W obliczu narastających napięć geopolitycznych Europa staje przed jednym z największych wyzwań w swojej współczesnej historii. Jak zauważa Sylvie Kaufmann, dyrektor wydawnicza i felietonistka francuskiego dziennika „Le Monde”, w swoim artykule dla „Financial Times”, istnieje realne ryzyko, że Moskwa i Waszyngton mogą dojść do porozumienia za plecami Ukrainy i Unii Europejskiej. To właśnie teraz Europa musi wykazać się inicjatywą, aby zapobiec takiemu scenariuszowi.
Czy Europa jest gotowa na nową erę geopolitycznej samodzielności?
Podczas niedawnego wykładu na Sorbonie w Paryżu, znany amerykański historyk Timothy Snyder wezwał Europejczyków, aby „rzucili wszystko, co mają, na Ukrainę — członkostwo w UE, wojska, ogromne inwestycje”. – W przeciwnym razie będziecie stale żyć w cieniu wojny. To czas Europy, ponieważ USA nic nie zrobią – ostrzegł Snyder. Jego słowa są jasnym sygnałem, że Europa nie może już polegać wyłącznie na wsparciu ze strony Stanów Zjednoczonych.
Zdaniem Kaufmann, Europa już zaczyna rozumieć powagę sytuacji. Najgorszym koszmarem dla Starego Kontynentu byłoby porozumienie rosyjsko-amerykańskie, zawarte ponad głowami Ukraińców i Europejczyków. Jak przypomina felietonistka, Stany Zjednoczone wielokrotnie uciekały się do podobnych porozumień, nawet przed erą Donalda Trumpa. Dlatego Europa musi działać szybko i zdecydowanie.
Europa zdana na siebie: Czy jesteśmy gotowi na nowe gwarancje bezpieczeństwa?
Kaufmann podkreśla, że jeśli Europa chce, aby jej interesy zostały uwzględnione, musi aktywnie uczestniczyć nie tylko w negocjacjach pokojowych, ale także w procesach wdrażania porozumień. Szczególnie ważne są silne gwarancje bezpieczeństwa dla Kijowa. To właśnie ten aspekt jest najsłabszym punktem Europy, która przez dziesięciolecia polegała na ochronie ze strony USA. Teraz, gdy amerykańskie gwarancje zniknęły, Europa musi znaleźć nowe rozwiązania.
W odpowiedzi na te wyzwania, rozpoczęto dyskusje na temat nowych formatów współpracy, wykraczających poza tradycyjne mechanizmy unijne. Jednym z pomysłów jest zaangażowanie Włoch i Wielkiej Brytanii w Trójkąt Weimarski, który obecnie skupia Francję, Niemcy i Polskę. To nowe podejście może stanowić krok w kierunku większej integracji i solidarności w Europie.
Kto jest gotów bronić Ukrainy? Polska i kraje bałtyckie na pierwszej linii frontu
Dla niektórych państw europejskich, zwłaszcza tych najbardziej narażonych na rosyjskie zagrożenie, upadek Ukrainy jest przerażającą perspektywą. Jak pisze Kaufmann, „uwięzieni między Putinem a Trumpem, Europejczycy w końcu stają twarzą w twarz z rzeczywistością, przed którą tak długo próbowali uciec”. To właśnie Polska, kraje bałtyckie, Szwecja i Finlandia są najbardziej zdeterminowane w dyskusji nad udzieleniem Ukrainie gwarancji bezpieczeństwa.
Podsumowanie: Czas na europejską inicjatywę
Europa stoi przed historycznym wyborem: albo podejmie inicjatywę i zapewni sobie bezpieczeństwo, albo będzie zmuszona żyć w cieniu wojny i niepewności. Jak podkreśla Kaufmann, Europa musi działać szybko i zdecydowanie, aby jej interesy zostały uwzględnione w globalnej polityce. To właśnie teraz jest czas na europejską solidarność i odwagę.
