Wszyscy zapłacimy abonament za smartfony i laptopy? Przełomowy wyrok NSA

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał precedensowe orzeczenie, które może zrewolucjonizować system opłat abonamentowych w Polsce. Zgodnie z najnowszym wyrokiem, obowiązek płacenia abonamentu radiowo-telewizyjnego obejmuje nie tylko tradycyjne odbiorniki, ale również urządzenia mobilne takie jak smartfony, laptopy czy tablety.

Nowa interpretacja przepisów

NSA zmienił wcześniejsze stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, uznając, że każde sprawne urządzenie zdolne do odbioru programów telewizyjnych lub radiowych podlega obowiązkowi opłaty abonamentowej. Sąd argumentował, że opłata ta jest związana z możliwością korzystania z publicznego radia i telewizji, a nie z faktycznym wykorzystaniem tej możliwości na konkretnym typie urządzenia.

Wysokość opłat i kary za brak rejestracji

Obecnie miesięczne stawki abonamentu wynoszą:

• 8,70 zł za odbiornik radiofoniczny (co daje 104,40 zł rocznie),
• 27,30 zł za odbiornik telewizyjny lub telewizyjny i radiofoniczny (czyli 327,60 zł rocznie).

Niezarejestrowanie posiadanych urządzeń może skutkować nałożeniem kary w wysokości trzydziestokrotności miesięcznej opłaty abonamentowej:

• 819 zł w przypadku odbiornika telewizyjnego,
• 261 zł w przypadku odbiornika radiowego.

Kontrowersje wokół wyroku

Decyzja NSA wywołała liczne kontrowersje. Krytycy podkreślają, że smartfony, tablety czy komputery są urządzeniami wielofunkcyjnymi, a ich głównym przeznaczeniem nie jest odbiór programów radiowych czy telewizyjnych. Argumentują, że użytkownicy nie nabywają tych urządzeń z myślą o korzystaniu z mediów publicznych, a narzucenie obowiązku płacenia abonamentu jest niesprawiedliwe i oderwane od rzeczywistości.

Z kolei zwolennicy wyroku wskazują na potrzebę dostosowania przepisów do zmieniającej się rzeczywistości medialnej, w której coraz więcej osób konsumuje treści za pośrednictwem urządzeń mobilnych. Podkreślają, że media publiczne pełnią ważną rolę w społeczeństwie, a ich finansowanie powinno być solidarne i odpowiadać aktualnym trendom technologicznym.

Planowane zmiany w systemie finansowania mediów publicznych

W kontekście kontrowersji związanych z obecnym systemem opłat abonamentowych, Ministerstwo Kultury pracuje nad projektem ustawy mającej na celu reformę finansowania mediów publicznych. Proponowane zmiany zakładają wprowadzenie nowej opłaty audiowizualnej w wysokości około 9 zł miesięcznie od każdego obywatela, niezależnie od posiadania odbiornika. Opłata ta miałaby być powiązana z rocznym rozliczeniem podatkowym, co uczyniłoby ją praktycznie nieuniknioną. Rozważane jest również całkowite zniesienie obecnego abonamentu i zastąpienie go dofinansowaniem z budżetu państwa. Planowane zmiany mogłyby wejść w życie najwcześniej w 2026 roku.

Co to oznacza dla użytkowników?

W świetle wyroku NSA, każdy posiadacz urządzenia zdolnego do odbioru programów radiowych lub telewizyjnych powinien:

1. Zarejestrować urządzenie w placówce pocztowej lub poprzez stronę internetową Poczty Polskiej.
2. Regularnie opłacać abonament zgodnie z obowiązującymi stawkami.
3. Liczyć się z możliwością kontroli przeprowadzanej przez uprawnione osoby, które mają prawo sprawdzić, czy posiadane urządzenia są zarejestrowane i czy opłaty są regulowane.

Należy pamiętać, że uchylanie się od obowiązku rejestracji i opłacania abonamentu może skutkować nałożeniem dotkliwych kar finansowych.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego wprowadza nową interpretację przepisów dotyczących opłat abonamentowych, rozszerzając obowiązek płacenia na urządzenia mobilne. Decyzja ta budzi kontrowersje i dyskusje na temat sprawiedliwości oraz adekwatności takiego podejścia w dobie cyfryzacji i zmieniających się nawyków konsumpcji mediów. Niezależnie od stanowiska w tej sprawie, użytkownicy powinni być świadomi nowych obowiązków i konsekwencji wynikających z niezastosowania się do przepisów.