Polska przygotowuje się do stanu kryzysowego?

Pomimo zapewnień składanych w mediach przez nieudaczników z Nowogrodzkiej wszystko wskazuje, ze Polska rozpoczęła przygotowania do stanu kryzysowego. Kancelaria Prezydenta poinformowała, ze prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o bezpieczeństwie gazowym.

Informacja w sprawie ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wzmocnienia bezpieczeństwa gazowego państwa w związku z sytuacją na rynku gazu

Ustawa wprowadza zmiany do ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (dalej: „Prawo energetyczne”). Ustawa wskazuje ministra właściwego do spraw energii jako organ właściwy w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1938 z dnia 25 października 2017 r. dotyczącego środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 994/2010 (dalej: „rozporządzenie 2017/1938”). Minister ten obowiązany będzie do opracowania dokumentów w postaci planu działań zapobiegawczych i planu na wypadek sytuacji nadzwyczajnej, o których mowa odpowiednio w art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 2 rozporządzenia 2017/1938. Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych będą obowiązane do uwzględniania planu działań zapobiegawczych przy opracowywaniu projektów planów rozwoju. Obowiązkiem opracowywania planu rozwoju objęcie zostaną także operatorzy systemu magazynowania paliw gazowych. Plan taki będzie opracowywany na okres 10 lat i co 2 lata podlegał będzie aktualizacji. Plan i jego aktualizacje będą uzgadniane z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki, zwanym dalej „Prezesem URE”, działającym w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw energii. Operator systemu magazynowania corocznie, do dnia 30 kwietnia, przedkładał będzie ministrowi właściwemu do spraw energii oraz Prezesowi URE sprawozdanie z realizacji planu.

Ustawa określa także, że operator systemu dystrybucyjnego gazowego albo przesyłowego gazowego, w przypadku planowanej zmiany rodzaju dostarczanego paliwa gazowego w sieci gazowej z gazu ziemnego zaazotowanego na gaz ziemny wysokometanowy, będzie obowiązany poinformować odbiorcę końcowego paliw gazowych, przyłączonego odpowiednio do sieci dystrybucyjnej albo przesyłowej gazowej, o terminie tej zmiany oraz o konieczności dostosowania lub wymiany instalacji i urządzeń do odbioru gazu ziemnego zaazotowanego na instalacje i urządzenia do odbioru gazu ziemnego wysokometanowego. Określono także zasady postępowania odbiorcy końcowego paliw gazowych po otrzymaniu takiej informacji – w szczególności wskazując, że w przypadku odbiorców objętych ochroną taryfową koszty takiego dostosowania lub takiej wymiany instalacji poniesie operator systemu dystrybucyjnego gazowego (pozostali odbiorcy poniosą te koszty we własnym zakresie). Koszty te, w przypadku poniesienia ich przez tego operatora, uwzględniane będą przy ustalaniu przez niego taryf dla paliw gazowych.

Ustawa ponadto:

• uchyla obecne wyłączenie z obowiązku uzyskania koncesji, przewidziane dla obrotu paliwami gazowymi, jeżeli roczna wartość takiego obrotu nie przekracza równowartości 100 000 euro;
• wprowadza regulację, zgodnie z którą w przypadku ogłoszenia stanu nadzwyczajnego, o którym mowa w art. 11 ust. 1 lit. c rozporządzenia 2017/1938, obowiązek sprzedaży paliw gazowych za pośrednictwem giełdy wynikający z właściwych przepisów Prawa energetycznego ulegał będzie automatycznemu zawieszeniu na czas trwania tego stanu kryzysowego;
• przedłuża okres ochrony taryfowej dla odbiorców domowych i strategicznych instytucji pożytku publicznego do dnia 31 grudnia 2027 r. (w przypadku niewprowadzania przedmiotowej zmiany okres ten zakończyłby się z dniem 31 grudnia 2023 r.);
• modyfikuje zasady wypłaty rekompensaty z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny w przypadku, gdy środki na rachunku tego Funduszu są niewystarczające na wypłatę wnioskowanej rekompensaty w całości;
• wydłuża (do 48 miesięcy) termin utrzymania w mocy przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 i 4 ustawy – Prawo energetyczne.

Ustawa wprowadza także zmiany w ustawie z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym. Zmiany te polegają na:

• wprowadzeniu do tej ustawy definicji „bezpieczeństwa gazowego państwa”;
• uprawnieniu ministra właściwego do spraw energii do ogłaszania, w drodze rozporządzenia, na czas oznaczony, właściwego stanu kryzysowego w rozumieniu rozporządzenia 2017/1938, w przypadku zaistnienia okoliczności wskazanych w art. 11 ust. 1 rozporządzenia 2017/1938;
• określeniu zasad dotyczących bilansowania systemu gazowego oraz rozliczeń w przypadku uruchomienia zapasów obowiązkowych oraz wprowadzenia ograniczeń w poborze gazu ziemnego;
• aktualizacji wysokości kar za nieprzestrzeganie ograniczeń w poborze gazu, wprowadzonych w związku z sytuacją kryzysową;
• wydłużeniu okresu, w którym podmioty zobowiązane do utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego powinny dostarczyć je do systemu gazowego – z 40 do 50 dni.

Ustawa wprowadza także zmiany do:

• ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – wydłużając do 31 grudnia 2026 r. okres stosowania przez spółkę prowadzącą giełdową izbę rozrachunkową szczególnych zasad ustanawiania zabezpieczeń finansowych wnoszonych w celu zabezpieczenia rozliczenia transakcji;
• ustawy z dnia 26 stycznia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu – nakładając na podmioty, którym udziela się gwarancji Skarbu Państwa w zakresie emitowanych przez nie obligacji obowiązek wniesienia opłaty prowizyjnej od takiej gwarancji.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów wydłużających okres utrzymania w mocy aktów wykonawczych wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 i 4 ustawy – Prawo energetyczne, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Wcześniej zostało wydane rozporządzenie dot. wyłączania prądu w sytuacjach kryzysowych. MEiN wydał rozporządzenie o nauce zdalnej w przypadku wystąpienia m.in. problemów z ogrzewaniem.