Od początku ubiegłego roku w całej Polsce prowadzone są intensywne kontrole systemów grzewczych w budynkach mieszkalnych. Straż miejska i inspektorzy ochrony środowiska sprawdzają, czy właściciele zgłosili swoje źródła ciepła do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Kary za uchybienia sięgają nawet 5000 zł, a niektóre sprawy kończą się w sądzie.
Straż miejska z nowymi uprawnieniami: co jest sprawdzane?
W wyniku nowelizacji przepisów funkcjonariusze straży miejskiej uzyskali rozszerzone uprawnienia kontrolne, umożliwiające im bardziej szczegółową weryfikację systemów grzewczych. Oprócz sprawdzenia, czy budynek został zgłoszony do CEEB, kontrolujący analizują również zgodność deklarowanych danych ze stanem faktycznym.
W praktyce oznacza to, że właściciele, którzy podali nieprawdziwe informacje o piecu lub paliwie, również mogą ponieść konsekwencje. Inspektorzy zwracają szczególną uwagę na:
- przestarzałe piece pozaklasowe („kopciuchy”),
- paliwa niespełniające norm, np. mokre drewno czy niskiej jakości węgiel,
- brak deklaracji lub niekompletne zgłoszenia do systemu.
Kto musi zarejestrować źródło ogrzewania?
Zgłoszenie do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków jest obowiązkowe i dotyczy wszystkich rodzajów nieruchomości – od domów jednorodzinnych po mieszkania z indywidualnymi systemami grzewczymi.
- Termin dla istniejących instalacji minął w połowie 2022 roku.
- W przypadku nowo zainstalowanych urządzeń, zgłoszenie należy złożyć w ciągu 14 dni od uruchomienia.
Rejestracji można dokonać:
- online przez stronę Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego,
- osobiście w urzędzie gminy lub miasta,
- drogą pocztową, wysyłając formularz.
Cała procedura jest bezpłatna i stosunkowo prosta – wystarczy numer PESEL oraz podstawowe dane o budynku.
Jak wygląda kontrola? Lista najczęściej sprawdzanych elementów
Podczas inspekcji urzędnicy skupiają się na kilku kluczowych aspektach:
- Zgodność deklaracji z rzeczywistością – czy wszystkie źródła ciepła zostały uwzględnione?
- Rodzaj paliwa – czy stosowane paliwo spełnia normy środowiskowe?
- Typ instalacji – czy używany piec lub kocioł spełnia wymagania przepisów lokalnych?
- Przestrzeganie uchwał antysmogowych – w niektórych województwach obowiązuje całkowity zakaz używania tzw. kopciuchów.
W przypadku wykrycia nieprawidłowości właściciel nieruchomości może otrzymać mandat w wysokości od 500 do 5000 złotych. Jeśli naruszenia są poważne, sprawa może trafić do sądu, gdzie możliwe są dodatkowe sankcje.
Dlaczego ewidencja jest tak ważna?
System CEEB to nie tylko obowiązek administracyjny, ale również kluczowe narzędzie walki z niską emisją i smogiem. Dane z ewidencji wykorzystywane są przez samorządy do planowania:
- programów dofinansowania wymiany źródeł ciepła,
- kampanii informacyjnych i edukacyjnych,
- lokalnych strategii energetycznych,
- analiz i raportów na potrzeby uchwał antysmogowych.
Jak podkreślają eksperci z branży energetycznej, kompletność i rzetelność danych w CEEB ma bezpośredni wpływ na efektywność programów takich jak „Czyste Powietrze”, które wspierają właścicieli domów w modernizacji ogrzewania.
„Brak zgłoszenia to nie tylko ryzyko kary, ale też utrata szansy na dofinansowanie. Władze lokalne nie mogą wspierać mieszkańców, których instalacje nie istnieją w systemie” – mówi dr inż. Piotr Górka, ekspert ds. efektywności energetycznej.
Sprawdź swoje zgłoszenie i skorzystaj z dotacji
Właściciele, którzy jeszcze nie zarejestrowali źródeł ogrzewania, mogą to zrobić nawet po terminie. Co ważne, spóźnione zgłoszenie jest lepsze niż całkowity brak działania – wielu funkcjonariuszy podczas kontroli wykazuje większą wyrozumiałość wobec osób, które samodzielnie nadrabiają zaległości.
Dodatkowo warto zweryfikować, czy przestarzały piec kwalifikuje się do wymiany w ramach dostępnych programów. Obecnie najpopularniejsze to:
- Program „Czyste Powietrze” – ogólnopolska inicjatywa wspierająca wymianę pieców i termomodernizację,
- lokalne dotacje gminne lub wojewódzkie – zależne od miejsca zamieszkania.
Wymiana źródła ciepła to nie tylko spełnienie obowiązków formalnych i poprawa jakości powietrza. Nowoczesne urządzenia grzewcze pozwalają znacząco obniżyć rachunki za ogrzewanie i zwiększają komfort użytkowania.
