Najnowszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego (TK) z 18 października 2023 r. w sprawie podatku od nieruchomości od garaży podziemnych można nazwać ciosem dla budżetów samorządowych. Dotychczas stawka podatku od nieruchomości w przypadku garażu podziemnego lub miejsca postojowego była inna różna w zależności od tego, czy taki garaż bądź miejsce stanowiły odrębną własność od mieszkania i miały założoną oddzielną księgę wieczystą. Tak wyodrębnione nieruchomości były traktowane dotąd jako oddzielne przedmioty opodatkowania podatkiem do nieruchomości i zastosowanie miała do nich inna – nawet kilkukrotnie wyższa – stawka podatku, właściwa dla budynków i ich części nie mieszkalnych, lecz pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego.
Udział w garażu a podatek od nieruchomości
Wyrok dotyczył sprawy małżonków, którzy kupili udział w garażu wielostanowiskowym, z prawem do wyłącznego korzystania z miejsca postojowego, w tym samym budynku, w którym znajduje się ich mieszkanie. Garaż wielostanowiskowy miał założoną odrębną od mieszkań księgę wieczystą. Małżonkowie zapytali organ (prezydenta miasta), czy w takiej sytuacji są obowiązani płacić od miejsca postojowego podatek od nieruchomości według wyższej stawki. Ich zdaniem mimo formalnego wyodrębnienia garaż stanowi część budynku mieszkalnego i powinien podlegać opodatkowaniu według stawki właściwej dla budynków lub ich części mieszkalnych, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Zarówno prezydent miasta, jak i Samorządowe Kolegium Odwoławcze, do którego zostało wniesione odwołanie od rozstrzygnięcia prezydenta, nie zgodzili się z takim stanowiskiem, twierdząc, że wyodrębnienie garażu oznacza, że nie jest on częścią składową mieszkania i nie może być tym samym traktowany jako budynek lub jego część mieszkalna. SKO powołało się również na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 lutego 2012 r. podjętą w składzie siedmiu sędziów, w której sąd podniósł, że garaż stanowiący przedmiot odrębnej własności, znajdujący się w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, podlega opodatkowaniu wyższym podatkiem. Jednocześnie NSA w swojej uchwale odwołał się do prawa budowlanego oraz prawa geodezyjnego i kartograficznego. Kolejne wyroki sądów administracyjnych w podobnych sprawach utrwaliły takie podejście zarówno organów, jak i sądownictwa.
Sprawa trafiła do TK
Wnioskodawcy wnieśli skargę do Trybunału Konstytucyjnego, uznając, że taka interpretacja przepisów narusza zasadę proporcjonalności oraz równego nakładania obowiązków podatkowych, wynikające wprost z Konstytucji. W skardze podkreślili również, że sam NSA w powołanej wcześniej uchwale siedmiu sędziów wskazał, że stosowanie obowiązujących przepisów jest niesprawiedliwe, bowiem właściciel domu jednorodzinnego niejednokrotnie o bardzo dużej powierzchni płaci za garaż znajdujący się w bryle domu o wiele mniej, niż właściciel niewielkiego mieszkania będący jednocześnie właścicielem garażu w budynku wielorodzinnym, który stanowi odrębną własność lokalową.
TK po stronie podatników
Trybunał Konstytucyjny zgodził się z argumentacją małżonków. W wydanym wyroku orzekł, że niekonstytucyjne jest różnicowanie stawek podatku od garaży w zależności od tego, czy garaż stanowi odrębną własność, czy jedynie przynależy do mieszkania. Jednocześnie nie podzielił stanowiska NSA, twierdząc, że nie ma powodów, by odnosić się do prawa innego niż przepisy dotyczące podatku od nieruchomości, gdy ustawodawca wyraźnie tego nie wskazuje w ustawie. Dlatego też odniesienie do przepisów prawa geodezyjnego i kartograficznego czy też budowlanego nie powinno mieć zastosowania. Podsumowując, według TK garaż stanowi część budynku mieszkalnego, więc w sprzeczności z przyjętym w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych kryterium ustalania stawek stoi ich różnicowanie w zależności od tego, czy garaż stanowi odrębną nieruchomość czy też nie.
Trybunał Konstytucyjny odroczył utratę mocy przepisów w tym zakresie do końca 2024 roku. W konsekwencji, od 2025 roku wpływy gmin znacząco się zmniejszą poprzez stosowanie kilkukrotnie mniejszych stawek podatku do garaży podziemnych. Jednocześnie TK podkreślił, że orzeczenia w tym zakresie, w związku z którymi zostały już złożone skargi konstytucyjne, mogą zostać wzruszone – czyli mogą zostać wznowione postępowania w tym zakresie.
Takie stanowisko niewątpliwie uderzy mocno w budżety samorządów gminnych, których jednym z głównych dochodów jest podatek od nieruchomości. O ile w przypadku małych gmin, gdzie ilość budowanych bloków mieszkalnych z garażami podziemnymi nie jest tak znacząca, o tyle w przypadku dużych gmin i miast straty z powodu stosowania niższych stawek podatkowych do garaży w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych mogą wynosić wiele milionów. Jeśli przepisy dotyczące podatku od nieruchomości zostaną znowelizowane – a wszystko ku temu zmierza – ustawodawca powinien przemyśleć, w jaki sposób tego dokonać, by budżety gminne jak najmniej odczuły niekorzystne dla nich zmiany.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2023 r., sygn. akt SK 23/19
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
