Rok 2025 przynosi kolejną reformę w polskim systemie świadczeń socjalnych. Wprowadzenie nowego świadczenia wzbudza wiele emocji – dla części osób może być to istotne wsparcie finansowe, ale inni powinni dokładnie przemyśleć, czy jego przyjęcie jest dla nich opłacalne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) przewiduje, że nowym programem może być objętych około 1,2 miliona osób, choć eksperci podkreślają potrzebę dokładnego przeanalizowania indywidualnej sytuacji przed podjęciem decyzji.
Jak działa nowe świadczenie?
Nowy mechanizm wprowadza możliwość łączenia dwóch różnych świadczeń w ramach dwóch wariantów:
- Otrzymywanie pełnej kwoty jednego świadczenia oraz 15% drugiego.
- Wybór odwrotnej kombinacji, czyli pełnej wysokości drugiego świadczenia i 15% pierwszego.
W założeniu, nowe rozwiązanie ma pomóc beneficjentom w maksymalnym wykorzystaniu przysługujących im uprawnień. Jednak w praktyce system wprowadza również szereg kryteriów kwalifikacyjnych, które należy spełnić, by móc ubiegać się o świadczenie.
Kto może skorzystać z nowego świadczenia?
Główne warunki to:
- Osiągnięcie wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn).
- Pozostawanie w związku małżeńskim do momentu śmierci współmałżonka.
- Brak zawarcia nowego związku małżeńskiego po śmierci partnera.
Dodatkowo, prawo do świadczenia nabywa się nie wcześniej niż w momencie ukończenia 55 lub 60 lat, w zależności od płci wnioskodawcy oraz szczegółów regulacji.
ZUS przygotował specjalne narzędzie – interaktywną ankietę online, która umożliwia wstępną ocenę uprawnień. To praktyczne rozwiązanie, które może ułatwić weryfikację, czy dana osoba spełnia wszystkie wymagania formalne.
Kiedy świadczenie może być nieopłacalne?
Chociaż nowe świadczenie może być znacznym wsparciem finansowym dla wielu osób, nie brakuje sytuacji, w których jego przyjęcie może być mniej korzystne:
- Podwyższenie podatków: Osoby otrzymujące już wysokie świadczenia podstawowe mogą przekroczyć próg podatkowy, co wpłynie na ogólną kwotę netto.
- Niskie świadczenie zmarłego współmałżonka: Jeśli świadczenie zmarłego partnera było niewielkie, uzyskana kwota może być zbyt mała, by stanowić realne wsparcie finansowe.
- Wpływ na inne świadczenia: Wprowadzenie dodatkowego dochodu może zmniejszyć wysokość innych pobieranych świadczeń socjalnych lub socjalno-zdrowotnych.
- Osoby z dodatkowymi źródłami dochodu: Beneficjenci, którzy posiadają dodatkowe źródła przychodu (np. wynajem nieruchomości), mogą napotkać na komplikacje w rozliczeniach podatkowych.
Analiza finansowa jako klucz do sukcesu
Eksperci jednoznacznie rekomendują, by przed podjęciem decyzji o złożeniu wniosku dokonać szczegółowej analizy finansowej. Kluczowe pytania, które należy sobie zadać:
- Czy dodatkowe świadczenie wpłynie na moje obciążenia podatkowe?
- Jakie są koszty alternatywne w przypadku zmniejszenia innych pobieranych świadczeń?
- Czy moja sytuacja życiowa i zdrowotna uzasadnia ubieganie się o nowe świadczenie?
Warto również skonsultować się z:
- Doradcą podatkowym, który pomoże oszacować rzeczywisty wpływ nowego świadczenia na dochody.
- Pracownikiem ZUS, który wyjaśni wszelkie szczegóły dotyczące procesu wnioskowania oraz przysługujących uprawnień.
Opinie ekspertów i pierwsze dane
Pierwsze dane opublikowane przez ZUS wskazują, że blisko 40% potencjalnych beneficjentów wciąż nie ma pełnej wiedzy o nowych regulacjach. Z tego powodu instytucja planuje uruchomienie szeroko zakrojonej kampanii informacyjnej, w tym organizację dni otwartych oraz webinariów dla seniorów.
Eksperci z Instytutu Badań Ekonomicznych podkreślają, że nowe świadczenie to przede wszystkim narzędzie dla osób, które faktycznie potrzebują wsparcia. W przypadku osób o stabilnej sytuacji finansowej decyzja o jego przyjęciu powinna być dokładnie przemyślana.