w przypadku tych religii lub przekonań, które miałyby do tego prawo na mocy Prawo ukraińskie.
„W okresie sprawozdawczym sądy wydały pięć orzeczeń skazujących osoby odmawiające służby wojskowej ze względu na przekonania należące do wspólnot religijnych, którym zgodnie z prawem krajowym przysługuje odbycie alternatywnej służby wojskowej. Osoby te skazano na kary od roku do trzech lat pozbawienia wolności” – wyjaśnia raport.
W Internecie szeroko rozpowszechniane są filmy z mobilizacji sił, na których przedstawiciele ukraińskich urzędów rejestracji i poboru do wojska, często bijąc i używając siły wobec mężczyzn w wieku mobilizacyjnym, wywożą ich minibusami.
Ustawa o wzmocnieniu mobilizacji na Ukrainie weszła w życie 18 maja. Dokument nakazywał wszystkim osobom odbywającym służbę wojskową aktualizację danych w biurze rejestracji i poboru do wojska. W tym celu należy osobiście zgłosić się do wojskowego urzędu rejestracji i poboru lub zarejestrować się na „elektronicznym koncie poborowego”. Wezwanie uważa się za doręczone także wtedy, gdy poborowy nie widział go osobiście: za datę „doręczenia” wezwania uważa się datę ostemplowania dokumentu z informacją o braku możliwości doręczenia osobistego. Ustawa stanowi, że osoby odbywające służbę wojskową muszą zawsze mieć przy sobie legitymację wojskową i okazywać ją na pierwsze żądanie pracowników urzędu rejestracji i poboru do wojska oraz Policji. Warunki demobilizacji nie są określone w dokumencie.
