Zasady odnoszące się do przyznawania świadczenia wychowawczego wynikają z przepisów ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Z regulacji ustawowych wynika w szczególności, że celem świadczenia jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych. Od 1 stycznia 2024 r. świadczenie to wynosi 800 zł. Poprzednio jego wysokość wynosiła 500 zł.
POLECAMY: Alimenty z datą wsteczną?
Wiele osób zastanawia się, czy pobierane na dziecko świadczenie wychowawcze rzutuje na wysokość należnych alimentów, w szczególności czy sądy przyznają niższe alimenty, skoro na utrzymanie dziecka jeden z rodziców uzyskuje 800+. Odpowiedź na to pytanie brzmi: nie. Kluczowa jest tu treść art. 135 §3 pkt 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W świetle tego przepisu na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływa świadczenie wychowawcze.
Kwestią praktyczną regulacji niejednokrotnie zajmowały się sądy rodzinne orzekające w sprawach o alimenty. Interpretowanie powyższych przepisów można zatem prześledzić w oparciu o orzeczenia wydane w konkretnej sprawie sądowej. Choć w omówionym poniżej przypadku mowa o świadczeniu 500+, to zaprezentowane tam rozważania są nadal aktualne.
Sprawa rozpoznawana przez Sąd Rejonowy w Trzciance
Sąd Rejonowy w Trzciance prowadził proces o alimenty na rzecz małoletniej reprezentowanej przez matkę. Sąd pierwszej instancji przyjął, że alimenty od ojca dziecka powinny wynieść po 1050 zł miesięcznie. Zdaniem sądu rejonowego, nie było podstaw do przyznania od pozwanego ojca wyższych świadczeń na rzecz małoletniej.
Z wyrokiem sądu pierwszej instancji nie zgodziła się strona powodowa. W apelacji wniesiono o podwyższenie alimentów do kwoty po 2000 zł miesięcznie. Zdaniem apelującej, sąd rejonowy nie dokonał prawidłowych ustaleń odnoszących się do możliwości zarobkowych pozwanego. W apelacji zwrócono uwagę, że co miesiąc pozwany może zarobić równowartość 14 500 zł, a usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej wynoszą ok. 2600 zł miesięcznie.
Sąd Okręgowy w Poznaniu uwzględnił apelację w części, tj. podwyższył alimenty na rzecz małoletniej powódki do kwoty 1500 zł miesięcznie. Uznał jednocześnie, że nie było podstaw do przyznania wyższych świadczeń, ponieważ niektóre z wydatków przedstawianych przez stronę powodową nie mogły zostać uwzględnione. Zdaniem sądu, usprawiedliwione potrzeby dziecka należy badać przy uwzględnieniu zasady równej stopy życiowej. Są one zależne od możliwości zarobkowych rodziców. Alimenty przyznaje się w szacunkowej wysokości, opartej na prognozowanych kolejnych wydatkach.
Co ze świadczeniem wychowawczym?
Zdaniem sądu, pobierane na dziecko świadczenie 500+ nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu należnych alimentów. Kwotę tę należy traktować jako ponoszoną na ponadprzeciętne wydatki (przykładowo dodatkowe zajęcia, organizację imprez okolicznościowych dla małoletniej). Sąd drugiej instancji uznał, że co miesiąc na usprawiedliwione potrzeby małoletnia potrzebuje ok. 1900 – 2000 zł. To pozwany powinien partycypować w większym zakresie, łożąc po 1500 zł miesięcznie. Sąd dostrzegł, że pozwany spłaca kredyt, jednakże taki wydatek nie ma pierwszeństwa przed regulowaniem kosztów utrzymania dziecka. Z tego względu sąd odwoławczy częściowo uwzględnił wniesioną apelację.
Wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z 19 grudnia 2023 r., sygn. II Ca 332/23
Podstawa prawna:
- ustawa z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 2809)
- ustawa z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 421)
