Zasady rekrutacji do Żandarmerii Wojskowej (ŻW) są obecnie przedmiotem gorącej debaty. Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO), prof. Marcin Wiącek, wyraził poważne zastrzeżenia wobec niektórych zapisów rozporządzenia ministra obrony narodowej dotyczącego prowadzenia postępowania kwalifikacyjnego do ŻW. RPO zwrócił się do komendanta głównego ŻW o wyjaśnienia, podkreślając, że pewne przepisy mogą naruszać konstytucyjne prawa obywateli.
Problem
Główne zastrzeżenia RPO dotyczą paragrafu 5 rozporządzenia (Dz.U. z 2020 r. poz. 1605). Paragraf ten stanowi, że w określonych przypadkach organ prowadzący postępowanie kwalifikacyjne może odmówić dalszych czynności wobec kandydata lub przerwać je bez podania przyczyny. Szczególnie kontrowersyjna jest sytuacja, gdy kandydat, który uzyskał negatywny wynik w poprzednim postępowaniu, przystępuje do ponownego procesu rekrutacyjnego. Dodatkowo, rozporządzenie przewiduje, że kandydat, który nie spełnia warunków lub nie ma predyspozycji do służby w ŻW, jest informowany o tym bez uzasadnienia.
Naruszenie Konstytucji
RPO podkreśla, że takie praktyki mogą naruszać art. 60 Konstytucji RP, który zapewnia obywatelom dostęp do służby publicznej na jednakowych zasadach. Judykatura wskazuje, że przepis ten wymaga zapewnienia odpowiednich gwarancji proceduralnych. Kandydat powinien mieć pewność, że zastosowane wobec niego kryteria są jasne, przejrzyste i obiektywne, oraz że może je zweryfikować na drodze sądowej.
Brak uzasadnienia decyzji
Kolejnym problemem jest brak możliwości odniesienia się do przyczyn zakończenia postępowania kwalifikacyjnego. RPO wskazuje, że taki stan rzeczy budzi wątpliwości z punktu widzenia konstytucyjnego prawa do skarżenia decyzji wydanych w pierwszej instancji oraz prawa do sądu. Kandydat pozbawiony możliwości odwołania się od decyzji organu kwalifikacyjnego może czuć się niesprawiedliwie traktowany, co podważa zaufanie do instytucji państwowych.
Apel RPO
Prof. Marcin Wiącek zaapelował do komendanta głównego Żandarmerii Wojskowej o wyjaśnienia w tej sprawie oraz o rozważenie zmiany kontrowersyjnych przepisów. RPO podkreśla, że transparentność i jasność procedur rekrutacyjnych są kluczowe dla zachowania zaufania obywateli do instytucji państwowych.
Wnioski
Sprawa zasad rekrutacji do Żandarmerii Wojskowej jest niezwykle ważna z perspektywy ochrony praw obywatelskich. Zapewnienie przejrzystości i obiektywności procedur rekrutacyjnych jest nie tylko wymogiem prawnym, ale również moralnym obowiązkiem instytucji państwowych. Obywatele mają prawo do sprawiedliwego traktowania i możliwości odwołania się od decyzji administracyjnych, co jest fundamentem demokratycznego państwa prawa.
Podsumowanie
Debata wokół zasad rekrutacji do Żandarmerii Wojskowej pokazuje, jak istotne jest przestrzeganie konstytucyjnych praw obywateli. Interwencja Rzecznika Praw Obywatelskich w tej sprawie może prowadzić do pozytywnych zmian, które zapewnią większą przejrzystość i sprawiedliwość w procesie rekrutacyjnym. Wszyscy obywatele powinni być traktowani na jednakowych zasadach, co jest fundamentem zdrowej i sprawiedliwej demokracji.
