Gmina rozważała zawarcie umowy sponsoringu z prywatnym przedsiębiorstwem, które chciało przekazać środki finansowe w związku z jubileuszem wydania przywileju lokacyjnego miasta. W planach było wykonanie muralu na budynku gminnym, w zamian za umieszczenie na tym muralu swojego logotypu oraz ewentualnie za umieszczenie logotypu sponsora na projektach graficznych i materiałach promocyjnych gminy (na stronie internetowej gminy), wymienienie nazwy sponsora w oficjalnych komunikatach prasowych i telewizji kablowej oraz możliwość prezentacji firmy podczas miejskich imprez i wydarzeń kulturalnych.
Problematyka zawierania umów sponsoringu z przedsiębiorcami
W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że umowa sponsorska bywa określana jako umowa nienazwana, konsensualna, dwustronnie zobowiązująca, odpłatna i wzajemna. Umowa ta może łączyć cechy umów nazwanych takich jak chociażby umowa darowizny, zlecenie i inne. Stąd też szczególnie istotne jest ustalenie w okolicznościach konkretnego wypadku, jaki był cel umowy i funkcja świadczeń stron.
Zobacz także: wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi–Śródmieścia w Łodzi z 2 września 2015 r., sygn. akt XVIII C 2255/15
W przypadku umów zawieranych przez jednostki samorządu terytorialnego, swoboda umów doznaje ograniczeń z uwagi na zapisy zawarte w innych aktach prawnych, albowiem wszelkie zdarzenia ekonomiczno-finansowe muszą znaleźć odzwierciedlenie w budżecie jednostki samorządu terytorialnego.
Podstawą gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego w danym roku budżetowym jest uchwała budżetowa. Uchwała budżetowa określa m. in.:
- łączną kwotę planowanych dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z wyodrębnieniem dochodów oraz wydatków bieżących i majątkowych,
- kwotę planowanego deficytu albo planowanej nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego wraz ze źródłami pokrycia deficytu albo przeznaczenia nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
- łączną kwotę planowanych przychodów i rozchodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
- limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych, a także zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego,
- kwotę wydatków na spłatę przypadających w danym roku budżetowym, zgodnie z zawartą umową, wymagalnych zobowiązań z tytułu udzielonych przez jednostkę samorządu terytorialnego poręczeń i gwarancji,
- szczególne zasady wykonywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego w roku budżetowym, wynikające z odrębnych ustaw,
- uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy,
- inne postanowienia, których obowiązek zamieszczenia w uchwale budżetowej wynika z postanowień organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.
Gospodarka finansowa tych jednostek oparta jest o operacje finansowe, które muszą mieć odzwierciedlenie w budżecie.
Umowy sponsoringu poza zakresem działania gminy
Środki ze sponsoringu nie należą do katalogu źródeł finansowania gmin i brak jest możliwości zaplanowania w budżecie środków z umów sponsoringu. Nie wydaje się zatem prawnie dopuszczalne zawieranie przez gminę umów sponsoringu z obopólnymi korzyściami ekonomicznymi, które nie mają odzwierciedlenia w pozycjach budżetu.
Zadaniami użyteczności publicznej są zadania własne gminy, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, a usługi sponsoringu, których celem jest podniesienie renomy sponsora i zwiększenie jego popularności na rynku lokalnym – wykraczają poza zadania użyteczności publicznej.
Podsumowując, gmina nie może angażować się w umowy sponsorskie, w których promowany będzie przedsiębiorca, bowiem sfera ta wykracza poza zadania gminy o charakterze użyteczności publicznej.
Stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach z 5 grudnia 2023 r., znak WI.54.61.2023
Podstawa prawna:
- ustawa z 13 listopada 2004 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 356)
- ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1270)
