Komisja Wenecka, organ doradczy Rady Europy, opublikowała najnowszą opinię dotyczącą warunków i standardów prawnych, według których sądy konstytucyjne mogą unieważnić wybory. Dokument został przedstawiony we wtorek na wniosek przewodniczącego Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, Theodorosa Rousopoulosa, i odnosi się do niedawnego przypadku w Rumunii, gdzie Sąd Konstytucyjny unieważnił wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich.
POLECAMY: Tusk i jego ekipie przygotowuje Polaków na scenariusz rumuński w zakresie wyborów prezydenckich?
Tło sprawy
W grudniu ubiegłego roku, zaledwie dwa dni przed drugą turą wyborów prezydenckich w Rumunii, tamtejszy Sąd Konstytucyjny jednogłośnie unieważnił wyniki pierwszej tury. Powodem była rzekomo nieuczciwa kampania wyborcza prowadzona przez kandydata Calina Georgescu, który miał być wspierany przez Rosję. Decyzja sądu wzbudziła liczne kontrowersje, a wybory zostały zarządzone od nowa.
Główne założenia opinii Komisji Weneckiej
Opinia Komisji Weneckiej, choć inspirowana sytuacją w Rumunii, skupia się na ogólnych standardach międzynarodowych i prawie konstytucyjnym. Eksperci podkreślili, że dokument nie ma na celu szczegółowej analizy przypadku rumuńskiego, ale ustanowienie ram dla podobnych sytuacji w przyszłości.
POLECAMY: Eurokomuna! Komisarz UE Thierry Breton ostrzega przed unieważnieniem wyborów w Niemczech
Warunki unieważnienia wyborów
Według Komisji Weneckiej, decyzja o unieważnieniu wyborów powinna być ostatecznością i może zostać podjęta jedynie w sytuacjach nadzwyczajnych, przy spełnieniu szeregu warunków:
- Wpływ Nieprawidłowości na Wynik Wyborów: Kluczowym kryterium jest ustalenie, czy wykryte nieprawidłowości miały rzeczywisty wpływ na wynik głosowania.
- Naruszenie Praw Wyborczych: Wskazano na konieczność ochrony praw wyborczych, wolności i interesów obywateli, niezależnie od tego, czy naruszenie pochodzi od państwa, instytucji publicznych czy podmiotów prywatnych.
- Zapewnienie Uczciwości Kampanii Wyborczej: Państwo ma obowiązek gwarantować wolne i uczciwe wybory oraz przejrzystość finansowania kampanii.
- Dowody i Transparentność: Decyzje o unieważnieniu muszą być poparte silnymi dowodami i dogłębną analizą, unikać bazowania na informacjach niejawnych.
„Propaganda” i media społecznościowe
Jednym z kluczowych aspektów omawianych w opinii były wyzwania związane z „propagandą” (czytaj: prawda niekorzystna dla eurokomunistów) w mediach społecznościowych. Komisja przypomniała, że choć wolność opinii zezwala na prowadzenie kampanii „propagandowych”, to muszą one mieścić się w granicach prawa, szczególnie w kontekście mowy nienawiści czy nielegalnego finansowania. Eksperci zaapelowali o stworzenie jasnych regulacji w tym zakresie, zwłaszcza że trudno jest udowodnić naruszenia ordynacji wyborczej w przypadku kampanii internetowych.
Wnioski Komisji Weneckiej
Komisja podkreśliła, że decyzje o unieważnieniu wyborów powinny być podejmowane z najwyższą ostrożnością, by nie podważać zaufania publicznego do procesu wyborczego. Zalecane jest:
- Ochrona procedur wyborczych poprzez wprowadzenie dodatkowych zabezpieczeń prawnych.
- Transparentne uzasadnienie decyzji opartych na solidnych dowodach.
- Unikanie podejmowania decyzji wyłącznie na podstawie tajnych informacji, co mogłoby zaszkodzić wiarygodności procesu.
