Zawsze zmiany w strukturze spółki stanowią ważne wydarzenie – zwłaszcza gdy chodzi o wejście nowego wspólnika. Jak przygotować ten proces? Odpowiedź na to pytanie często przesądza o powodzeniu całego przedsięwzięcia.
POLECAMY: Jak prawidłowo napisać regulamin sklepu internetowego?
Spółka prawa handlowego działa po to, aby prowadzić biznes. To z kolei oznacza sporą dynamikę różnego rodzaju wydarzeń, z którymi trzeba się liczyć. Jedną z konsekwencji takiego stanu rzeczy są zmiany w strukturze spółki, w tym pojawianie się w niej nowych wspólników. Zawsze jest to złożony proces, wymagający przede wszystkim przestrzegania przepisów kodeksu spółek handlowych oraz umowy lub statutu spółki. O czym nigdy nie wolno zapominać wprowadzając nowego wspólnika?
Jak wprowadzić nowego wspólnika do spółki?
Sposób wprowadzenia nowego wspólnika do spółki zależy od tego, czy mamy do czynienia ze spółką osobową, czy też ze spółką kapitałową. W pierwszym przypadku kluczowe – choć w zależności od poszczególnych rodzajów spółek osobowych może się to różnić – są postanowienia umowy spółki. Umowa ta powinna określać, kiedy i na jakich zasadach możliwe są zmiany w składzie wspólników. Jeżeli umowa spółki nie dopuszcza przeprowadzenia tego rodzaju zmian, zawsze można ją zmienić. Bez względu na szczegółowe okoliczności danej sprawy, najczęściej wejście nowego wspólnika do spółki osobowej następuje poprzez:
- wejście nowego wspólnika na miejsce dotychczasowego. Taka „zamiana miejsc” przeważnie łączy się z nabyciem ogóły praw i obowiązków ustępującego wspólnika, przez tego, który zajmuje jego miejsce;
- przystąpienie nowego wspólnika bez ustąpienia któregokolwiek z dotychczasowych wspólników;
- przystąpienie do spółki nowego wspólnika z jednoczesnym ustąpieniem z niej któregoś dotychczasowych wspólników, ale bez przejmowania jego praw i obowiązków.
Ewentualna zmiana umowy spółki osobowej w celu wprowadzenia do jej struktury nowego wspólnika, powinna uwzględniać przyjęty sposób dokonania zmian w składzie spółki. Przykładowo, zgodnie z art. 10 par. 1 kodeksu spółek handlowych, ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi.
Natomiast wprowadzenie nowego wspólnika do spółki kapitałowej może nastąpić m.in. poprzez:
- sprzedaż udziałów/akcji nowemu podmiotowi;
- podwyższenie kapitału zakładowego i objęcie nowych udziałów/akcji;
- nabycie udziałów/akcji w spadku.
Jak przygotować wejście nowego wspólnika do spółki?
Kluczową kwestią przy przystępowaniu nowego wspólnika do jakiejkolwiek spółki jest prawidłowe przygotowanie i załatwienie formalnej strony zmiany w strukturze spółki. Bez tego takie zmiany po prostu nie będą skuteczne, a kluczową kwestią nierzadko jest tu odpowiedni wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym. Najczęściej wniosek o dokonanie takiego wpisu trzeba złożyć w ciągu 7 dni od zaistnienia określonych zdarzeń prawnych, jakie należy ujawnić w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Jednak zanim wspólnicy bądź władze spółki zdecydują się na wprowadzenie do jej struktury nowych wspólników bądź akcjonariuszy, powinni odpowiedzieć sobie na fundamentalne pytanie: po co przeprowadzać takie zmiany? W grę wchodzą tu różnego rodzaju okoliczności, które zawsze powinny być ściśle związane z realiami funkcjonowania konkretnej spółki oraz jej planem biznesowym. Wprowadzenie nowego wspólnika może wiązać się zarówno z dynamicznym rozwojem spółki, jak z przeciwdziałaniem pojawiającym się problemom finansowym poprzez jej dokapitalizowanie. Niekiedy pojawienie się nowego wspólnika jest także konsekwencją przyjętej strategii restrukturyzacji.
Konwersja wierzytelności na udziały – na czym polega?
Prawo restrukturyzacyjne w swoim art. 156 ust. 1 pkt 4 stanowi, że restrukturyzacja zobowiązań dłużnika – przeprowadzana na mocy układu – może polegać na konwersji wierzytelności na udziały lub akcje. Mówiąc w pewnym uproszczeniu oznacza to, że wierzyciel zamiast otrzymać spłatę swoich należności, staje się udziałowcem lub akcjonariuszem spółki. Jeżeli restrukturyzowany dłużnik zdecyduje się na złożenie takiej propozycji, musi w niej uwzględnić:
- sumę, o jaką kapitał zakładowy ma zostać podwyższony, a w przypadku prostej spółki akcyjnej – liczbę akcji, które mają zostać wyemitowane;
- liczbę oraz wartość nominalną nowo ustanowionych udziałów lub akcji lub też wartość, o którą następuje podwyższenie wartości nominalnej udziałów lub akcji już istniejących, a w przypadku akcji niemających wartości nominalnej – ich liczbę i cenę emisyjną;
- określenie, że objęcie udziałów lub akcji następuje z wyłączeniem prawa pierwszeństwa lub poboru, przy czym wyłączenie prawa pierwszeństwa lub poboru następuje nawet wówczas, jeżeli takiej możliwości nie przewiduje umowa spółki lub statut;
- oznaczenie, czy akcje nowej emisji są na okaziciela, czy imienne;
- cenę emisyjną nowych akcji;
- datę, od której nowe akcje mają uczestniczyć w dywidendzie.
Podstawa prawna:
- art. 10 par. 1 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 1467 ze zm.)
- art. 156 ust. 1 pkt 4, art. 156 ust. 5 ustawy z 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2309 ze zm.)
