Centralny Port Komunikacyjny (CPK) to jeden z najważniejszych projektów infrastrukturalnych w Polsce, który od lat budzi ogromne emocje. Jednak ostatnie decyzje rządu Donalda Tuska spotkały się z ostrą krytyką ze strony członków prezydenckiej Rady ds. Strategicznych Projektów Rozwojowych. Czy największa inwestycja w Polsce jest zagrożona? Sprawdzamy, co się dzieje wokół CPK i jakie mogą być konsekwencje decyzji rządu.
Sejmowa komisja przeciwko obywatelom? Projekt ustawy #TakdlaCPK odrzucony
W środę, 5 lutego, sejmowa komisja infrastruktury opowiedziała się za odrzuceniem obywatelskiego projektu ustawy, która zobowiązywałaby rząd do realizacji CPK. Inicjatywa, pod którą podpisało się 200 tysięcy Polaków, miała na celu zapewnienie kontynuacji projektu w kształcie i harmonogramie zatwierdzonym przez Radę Ministrów 24 października 2023 roku. Teraz ostateczna decyzja należy do Sejmu, ale już teraz widać, że projekt ustawy ma pod górkę.
Doradcy prezydenta nie mają wątpliwości: „To porzucenie Polski średnich i małych miast”
Członkowie prezydenckiej Rady ds. Strategicznych Projektów Rozwojowych – Mikołaj Wild i Rafał Milczarski – nie pozostawiają suchej nitki na działaniach rządu. Według nich, decyzje obecnych władz prowadzą do rezygnacji z głównego celu CPK, jakim jest zrównanie szans mieszkańców średnich i mniejszych miast w różnych regionach Polski.
„To równoznaczne z zaakceptowaniem przez obecnie rządzących podziału kraju na Polskę rozwiniętą i Polskę niedorozwiniętą. Obrona projektu ustawy #TakdlaCPK staje się w ten sposób obroną samego CPK przed arbitralnymi i nietransparentnymi działaniami rządzących” – czytamy w komunikacie ekspertów.
Wild i Milczarski, związani ze stowarzyszeniem #TakdlaCPK, wskazują na poważne opóźnienia w realizacji projektu. Program CPK znajduje się w „dryfie”, a opóźnienia narastają z miesiąca na miesiąc. Eksperci oskarżają obecne kierownictwo spółki o zniszczenie jej kultury organizacyjnej, odejście kluczowych pracowników oraz wielomiesięczne zamrożenie rekrutacji.
Decyzja lokalizacyjna opóźniona o 10 miesięcy. Kolejne problemy
Kolejnym problemem jest przedłużenie procedury związanej z wydaniem decyzji lokalizacyjnej. Choć decyzja została w końcu wydana, to nastąpiło to aż 10 miesięcy po zakładanym terminie. Co gorsza, spółka wycofała wniosek o nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności, co prawdopodobnie opóźni realizację projektu o kolejny rok.
„Decyzja została w końcu wydana, dziesięć miesięcy po zakładanym terminie, jednak… nie będzie można na jej podstawie złożyć nawet wniosku o pozwolenie na budowę” – piszą eksperci.
Spektakularna porażka: Prywatni inwestorzy zastąpieni przez PPL
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych posunięć nowego kierownictwa CPK jest zastąpienie prywatnych inwestorów spółką Polskie Porty Lotnicze (PPL). Zdaniem Wilda i Milczarskiego, udział inwestorów prywatnych był kluczowy dla wiarygodności projektu.
„Udział inwestorów prywatnych nie tylko uwiarygadniał projekt wobec rynków finansowych oraz minimalizował ryzyka polityczne projektu. Przede wszystkim gwarantował rynkowy charakter prowadzonej inwestycji” – czytamy w komunikacie.
Eksperci podkreślają, że PPL nie posiada ani wiedzy, ani doświadczenia w zakresie operowania lotniskami, co rodzi ryzyko zarzutów o niedozwoloną pomoc publiczną.
Okrojony projekt kolejowy: „Igrek” zamiast szprych
Kolejnym zarzutem jest okrojenie komponentu kolejowego projektu. Zrezygnowano z budowy węzła kolejowego w pobliżu CPK, a także drastycznie ograniczono inwestycje okołolotniskowe. Zastąpienie projektu szprych kolejowych słynnym „igrekiem” pogłębi wykluczenie transportowe Polaków.
„Program CPK nie ma już również ograniczać wykluczenia transportowego, ani zapewniać połączeń o wysokim standardzie technicznym z Czechami i Ukrainą, ani zwiększać dostępności dużych ośrodków miejskich dla osób z mniejszych aglomeracji” – czytamy.
Apel o społeczny monitoring CPK
Doradcy prezydenta apelują o społeczny monitoring działań wokół CPK. Według nich, rząd Donalda Tuska podjął wiele kontrowersyjnych decyzji bez konsultacji ze społeczeństwem i ekspertami. Czy CPK ma jeszcze szansę na realizację w pierwotnym kształcie? To pytanie pozostaje na razie bez odpowiedzi.
