W 2024 roku urzędy skarbowe w Polsce przeprowadziły 59,7 tys. nabyć sprawdzających, w wyniku których nałożono mandaty na łączną kwotę 20,4 mln zł. To oznacza, że skarbówka coraz chętniej korzysta z tego narzędzia kontroli podatkowej, które pozwala na szybkie wykrycie nieprawidłowości w zakresie wystawiania paragonów fiskalnych.
Zakup kontrolowany jako metoda na nieuczciwych sprzedawców
Nabycie sprawdzające to specyficzna forma kontroli, polegająca na zakupie towaru lub usługi w celu zweryfikowania, czy sprzedawca prawidłowo ewidencjonuje transakcję w kasie fiskalnej oraz wystawia paragon. Metoda ta stosowana jest przede wszystkim w branżach szczególnie narażonych na nieuczciwe praktyki podatkowe, takich jak gastronomia, motoryzacja, kosmetyka, sport oraz handel na bazarach i targowiskach.
Piotr Juszczyk, doradca podatkowy, podkreśla, że tego typu kontrola jest niczym innym jak podatkową prowokacją, znaną również jako zakup kontrolowany. Przykładem może być akcja przeprowadzona w jednej z siłowni, gdzie dwie kobiety w sportowych strojach zakupiły jednorazowe bilety. Po braku wydania paragonu, okazały służbowe legitymacje, a pracownik obsługi otrzymał mandat w wysokości 500 zł. „W tym roku pewnie byłoby to już 1000 zł” – zauważa ekspert.
Coraz więcej kontroli i wyższe kary
Statystyki pokazują, że liczba nabyć sprawdzających rośnie z roku na rok. W 2022 roku przeprowadzono prawie 56,5 tys. takich transakcji kontrolnych, w wyniku których wystawiono ok. 13,5 tys. mandatów na łączną sumę 18,2 mln zł. W 2023 roku liczba nabyć sprawdzających wzrosła do 58,3 tys., a nałożone mandaty opiewały na niemal 19,2 mln zł. Tegoroczny wynik – 59,7 tys. kontroli oraz mandaty o wartości 20,4 mln zł – potwierdza rosnącą determinację skarbówki w walce z nieuczciwymi praktykami podatkowymi.
Na przeprowadzenie tych kontroli urzędy skarbowe wydały w 2024 roku 964 tys. zł, co jest kwotą znacznie wyższą niż w poprzednich latach. W 2022 roku było to 700 tys. zł, a w 2023 roku – 625 tys. zł.
Nie tylko mandat – możliwe dalsze kontrole
Eksperci ostrzegają, że wykrycie nieprawidłowości podczas nabycia sprawdzającego może być dopiero początkiem problemów dla przedsiębiorcy. W wielu przypadkach po wykryciu uchybień skarbówka decyduje się na przeprowadzenie pełnej kontroli działalności, sprawdzając nie tylko kwestię wydawania paragonów, ale również inne aspekty rozliczeń podatkowych.
Podsumowanie
Dynamiczny wzrost liczby nabyć sprawdzających oraz nałożony na ich podstawie sumaryczny wymiar kar finansowych pokazuje, że urzędy skarbowe stawiają na aktywne wykrywanie nieprawidłowości. Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność ścisłego przestrzegania obowiązków fiskalnych, ponieważ nawet jedno przeoczenie może skutkować mandatem i dalszymi konsekwencjami.
