Program „Czyste Powietrze”, mający na celu poprawę jakości powietrza w Polsce poprzez dofinansowanie wymiany źródeł ciepła i termomodernizacji budynków, przechodzi gruntowną metamorfozę. Po zawieszeniu przyjmowania wniosków w listopadzie 2023 roku, spowodowanym licznymi nadużyciami, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zapowiada restart programu, ale na zupełnie nowych zasadach. Koniec z „dzikim zachodem” i naciąganiem państwa na dotacje!
„Czyste Powietrze”: El Dorado dla Cwaniaków?
Zawieszenie programu było szokiem, ale i koniecznością. Jak ujawniła „Rzeczpospolita”, skala nieprawidłowości była zatrważająca. Dofinansowania trafiały do właścicieli kilku nieruchomości, nieuczciwe firmy zawyżały rachunki (drzwi za 40 tys. zł to tylko jeden z przykładów!), a budynki przechodziły jedynie „kosmetyczne” modernizacje, bez realnej poprawy efektywności energetycznej. Kwitł też proceder przepisywania nieruchomości na członków rodziny, aby wyłudzić maksymalne dopłaty. Krótko mówiąc: program, który miał służyć szczytnemu celowi, stał się polem do nadużyć.
Nowe Zasady: Koniec z Rozdawnictwem?
NFOŚiGW zapowiada, że nowa odsłona „Czystego Powietrza” będzie szczelna jak okręt podwodny. Kluczowe zmiany to:
- Zaliczki tylko dla beneficjenta: Koniec z przelewami bezpośrednio na konta wykonawców, co ma ograniczyć ryzyko zawyżania faktur.
- Limity dotacji: Wprowadzenie maksymalnych kwot dofinansowania dla poszczególnych kategorii kosztów.
- Rygorystyczne kryteria dla najwyższego poziomu dofinansowania: Otrzymają je tylko ci, którzy naprawdę tego potrzebują.
- Wykazanie własności nieruchomości: Trzeba będzie udowodnić, że jest się właścicielem nieruchomości przez określony czas przed złożeniem wniosku, co ma ukrócić proceder „przepisywania” domów i mieszkań.
- Minimalny standard energetyczny: Budynki objęte wsparciem będą musiały spełniać określone wymagania dotyczące efektywności energetycznej.
- Więcej kontroli: NFOŚiGW zapowiada zwiększenie liczby kontroli na miejscu realizacji inwestycji. „Będziemy mieli oko na firmy, które przyłapiemy na nieuprawnionym działaniu” – czytamy w oficjalnym komunikacie. To brzmi jak poważne ostrzeżenie.
Nowe Progi Dochodowe: Dla Kogo Wyższe Dofinansowanie?
Zmiany obejmą również progi dochodowe i limity wsparcia. Zaproponowano trzy poziomy finansowania, uzależnione od dochodu beneficjentów:
- Poziom podstawowy (do 50% kosztów inwestycji): Dla osób, których roczny dochód nie przekracza 150 tys. zł. To istotna zmiana, bo wcześniej próg ten był niższy.
- Poziom podwyższony (do 70% kosztów): Dla gospodarstw wieloosobowych, w których dochód na osobę nie przekracza 2250 zł, oraz jednoosobowych z dochodem do 3150 zł. Tu również widzimy podwyższenie progu.
- Poziom najwyższy (do 100% kosztów): Dla osób, których miesięczny dochód na osobę nie przekracza 1170 zł w gospodarstwie wieloosobowym i 1640 zł w jednoosobowym. To wsparcie dla najuboższych, którzy bez pomocy państwa nie byliby w stanie przeprowadzić termomodernizacji.
Limity Dotacji na Pompy Ciepła i Modernizację:
Wprowadzono limity dla poszczególnych inwestycji. Przykładowo, na pompę ciepła powietrze/woda będzie można uzyskać maksymalnie:
- 17 600 zł (poziom podstawowy).
- 24 640 zł (poziom podwyższony).
- 35 200 zł (poziom najwyższy).
Maksymalna dotacja na kompleksową modernizację budynku wyniesie odpowiednio: 39 500 zł, 55 300 zł lub 79 000 zł, w zależności od poziomu dochodów.
31 Marca: Dzień Prawdy dla „Czystego Powietrza”
Magdalena Skłodowska, rzeczniczka NFOŚiGW, potwierdziła w rozmowie z Interią Biznes, że 31 marca 2025 to ostateczny termin ogłoszenia nowych zasad programu i wznowienia przyjmowania wniosków. Zaznaczyła jednak, że szczegółowe rozwiązania są wciąż dopracowywane, więc na tym etapie nie można mówić o ostatecznych zasadach.
Podsumowując:
„Czyste Powietrze” wraca w nowej, bardziej restrykcyjnej odsłonie. Zmiany mają na celu wyeliminowanie patologii i zapewnienie, że wsparcie trafi do tych, którzy go naprawdę potrzebują i wykorzystają zgodnie z przeznaczeniem. Czy nowe zasady okażą się skuteczne? Czas pokaże. Ważne jest, aby program, który ma ogromny potencjał w walce ze smogiem i poprawie efektywności energetycznej polskich domów, działał sprawnie i transparentnie. Koniec z przymykaniem oka na kombinatorów – to jasny sygnał, jaki wysyła NFOŚiGW.
Tagi SEO: Czyste Powietrze, dotacje, zmiany, progi dochodowe, pompy ciepła, termomodernizacja, NFOŚiGW, nadużycia, kontrole, wnioski, 2025, nowe zasady, limity, dofinansowanie, program rządowy, ekologia, smog