Skazani mogą wkrótce zyskać prawo do składania skarg na zbyt długi czas oczekiwania na rozpatrzenie wniosków o przedterminowe zwolnienie. To efekt nowego projektu legislacyjnego, który właśnie opuścił Senat. Eksperci prawni oceniają tę inicjatywę jako krok w dobrym kierunku, który może znacząco wpłynąć na poprawę sytuacji osadzonych. Co dokładnie się zmieni i jakie korzyści przyniesie to więźniom?
Skazani bez prawa do skargi? Nowy projekt ma to zmienić
Projekt, który trafił do Sejmu, zakłada uchylenie przepisu wykluczającego prawo do skargi na przewlekłość postępowania wykonawczego. Dotyczy to m.in. wniosków o warunkowe przedterminowe zwolnienie, odroczenie wykonania kary czy zgodę na wykonywanie kary w systemie dozoru elektronicznego. Obecnie skazani nie mogą skarżyć się na zbyt długi czas rozpatrywania ich spraw, co budzi wątpliwości co do zgodności z konstytucyjnym prawem do sądu.
– To bardzo dobra wiadomość – komentują prawnicy. – Przywrócenie prawa do skargi na przewlekłość postępowania to krok w stronę większej sprawiedliwości – dodają.
Dlaczego to ważne? Skazani tracili możliwość rekompensaty
Obowiązujące przepisy wykluczają nie tylko prawo do skargi, ale także możliwość uzyskania rekompensaty za przewlekłość postępowania. Nowelizacja ma przywrócić osadzonym obie te możliwości. Warto przypomnieć, że więźniowie posiadali te uprawnienia przed 2016 rokiem, kiedy to zostały im odebrane.
– Osoba, która złożyła wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie, powinna mieć taką samą możliwość ustalenia przewlekłości postępowania jak strona w postępowaniu karnym czy cywilnym – podkreśla adwokat dr Michał Zacharski. Jego zdaniem obecne przepisy nie wytrzymują konfrontacji z konstytucyjnymi standardami prawa do sądu i równości wobec prawa.
Większe szanse na przedterminowe zwolnienie?
Projekt Senatu spotkał się z pozytywnym odbiorem wśród ekspertów. – To powrót do zasad, które powinny być zawsze obecne w prawie karnym – mówi mec. Maciej Zaborowski. – Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, niezależnie od tego, czy jest na wolności, czy w zakładzie karnym – dodaje.
Zdaniem prawników nowe przepisy mogą zwiększyć szanse skazanych na uzyskanie przerwy w karze czy przedterminowego zwolnienia. Niestety, problem przewlekłości postępowań dotyczy nie tylko spraw karnych, ale także cywilnych. – Ustawodawca powinien skupić się na systemowym przyśpieszeniu wszystkich postępowań – zauważa Zaborowski.
Co dalej? Projekt trafi do Sejmu
Projekt nowelizacji trafi teraz do Sejmu, gdzie zostanie poddany dalszym pracom legislacyjnym. Warto zaznaczyć, że w ostatnim czasie rośnie liczba więźniów, którym udzielane jest warunkowe przedterminowe zwolnienie. Decyzja w tej sprawie zawsze należy do sądu penitencjarnego, który bierze pod uwagę m.in. okoliczności popełnienia przestępstwa, postawę więźnia oraz jego zachowanie podczas odbywania kary.
Inicjatywa Senatu spotkała się z pozytywnym odbiorem nie tylko wśród prawników, ale także m.in. ministra sprawiedliwości, prokuratora krajowego oraz rzecznika praw obywatelskich. Ten ostatni zwraca uwagę, że do jego biura trafia wiele skarg od więźniów dotyczących zbyt długiego czasu rozpatrywania ich wniosków.
Podsumowanie
Projekt Senatu to szansa na przywrócenie skazanym ważnych praw, które zostały im odebrane w 2016 roku. Przywrócenie możliwości składania skarg na przewlekłość postępowania oraz ubiegania się o rekompensatę to krok w stronę większej sprawiedliwości i równości wobec prawa. Teraz wszystko zależy od decyzji Sejmu.
Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.
Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!
