Nieruchomość stanowiącą las państwowy można zasiedzieć. Kwestię tę przesądził Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów. W praktyce kończy to spór w orzecznictwie dotyczący tej kwestii.
Orzeczenia Sądu Najwyższego nie są źródłem prawa, ale bez wątpienia ma ogromne znaczenie dla praktyki prawniczej, w tym zwłaszcza dla orzecznictwa sądów powszechnych. Dotyczy to zwłaszcza uchwał, w tym przede wszystkim tych, które zapadają w składzie siedmiu sędziów lub większym. W rzeczywistości bardzo często przesądzają one spór toczący się w orzecznictwie, gdy w podobnych sprawach poszczególne sądy wyrokują w zróżnicowany sposób. W czerwcu zapadła w Sądzie Najwyższym – orzekającym właśnie w składzie siedmiu sędziów – uchwała dotycząca możliwości zasiedzenia lasów państwowych. Co wynika z jej treści?
Na czym polega zasiedzenie?
Zgodnie z art. 172 par. 1 kodeksu cywilnego posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Wówczas zasiedzenie następuje po upływie trzydziestu lat (art. 172 par. 2 k.c.). Przepisy te wyrażają definicję zasiedzenia, a więc nabycia prawa własności nieruchomości przez sam fakt jej posiadania przez wystarczająco długi okres czasu.
Jednocześnie trzeba podkreślić, że chodzi tu o „samoistne” posiadanie nieruchomości. Doktryna i orzecznictwo stoją na stanowisku, zgodnie z którym posiadanie samoistne na gruncie spraw o zasiedzenie należy rozumieć zgodnie z art. 336 k.c., stanowiącym, że posiadaczem samoistnym rzeczy – czy to ruchomości, czy też nieruchomości – jest ten, kto włada nią jak właściciel. Chodzi tu więc o takie okoliczności faktyczne, gdy właściciel nieruchomości zachowuje się tak, jakby był jej właścicielem. Dotychczas za przejawy takiego zachowania uznano m.in.:
- przeprowadzenie remontu budynku;
- zabudowanie nieruchomości;
- nasadzenie na nieruchomości drzew i krzewów;
- opłacanie podatków i innych opłat związanych z nieruchomością;
- posiadanie kluczy do budynku;
- samodzielne dokonywanie zarówno czynności zwykłego zarządu, jak i przekraczających zakres zwykłego zarządu.
Oczywiście w realiach konkretnej sprawy wykazanie posiadania samoistnego oraz dobrej lub złej wiary posiadacza może nastręczać pewne trudności. Zwłaszcza, gdy istnieje konflikt pomiędzy różnymi podmiotami ubiegającymi się o stwierdzenie ich prawa własności.
Problem z zasiedzeniem lasu państwowego
Inna grupa potencjalnych problemów dotyczy nieruchomości, do których odnoszą się specjalne regulacje prawne, przykładowo do użytków rolnych. Zgodnie z art. 172 par. 3 nieruchomość rolną w drodze zasiedzenia może nabyć jedynie rolnik indywidualny i to pod warunkiem, że powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych.
Do niedawna spore rozbieżności w orzecznictwie wzbudzała odpowiedź na pytanie, czy zasiedzeniu może podlegać las państwowy. Problem wynikał przede wszystkim z treści art. 2 ustawy o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów państwowych. Przepis ten stanowi, że lasy państwowe, stanowiąc własność Skarbu Państwa, nie podlegają przekształceniom własnościowym, z zastrzeżeniem przepisów zawartych w ustawach szczególnych. To z kolei spowodowało wątpliwość, czy zasiedzenie lasu państwowego może zostać uznane za „przekształcenie własnościowe”.
Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów z 21 czerwca 2023 r., sygn. akt III CZP 94/22, stwierdził, że wskazany powyżej przepis nie wyłącza możliwości zasiedzenia nieruchomości stanowiącej las państwowy. Tym samym każdy podmiot, który samoistnie posiada taką nieruchomość przez – w zależności od swojej dobrej lub złej wiary – dwadzieścia bądź trzydzieści lat, może nabyć jej własność.
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
Podstawa prawna:
- art. 172 par. 1, 2 i 3, 336 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.)
- art. 2 ustawy z 6 lipca 2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 1235 ze zm.)
