28 kwietnia 2023 roku weszła w życie nowelizacja ustawy dotyczącej świadectwa charakterystyki energetycznej. Przepisy te miały na celu poprawę efektywności energetycznej budynków i ograniczenie emisji CO₂. Po blisko dwóch latach system kontroli działa pełną parą, a wielu właścicieli nieruchomości wciąż nie zdaje sobie sprawy z grożących im konsekwencji. Czy jesteś pewien, że masz wymagane dokumenty? Jeśli nie, przygotuj się na surowe kary finansowe.
Kogo dotyczy obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej?
Nie każdy właściciel nieruchomości musi posiadać świadectwo charakterystyki energetycznej, jednak obowiązek ten obejmuje konkretne przypadki. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dokument ten jest wymagany w trzech sytuacjach:
- Sprzedaż budynku lub lokalu – każdy sprzedający nieruchomość musi przekazać świadectwo nabywcy.
- Sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu – również w tym przypadku konieczne jest posiadanie świadectwa.
- Wynajem nieruchomości – wynajmujący musi przekazać świadectwo najemcy.
Brak dokumentu może skutkować wysokimi karami finansowymi, a w przypadku sprzedaży nieruchomości – problemami z finalizacją transakcji. Jeśli notariusz stwierdzi brak świadectwa, ma obowiązek poinformować sprzedającego o możliwości nałożenia grzywny.
Jak działają kontrole? Kto sprawdza świadectwa energetyczne?
Inspektorzy odwiedzają domy i mieszkania, sprawdzając zgodność nieruchomości z wymaganiami prawnymi. Najczęściej kontrole przeprowadzane są przy okazji innych obowiązkowych inspekcji, takich jak:
- przeglądy kominiarskie,
- kontrole źródeł ogrzewania,
- weryfikacja zgodności pieców z normami emisyjnymi.
Funkcjonariusze mogą zażądać okazania świadectwa charakterystyki energetycznej oraz sprawdzić jego ważność i zgodność ze stanem faktycznym. Jeśli okaże się, że dokumentu brakuje, na właściciela może zostać nałożona kara finansowa.
Ile wynosi kara za brak świadectwa energetycznego?
Właściciele nieruchomości, którzy nie posiadają wymaganego świadectwa, mogą otrzymać grzywnę w wysokości nawet 5 tysięcy złotych. W przypadku wynajmujących, którzy nie przekażą dokumentu najemcy, mogą oni zostać pociągnięci do odpowiedzialności finansowej na mocy przepisów kodeksu cywilnego.
To jednak nie wszystko! Jeśli nieruchomość nie spełnia norm efektywności energetycznej, właściciel może być zmuszony do wykonania kosztownych modernizacji, aby dostosować ją do aktualnych przepisów.
Co zawiera świadectwo charakterystyki energetycznej?
Świadectwo energetyczne to dokument, który określa ilość energii zużywanej przez budynek i jego efektywność energetyczną. Zawiera m.in.:
- informacje o zużyciu energii na ogrzewanie, wentylację i ciepłą wodę,
- klasę efektywności energetycznej budynku (od A+ do G),
- zalecenia dotyczące możliwych modernizacji,
- okres ważności (10 lat).
Ile kosztuje wyrobienie świadectwa?
Koszt uzyskania świadectwa charakterystyki energetycznej zależy od wielkości i rodzaju nieruchomości. Średnie ceny w Polsce to:
- Mieszkanie – od 300 do 500 zł,
- Dom jednorodzinny – od 600 do 1200 zł,
- Budynki komercyjne – od 1000 zł wzwyż.
Dokument może zostać sporządzony wyłącznie przez osobę posiadającą uprawnienia do jego wydawania.
Czy można sprzedać mieszkanie lub dom bez świadectwa energetycznego?
Nie. Notariusze wymagają przedstawienia świadectwa podczas finalizacji transakcji. W przeciwnym razie sprzedający może zostać ukarany grzywną. Dodatkowo brak dokumentu może obniżyć wartość nieruchomości, gdyż kupujący będą mieli wątpliwości co do jej efektywności energetycznej.
Świadectwo energetyczne a przyszłość rynku nieruchomości
Świadectwo charakterystyki energetycznej staje się coraz ważniejszym elementem na rynku nieruchomości. W Unii Europejskiej trwają prace nad dalszym zaostrzaniem norm energetycznych, co może oznaczać jeszcze większe wymagania dla właścicieli budynków.
Należy spodziewać się, że kontrole staną się bardziej rygorystyczne, a kary za brak dokumentów – jeszcze dotkliwsze. W dłuższej perspektywie budynki o niskiej efektywności energetycznej mogą stracić na wartości, a ich sprzedaż stanie się trudniejsza.
Jak uniknąć problemów? Zalecenia dla właścicieli nieruchomości
Aby uniknąć kar i problemów związanych z brakiem świadectwa charakterystyki energetycznej, właściciele nieruchomości powinni:
✅ Sprawdzić, czy ich nieruchomość wymaga świadectwa – dotyczy to wszystkich sprzedających i wynajmujących. ✅ Zamówić dokument u uprawnionego specjalisty – nie warto czekać na ostatnią chwilę. ✅ Przechowywać dokument i mieć go gotowego do okazania w razie kontroli. ✅ Zadbać o efektywność energetyczną budynku – możliwe modernizacje mogą poprawić jego wartość rynkową.
Nowe przepisy dotyczące świadectwa charakterystyki energetycznej są już rygorystycznie egzekwowane. Kontrolerzy regularnie odwiedzają nieruchomości, sprawdzając zgodność dokumentacji. Brak świadectwa może skutkować dotkliwymi karami finansowymi sięgającymi nawet 5000 zł.
Nie warto ryzykować! Jeśli planujesz sprzedaż lub wynajem nieruchomości, jak najszybciej zadbaj o wymagane dokumenty. Pamiętaj – efektywność energetyczna budynku ma coraz większe znaczenie na rynku nieruchomości i może wpłynąć na jego cenę.
