Ochrona dyrektywy konsumenckiej (93/13) nie zależy od wiedzy konkretnej osoby, lecz od jej celów, które nie są związane z działalnością zawodową lub gospodarczą. W szczególności dotyczy to kredytobiorców, którzy pracują w banku, jak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w swoim czwartkowym wyroku, który dotyczył kredytów frankowych. Prawnicy zajmujący się tego typu sprawami są zgodni co do tego, że odpowiedzi TSUE przyczynią się do uproszczenia procesów prawnych związanych z kredytami frankowymi.
W procesie TSUE, który wynikał z pytań prejudycjalnych Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia, zadanych przez sędziego Michała Maję (obecnie sędziego Sądu Frankowego), dwójka frankowiczów wytoczyła pozew przeciwko mBankowi. Chodziło o kredyt zaciągnięty u poprzedniego prawnego poprzednika tBRE Banku na cele budowy i nabycia mieszkania od dewelopera.
W momencie podpisywania umowy kredytowej, powodowie byli małżeństwem, a powódka pracowała w centrali pozwanego banku jako inspektor i miała wykształcenie z zakresu zarządzania i finansów. Była świadoma warunków kredytu, a pracownicy banku poinformowali ją o ryzyku kursowym związanym z kredytem denominowanym w obcej walucie. Powód nie uczestniczył w procesie ubiegania się o kredyt ani w spotkaniach z pracownikami banku; jego jedyną rolą było podpisanie wniosku kredytowego i umowy.
Powodowie domagają się zwrotu nienależnie pobranych rat kapitałowych i odsetek od umowy kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego, argumentując, że niektóre postanowienia umowy, zwłaszcza te dotyczące kursu wymiany franka, są nieuczciwe. Sąd warszawski skierował pytanie do TSUE, czy sam fakt, że pewne warunki umowy odpowiadają treści klauzul niedozwolonych wpisanych do krajowego rejestru, jest wystarczający do uznania tych warunków za nieuczciwe, bez konieczności badań dotyczących okoliczności zawarcia umowy.
W odpowiedzi TSUE stwierdził, że porównanie treści warunku umownego z klauzulą niedozwoloną jest dopuszczalne zgodnie z dyrektywą 93/13 i może przyczynić się do wyeliminowania nieuczciwych warunków w wielu umowach na korzyść konsumentów. Trybunał podkreślił jednak, że sądy powinny dokładnie oceniać treść danego postanowienia umowy i umożliwiać przedsiębiorcom ustosunkowanie się do wyników tej oceny.
Co do pytania, czy nieuczciwy warunek traci swoją nieuczciwość, jeśli konsument może wybrać inny uczciwy warunek umowny do spełnienia swoich obowiązków, TSUE zaznaczył, że wprowadzenie alternatywnych warunków do umowy, z których jeden jest uznawany za nieuczciwy, pozwalałoby bankom spekulować na braku informacji, niedbałości lub niezrozumieniu konsumenta. To mogłoby spowodować znaczną nierównowagę praw i obowiązków stron na niekorzyść konsumentów. Ponadto, nieuznanie nieważności nieuczciwego warunku umowy mogłoby zagrażać długoterminowemu celowi dyrektywy, jakim jest eliminacja nadużywania klauzul umownych wobec konsumentów.
Jeśli chodzi o obowiązek banku informowania każdego konsumenta, nawet tego z odpowiednią wiedzą w danej dziedzinie, o istotnych cechach umowy i związanych z nią ryzykach, TSUE wskazał na potrzebę odwołania się do obiektywnego standardu przeciętnego konsumenta, który jest dostatecznie poinformowany, ostrożny i rozważny. Na podstawie dostarczonych mu informacji konsument powinien zrozumieć rzeczywiste ryzyko związanego z kredytem denominowanym w obcej walucie, zwłaszcza w przypadku znaczącej deprecjacji tej waluty w stosunku do waluty, w której otrzymuje dochody. Ochrona, jaką zapewnia dyrektywa, nie zależy od wiedzy konkretnej osoby, ale od celów, które nią kierują i czy są one związane z działalnością zawodową lub gospodarczą. Szeroka definicja konsumenta obejmuje również osoby fizyczne, które są w słabszej pozycji wobec przedsiębiorców nie tylko ze względu na poziom wiedzy, ale również zdolność do negocjacji i brak wpływu na treść umowy.
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
Podstawa prawna: Wyrok TSUE Sygnatura C-139/22
