Od 1 stycznia 2025 roku wprowadzono poważne zmiany w przepisach dotyczących ulgi termomodernizacyjnej. Rządowy dokument wskazuje, że osoby, które zamierzają skorzystać z tej ulgi, nie będą mogły już odliczyć zakupu pieca gazowego i olejowego. Wprowadzenie tej zmiany wywołało duże kontrowersje, a eksperci wskazują na poważne uchybienia w procesie legislacyjnym, które mogą prowadzić do unieważnienia przepisów.
Co to jest ulga termomodernizacyjna?
Ulga termomodernizacyjna to jedno z narzędzi, które ma wspierać efektywność energetyczną budynków w Polsce. Umożliwia ona właścicielom domów jednorodzinnych odliczenie od dochodu wydatków poniesionych na inwestycje związane z poprawą izolacyjności budynku lub instalowanie nowych, bardziej ekologicznych źródeł ciepła, takich jak panele fotowoltaiczne czy pompy ciepła.
Zmiana w przepisach dotyczących kotłów gazowych i olejowych
Na mocy nowelizacji przepisów, która weszła w życie 1 stycznia 2025 r., zakup pieców gazowych i olejowych nie będzie już podlegał odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej. Zamiast tego, podatnicy, którzy planują wymianę starych kotłów na nowoczesne wersje gazowe lub olejowe, nie będą mogli odliczyć tych kosztów od dochodu.
Dlaczego rząd zmienił przepisy?
Nowe przepisy są częścią strategii ekologicznej rządu, który dąży do zmniejszenia emisji spalin i zwiększenia efektywności energetycznej budynków. Zgodnie z zapowiedziami, Polska dąży do redukcji emisji dwutlenku węgla i poprawy jakości powietrza, w tym poprzez promowanie odnawialnych źródeł energii. Jednak zmiana ta wywołała kontrowersje, ponieważ piecy gazowy jest często uważany za mniej szkodliwy dla środowiska niż starsze modele węglowe.
Spóźniona publikacja przepisów i możliwe skutki prawne
Przepisy zostały opublikowane 27 grudnia 2024 roku, czyli po wymaganym vacatio legis. Zgodnie z polskim prawem, zmiany w przepisach podatkowych powinny być ogłaszane co najmniej 30 dni przed wejściem w życie, aby podatnicy mogli się do nich przygotować. W tym przypadku vacatio legis zostało naruszone, co może stanowić podstawę do kwestionowania przepisów w sądzie.
Eksperci prawa, w tym prof. Ryszard Piotrowski z Uniwersytetu Warszawskiego, wskazują, że takie przepisy mogą być uznane za niezgodne z konstytucją. Również przedstawiciele portalu prawo.pl zwracają uwagę, że podatnicy mogą domagać się odszkodowań lub starać się o unieważnienie zmiany w sądach.
Zasady korzystania z ulgi termomodernizacyjnej – przed i po zmianach
Dzięki ulgi termomodernizacyjnej, przed 1 stycznia 2025 roku, osoby, które dokonały zakupu pieców gazowych i olejowych, mogły skorzystać z odliczenia do 53 tys. zł (w przypadku osób samotnych) lub 106 tys. zł (dla małżonków). Nowelizacja przepisów wyklucza możliwość odliczenia tych wydatków od dochodu po 1 stycznia 2025 roku.
Zatem, jeśli ktoś zakupił piec gazowy lub olejowy przed 31 grudnia 2024 roku, może jeszcze skorzystać z ulgi. Po 1 stycznia te same osoby nie będą już uprawnione do takiego odliczenia.
Alternatywy dla kotłów gazowych i olejowych – co jeszcze można odliczyć?
Choć zmiana przepisów wyklucza zakup pieców gazowych i olejowych, nadal istnieje możliwość skorzystania z ulgi w przypadku innych działań związanych z poprawą efektywności energetycznej budynków. Montaż mikroinstalacji wiatrowych, magazyny energii oraz pompy ciepła są nadal objęte ulgą termomodernizacyjną, co daje właścicielom domów możliwość odliczenia znacznych wydatków związanych z ekologicznymi inwestycjami.
Co dalej? Możliwość zaskarżenia przepisów
Zgodnie z opinią prof. Piotrowskiego, zmiana przepisów może zostać zaskarżona, ponieważ nie zachowano odpowiednich procedur prawnych. Z tego powodu podatnicy mogą podjąć kroki prawne, aby odzyskać utracone korzyści wynikające z wcześniejszego przysługującego im prawa do odliczeń. Istnieje także możliwość, że rozporządzenie zostanie zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny.
Zmiany w przyszłości – co czeka polskich podatników?
Zmiany w przepisach dotyczących ulgi termomodernizacyjnej mają na celu promowanie ekologicznych inwestycji w Polsce. Z tego powodu, w przyszłości można spodziewać się dalszych modyfikacji w systemie ulg i dotacji, które mają wspierać osoby inwestujące w zieloną energię i poprawę efektywności energetycznej budynków.
Zmiany w przepisach dotyczących ulgi termomodernizacyjnej stanowią istotny krok w kierunku ekologicznej transformacji w Polsce. Jednak brak odpowiedniego vacatio legis oraz możliwość zaskarżenia przepisów przez obywateli stawia pod znakiem zapytania legalność tych zmian. Będzie to temat, który z pewnością będzie śledzony przez prawników i organizacje społeczne w nadchodzących miesiącach.
