Najwyższa Izba Kontroli (NIK) wyliczyła, że Komisja Europejska w latach 2022-2023 dokonała potrąceń środków finansowych od Polski na łączną kwotę 626,3 mln euro. Potrącenia te były wynikiem niepłacenia kar orzeczonych przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Jednym z głównych powodów nałożenia kar była działalność nielegalnej Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, której utworzenie i finalna likwidacja kosztowały Polskę aż 557,7 mln euro.
Nielegalna Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego: Kosztowne kontrowersje
Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego, utworzona przez Prawo i Sprawiedliwość (PiS), stała się przedmiotem międzynarodowej krytyki i źródłem licznych problemów prawnych dla Polski. W 2023 roku Komisja Europejska dokonała czterech potrąceń środków na łączną kwotę 257 mln euro w związku z wyrokiem dotyczącym tej Izby. Najwyższa Izba Kontroli potwierdziła te informacje w swojej analizie.
W 2022 roku Komisja Europejska dokonała siedmiu potrąceń środków, które łącznie wyniosły 300,7 mln euro. Te sumy, wraz z kolejnymi karami, podkreślają, jak kosztowne było naruszanie zasad praworządności przez Polskę.
Skutki finansowe dla Polski
Suma 557,7 mln euro, którą Polska straciła na funkcjonowaniu Izby Dyscyplinarnej, pokazuje, jak poważne konsekwencje finansowe mogą mieć decyzje polityczne. Izba ta została ostatecznie zlikwidowana i zastąpiona Izbą Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego, co jednak nie zniwelowało wcześniejszych strat.
W 2023 roku Polska straciła kolejne środki z funduszy unijnych. Potrącenia te dotyczyły różnych programów:
- Wspólna Polityka Rolna: 133,9 mln euro
- Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój: 64 mln euro
- Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko: 59,1 mln euro
Dodatkowe 68,6 mln euro stanowiły kary za niewdrożenie środków tymczasowych zasądzonych przez TSUE, które nakazywały wstrzymanie wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów.
Nowe kary i orzeczenia TSUE
Dziennikarz Deutsche Welle, Michał Gostkiewicz, informował o kolejnych karach nałożonych na Polskę, które są konsekwencją działań poprzedniego rządu. W dniu 14 marca 2024 roku TSUE wydał wyrok korzystny dla Komisji Europejskiej, nakładając na Polskę karę 50 tys. euro dziennie oraz 4 mln euro ryczałtu za niedotrzymanie terminu wdrożenia dyrektywy 2017/1972 ustanawiającej Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej.
Z kolei 25 kwietnia TSUE zasądził od Polski 7 mln euro kary za niewdrożenie dyrektywy w sprawie ochrony sygnalistów. Te wyroki pokazują, że Polska musi liczyć się z kolejnymi sankcjami, jeśli nie będzie przestrzegać prawa unijnego.
