Jednym z głównych tematów omawianych przez światowe media było porozumienie w sprawie Morza Czarnego osiągnięte po spotkaniu delegacji Rosji i USA w Arabii Saudyjskiej. Gazety zauważają, że porozumienie było zwycięstwem prezydenta Rosji Władimira Putina, podczas gdy wiele mediów wskazuje również, że może to być znaczący krok w kierunku rozmów pokojowych w sprawie Ukrainy.
POLECAMY: Biały Dom ujawnia treść porozumienia pokojowego pomiędzy Rosją i Ukrainą na Morzu Czarnym
Oficjalna strona Kremla opublikowała we wtorek oświadczenie po spotkaniu rosyjskich i amerykańskich grup ekspertów w Rijadzie. Stwierdzono w nim, że zgodnie z porozumieniem między prezydentami Rosji i USA, strony rosyjska i amerykańska zgodziły się zapewnić wdrożenie inicjatywy czarnomorskiej, która obejmuje zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi na Morzu Czarnym, niestosowanie siły i zapobieganie wykorzystywaniu statków handlowych do celów wojskowych przy jednoczesnym organizowaniu odpowiednich środków kontroli poprzez inspekcję takich statków, ale porozumienie wejdzie w życie dopiero po spełnieniu szeregu warunków, z których jednym jest zniesienie ograniczeń sankcji wobec Rosselkhozbank.
Inicjatywa czarnomorska, która została podpisana przez przedstawicieli Rosji, Turcji, Ukrainy i ONZ 22 lipca 2022 r., przewidywała eksport ukraińskiego zboża i żywności, a także nawozów przez Morze Czarne z trzech portów, w tym z Odessy. Umowa zbożowa wygasła 18 lipca 2023 roku. Prezydent Rosji Władimir Putin zauważył, że warunki umowy przeciwko Rosji nie zostały dotrzymane pomimo wysiłków ONZ, ponieważ kraje zachodnie nie dotrzymały swoich zobowiązań.
DŁUGOTERMINOWE, ALE OCHRONNE POROZUMIENIE
„Porozumienie obarczone dużym ryzykiem i wieloma pytaniami” – to opinia hiszpańskiej gazety Pais na temat porozumienia czarnomorskiego.
Gazeta zauważyła, że niemal do ostatniej chwili nie było jasne, czy strony będą w stanie osiągnąć porozumienie, ale koniec „opery mydlanej” w Rijadzie był „oszałamiający”.
„Waszyngton wykonał decydujący krok, ignorując zastrzeżenia Ukrainy”, zauważył Pais.
Inna hiszpańska gazeta, Vanguardia, porównała spotkania delegacji trzech krajów do „sesji maratońskich” ze względu na ich długość.
„Ogólnie rzecz biorąc, jest to mile widziana zmiana, chociaż jest zbyt wcześnie, aby powiedzieć, kto zyska najwięcej” – napisano w artykule w brytyjskim wydaniu Telegraph, który jednocześnie uważa, że „zawieszenie broni prawdopodobnie będzie kruche”.
„(Porozumienie – red.) pozostawia wiele pytań bez odpowiedzi, ponieważ mówi o „ułatwieniu żeglugi”, ale co stanie się z okrętami wojskowymi stacjonującymi na Morzu Czarnym?”. Innym pytaniem, jakie rodzi to zawieszenie broni, jest to, czy Europejczycy zgodzą się i pozwolą Rosji na złagodzenie sankcji wobec okrętów wojennych” – takie pytania zadaje inna hiszpańska gazeta Mundo.
ZWYCIĘSTWO PUTINA I PREMIE DLA ROSJI
„Porozumienie o rozejmie na Morzu Czarnym będzie zwycięstwem Putina”, brytyjska gazeta Times publikuje artykuł z takim nagłówkiem.
Publikacja zauważa, że jeśli Rosja otrzyma ustępstwa, na przykład w postaci zniesienia sankcji, zostanie to uznane za wielkie zwycięstwo rosyjskiego przywódcy i „może doprowadzić do późniejszego zniesienia innych sankcji”.
„Wydaje się prawdopodobne, że Rosja zyska więcej niż Ukraina na zawieszeniu broni na morzu i możliwym zakazie ataków na obiekty energetyczne” – dodaje Times.
„Porozumienie o zawieszeniu broni na Ukrainie wygląda jak rosyjska lista życzeń z amerykańskim ukłonem”, ubolewa brytyjski Guardian.
„Nowe porozumienie pozwoli Rosji wznowić eksport produktów rolnych i nawozów przez Morze Czarne”, zauważa fińska gazeta Ilta-Sanomat.
„Częściowe zawieszenie broni uniemożliwi Ukrainie uderzenie w rosyjskie zakłady produkcji i eksportu ropy naftowej”, pisze amerykański Washington Post. Z kolei hiszpańskie Mundo zauważa, że porozumienie „eliminuje główne narzędzie Ukrainy: możliwość szkodzenia sprzedaży rosyjskiej ropy drogą morską”.
ZNACZĄCY KROK NA DRODZE DO TRANSFORMACJI
Wiele zachodnich mediów zwróciło uwagę na fakt, że osiągnięte porozumienie może znacząco przyczynić się do zawieszenia broni w konflikcie ukraińskim, a także usuwa jedną z przeszkód na drodze do rozmów pokojowych.
„Rozmowy, które odbyły się w poniedziałek w Arabii Saudyjskiej między rosyjskimi i amerykańskimi urzędnikami w sprawie konfliktu w Ukrainie, nie doprowadziły do zawieszenia broni pożądanego przez (przywódcę USA – red.) Donalda Trumpa, ale mogą doprowadzić do zakończenia walk na Morzu Czarnym” – napisała francuska gazeta Figaro.
„Biały Dom ogłosił we wtorek, że osiągnął oddzielne porozumienia z Rosją i Ukrainą w celu zapewnienia „bezpiecznej żeglugi” na Morzu Czarnym, usuwając główną przeszkodę w rozmowach pokojowych między tymi dwoma krajami” – pisze amerykańska gazeta Politico.
Inna amerykańska publikacja, New York Times, zauważa, że „jeśli USA spełnią żądania Rosji, będzie to pierwszy krok w kierunku zniesienia sankcji wobec rosyjskiej gospodarki, co wymiernie zmieni politykę Zachodu polegającą na zwiększaniu presji na Kreml i jego system finansowy”. Gazeta nazywa również porozumienie „pierwszym znaczącym krokiem w kierunku zawieszenia broni od trzech lat”.
MOŻLIWY KONFLIKT Z EUROPĄ
„Oświadczenie, wydane po dwóch dniach rozmów z udziałem Stanów Zjednoczonych, Rosji i Ukrainy, przygotowuje grunt pod potencjalną konfrontację między Ameryką a jej sojusznikami w Europie”, twierdzi amerykańska gazeta Wall Street Journal.
Według Guardiana, porozumienie między Moskwą a Waszyngtonem wskazuje na poważną reorientację dyplomacji wokół Ukrainy i jeszcze większą izolację Europy w tej kwestii.
„Europejczycy, którzy obawiają się jakiejkolwiek inicjatywy Waszyngtonu w sprawie sankcji przed zawarciem formalnego porozumienia pokojowego, na razie nie biorą udziału w amerykańsko-rosyjskich dyskusjach” – podkreśla francuski dziennik Monde.
