Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) coraz częściej przeprowadza kontrole osób korzystających ze zwolnień lekarskich w celu wykrycia potencjalnych nadużyć. Jednocześnie pod lupę bierze się również lekarzy wystawiających duże ilości zwolnień w krótkim czasie. Jakie są zasady i konsekwencje tych kontroli?
Czym Są Kontrole ZUS?
Kontrole ZUS mają na celu zapewnienie prawidłowości korzystania z zasiłków chorobowych oraz sprawdzenie, czy osoby, które korzystają z takich świadczeń, rzeczywiście są niezdolne do pracy. Nieprawidłowości w korzystaniu z tzw. „L4” mogą prowadzić do wstrzymania wypłaty zasiłku lub nawet do konieczności jego zwrotu.
Wzrost Liczby Kontroli i Wstrzymanych Zasiłków
Według danych przekazanych przez „Rzeczpospolitą”, w pierwszym kwartale 2023 roku przeprowadzono 117,2 tys. kontroli zwolnień lekarskich, co stanowi wzrost o 5% w porównaniu z poprzednim kwartałem. W rezultacie odnotowano 7% wzrost liczby wstrzymanych zasiłków chorobowych. Nieprawidłowości wykrywane są także po stronie lekarzy.
Ministerstwo Zdrowia informuje, że w tym okresie zidentyfikowano 700 lekarzy, którzy wypisują nawet po 30 zwolnień dziennie. W związku z tym planuje się wprowadzenie minimalnego czasu, jaki należy poświęcić na wywiad lekarski z pacjentem przed wystawieniem zwolnienia.
Najczęstsze Przyczyny Zwolnień Lekarskich
W 2022 roku wystawiono aż 27 mln zwolnień lekarskich, o 6 mln więcej niż dwa lata wcześniej. Według danych ZUS, najczęstszymi przyczynami absencji są choroby tkanki łącznej i układu kostno-stawowego (16,4%), poród i ciąża (15,7%), choroby układu oddechowego (14,2%), oraz urazy i zatrucia (13,3%). Niepokojący jest fakt, że prawie pół miliona zwolnień dotyczyło ciężkiego stresu i zaburzeń adaptacyjnych.
Reakcja ZUS na Nieobecność Podczas Kontroli
Jeśli kontrolerzy ZUS nie zastają osoby chorej w domu lub w innym wskazanym miejscu, procedura nakłada na nie obowiązek ponownego skontaktowania się w innym terminie oraz wyjaśnienia przyczyny absencji. Nieobecność bez uzasadnienia może skutkować pozbawieniem prawa do wypłaty zasiłku chorobowego.
Kontrole ZUS stanowią ważny element zapewnienia prawidłowości systemu ubezpieczeń społecznych. Zarówno osoby korzystające ze zwolnień lekarskich, jak i lekarze wystawiający te zaświadczenia, muszą być świadome rygorystycznych zasad i konsekwencji wynikających z ewentualnych nieprawidłowości. Warto zatem przestrzegać procedur i pamiętać o obowiązku współpracy z kontrolerami ZUS.
