Jazda po łuku, ruszanie na wzniesieniu i zatrzymywanie się w wyznaczonym miejscu – to podstawowe elementy egzaminu praktycznego na placu manewrowym. Jednak wkrótce mogą przejść do historii. Grupa posłów złożyła w Ministerstwie Infrastruktury interpelację, w której domaga się usunięcia obowiązku ćwiczenia i zdawania tych manewrów. Propozycja oparta jest na analizach, europejskich standardach oraz badaniach wskazujących, że obecna forma egzaminowania nie przekłada się na bezpieczeństwo na drogach.
Plac manewrowy pod lupą posłów
Jak informuje „News na dziś”, parlamentarzyści wskazują, że obecne zasady obowiązujące na placu manewrowym pochodzą z lat 60. XX wieku, kiedy natężenie ruchu było znacznie mniejsze, a rzeczywiste zagrożenia drogowe – marginalne. W ich ocenie testowanie kandydatów na kierowców w oderwaniu od rzeczywistego ruchu ulicznego sprawdza jedynie mechaniczne wyuczenie schematów, nie zaś zdolność reagowania na sytuacje drogowe.
– Zamiast spędzać cenne godziny na placu, kursanci powinni uczyć się jazdy w realnym środowisku miejskim i podmiejskim – argumentują posłowie. Ich zdaniem właśnie tam zdobywa się umiejętności decyzyjne, obserwacyjne i odpowiedzialności za innych uczestników ruchu.
Co istotne, z obowiązku posiadania placu manewrowego i jego wykorzystywania podczas egzaminów zrezygnowało już wiele krajów Unii Europejskiej, co nie odbiło się negatywnie na poziomie bezpieczeństwa.
Statystyki nie kłamią: 30% nie wyjeżdża poza plac
Wśród argumentów przemawiających za zmianami znalazły się również dane dotyczące wyników egzaminów. Aż 30 proc. kandydatów na kierowców nie opuszcza placu manewrowego w trakcie egzaminu, ponieważ oblewa już na etapie jazdy po łuku lub ruszania na wzniesieniu.
To oznacza, że blisko co trzeci zdający nie ma nawet okazji zaprezentować swoich umiejętności w ruchu miejskim. Posłowie uważają to za marnotrawstwo potencjału edukacyjnego i postulują, by skupić się na rozwijaniu umiejętności praktycznych i przewidywaniu zagrożeń w rzeczywistym środowisku.
Eksperci potwierdzają: ćwiczenia w sterylnych warunkach nie uczą jazdy
Wsparcie dla tej tezy znajduje się w badaniach przeprowadzonych przez Międzynarodową Komisję ds. Szkolenia i Egzaminowania na Prawo Jazdy (CIECA). Z ich ustaleń wynika, że ćwiczenia manewrów wykonywane w warunkach odseparowanych od prawdziwego ruchu ulicznego nie mają wpływu na poprawę umiejętności prowadzenia pojazdu ani na bezpieczeństwo kierowców.
Tym samym eksperci CIECA potwierdzają, że manewrowanie w warunkach laboratoryjnych nie przekłada się na zachowanie kierowców w sytuacjach zagrożenia na drodze.
ITS chce reformy: nauka jazdy z osobą towarzyszącą
Propozycja zniesienia obowiązku placu manewrowego wpisuje się w szerszy nurt rozważań nad reformą systemu szkolenia kierowców. Równolegle Instytut Transportu Samochodowego (ITS) przedstawił własne propozycje zmian.
Jak informuje Mikołaj Krupiński z ITS, instytut rozważa możliwość wydłużenia okresu nauki jazdy poprzez umożliwienie rozpoczęcia szkolenia już dwa lata wcześniej, pod opieką osoby towarzyszącej.
– Chodzi o model, w którym młodzi ludzie zdobyliby realne doświadczenie drogowe, zanim przystąpią do właściwego kursu i egzaminu. Obecnie obowiązujące 30 godzin szkoleniowych często nie wystarcza do kompleksowego przygotowania kierowcy do różnych scenariuszy drogowych – zaznacza Krupiński.
Najmłodsi kierowcy najbardziej zagrożeni
Dane Komendy Głównej Policji pokazują, że najwyższy współczynnik wypadków drogowych notowany jest właśnie w grupie najmłodszych kierowców – między 18 a 24 rokiem życia.
W 2024 roku wskaźnik ten wyniósł 11,79 na 10 tys. mieszkańców, podczas gdy dla kierowców w wieku 25–39 lat wynosił 7,22, a dla kierowców w wieku 40–59 lat – 5,55. To kolejny argument za tym, by młodym kierowcom umożliwić zdobywanie większego doświadczenia pod okiem osoby bardziej doświadczonej.
Czy system się zmieni?
Na ten moment Ministerstwo Infrastruktury nie odniosło się oficjalnie do złożonej interpelacji. Jeżeli jednak propozycje posłów i ITS zyskają poparcie, możemy spodziewać się fundamentalnych zmian w podejściu do szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców.
Z jednej strony może to oznaczać uproszczenie egzaminów i lepsze przygotowanie do realnej jazdy. Z drugiej jednak – potencjalne obawy dotyczące braku kontroli nad poziomem umiejętności zdobywanych w warunkach domowych.
Niezależnie od ostatecznych decyzji resortu, jedno jest pewne: dyskusja o nowym modelu szkolenia kierowców w Polsce dopiero się rozpoczyna.
Tagi SEO: prawo jazdy, egzamin na prawo jazdy, plac manewrowy, zmiany w egzaminach, młodzi kierowcy, ITS, CIECA, bezpieczeństwo drogowe, Ministerstwo Infrastruktury, szkolenie kierowców