Od 31 marca 2025 roku wchodzą w życie istotne zmiany w programie „Czyste Powietrze”, które mogą wpłynąć na decyzje właścicieli domów jednorodzinnych w Polsce. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wprowadza nowe wymogi dotyczące posiadania i użytkowania kominków w budynkach objętych dofinansowaniem na wymianę źródeł ciepła.
Zaostrzenie warunków – co to oznacza dla beneficjentów?
Nowe przepisy wymagają od beneficjentów programu „Czyste Powietrze” trwałego odłączenia kominka jako warunku uzyskania dotacji na modernizację systemu grzewczego. Nie wystarczy już deklaracja o nieużywaniu kominka; konieczne będzie przedstawienie oficjalnego protokołu kominiarskiego potwierdzającego fizyczne odłączenie urządzenia od przewodu kominowego.
Wprowadzone zmiany spotkały się z krytyką ze strony producentów kominków oraz specjalistów ds. energetyki. Wojciech Perek, reprezentujący kampanię „Drewno Pozytywna Energia”, podkreśla, że wymóg całkowitej rezygnacji z kominków stoi w sprzeczności z unijną dyrektywą dotyczącą ekoprojektu. Nowoczesne kominki spełniające aktualne normy emisyjne, wyposażone w odpowiednie filtry, mogą funkcjonować jako ekologiczne źródło ciepła.
Dodatkowo, kominki pełnią ważną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego. W sytuacjach awarii głównego systemu grzewczego czy przerw w dostawie energii elektrycznej, stanowią one alternatywne źródło ciepła. Eliminacja tej możliwości w obliczu rosnącej niepewności energetycznej może być ryzykowna.
Nowe standardy emisyjne i potencjalne kary
Od 2025 roku w Polsce zaczną obowiązywać bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące użytkowania kominków. Wszystkie instalacje tego typu będą musiały spełniać normy Ekoprojektu, co oznacza konieczność dostosowania urządzeń do nowych standardów emisyjnych. Właściciele, którzy nie przeprowadzą odpowiednich modyfikacji, mogą zostać ukarani mandatami w wysokości od 500 do 5000 złotych. W przypadku powtarzających się naruszeń, sankcje mogą być nakładane wielokrotnie.
Warto zauważyć, że w poszczególnych województwach obowiązują różne uchwały antysmogowe. Na przykład, w Małopolsce i na Śląsku wprowadzono już surowe regulacje, podczas gdy mieszkańcy województwa lubuskiego mają czas na dostosowanie się do nowych przepisów do 2027 roku. Warmińsko-mazurskie i podlaskie to jedyne regiony, które nie przyjęły jeszcze żadnych uchwał antysmogowych. Najbardziej restrykcyjne przepisy obowiązują w Krakowie, gdzie od kilku lat obowiązuje całkowity zakaz korzystania z kominków.
W obliczu zaostrzających się przepisów, właściciele domów poszukują alternatywnych, ekologicznych źródeł ciepła. Jednym z rozwiązań są pompy ciepła, które zyskują na popularności dzięki swojej efektywności energetycznej i niskiej emisji zanieczyszczeń. Według danych, pompy ciepła mogą generować oszczędności na poziomie 40-50% w porównaniu z tradycyjnymi systemami grzewczymi. Dodatkowo, dostępne są liczne programy dofinansowania, które mają na celu wspieranie inwestycji w odnawialne źródła energii.
Osoby planujące modernizację systemu ogrzewania w ramach programu „Czyste Powietrze” muszą dokładnie rozważyć nowe wymagania. Rezygnacja z kominka w zamian za dotację może być korzystna dla niektórych gospodarstw domowych, jednak dla innych może oznaczać utratę ważnego źródła ciepła i bezpieczeństwa energetycznego. W obliczu dynamicznie zmieniających się regulacji dotyczących jakości powietrza i ogrzewania, warto śledzić aktualne przepisy oraz dostępne formy wsparcia finansowego.
