Od 1 czerwca 2025 roku, czyli dokładnie w Dzień Dziecka, wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące programu 800 plus. Wprowadzone zmiany spowodują, że część rodzin utraci prawo do świadczenia. Kluczowy jest jeden warunek: dziecko musi realizować obowiązek edukacyjny w polskiej placówce.
800 plus tylko dla dzieci uczęszczających do szkoły
Program Rodzina 800+, będący kontynuacją wcześniejszego 500+, to jedno z najważniejszych świadczeń socjalnych w Polsce. Od 1 stycznia 2024 roku kwota została zwiększona do 800 zł miesięcznie na każde dziecko – niezależnie od dochodów rodziny. Świadczenie wypłacane jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) wyłącznie drogą elektroniczną.
Od 1 czerwca 2025 r., zgodnie z nowelizacją przepisów, pojawia się nowe, bardzo istotne kryterium: dziecko musi uczęszczać do szkoły w Polsce lub realizować obowiązkowe przygotowanie przedszkolne. W przeciwnym razie rodzina traci prawo do świadczenia.
Nowe przepisy mają obowiązywać również w odniesieniu do świadczenia „Dobry start” (300 plus), które przysługuje jednorazowo przed rozpoczęciem roku szkolnego.
Podstawa prawna: nowelizacja ustawy i weryfikacja w SIO
Wprowadzone zmiany wynikają z ustawy z dnia 15 maja 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy oraz niektórych innych ustaw. W jej zapisach precyzyjnie określono, że:
- świadczenie 800 plus przysługuje tylko wtedy, gdy dziecko:
- zamieszkuje na terytorium Polski, oraz
- realizuje obowiązek edukacyjny (przedszkolny, szkolny lub nauki),
- co musi być potwierdzone w systemie informacji oświatowej (SIO).
Wyjątki od tej zasady są nieliczne – świadczenie nadal będzie przysługiwać, jeżeli dziecko:
- nie osiągnęło wieku objętego obowiązkiem szkolnym,
- ma odroczony obowiązek edukacyjny z powodów zdrowotnych lub rozwojowych.
Podobne wymagania dotyczą również świadczenia Dobry start (300 zł na wyprawkę szkolną), które będzie wypłacane tylko wtedy, gdy dziecko uczy się w szkole należącej do polskiego systemu oświaty.
Obowiązek szkolny w Polsce: przepisy Konstytucji i ustawy
Zgodnie z art. 70 Konstytucji RP, nauka w Polsce do ukończenia 18. roku życia jest obowiązkowa. Szczegółowe zasady określa Prawo oświatowe, które wskazuje m.in. na:
- roczne przygotowanie przedszkolne (dla dzieci 6-letnich),
- obowiązek szkolny (szkoła podstawowa i ponadpodstawowa),
- obowiązek nauki (do ukończenia 18 lat, nawet jeśli formalna edukacja szkolna została zakończona).
Państwo zapewnia dostęp do bezpłatnej edukacji publicznej, ale rodzice mogą wybrać szkoły niepubliczne lub edukację domową – jednak także w tych przypadkach konieczna jest rejestracja w polskim systemie oświaty.
Zmiany w 300 plus: również tylko dla uczniów
Wraz z nowymi zasadami dotyczącymi 800 plus, zmieniają się też reguły przyznawania świadczenia „Dobry start”. Przypomnijmy – 300 plus to jednorazowe świadczenie na wyprawkę szkolną, które do tej pory przysługiwało niemal automatycznie każdemu uczniowi.
Od czerwca 2025 r. świadczenie to będzie wypłacane wyłącznie w przypadku uczęszczania dziecka do szkoły działającej w ramach polskiego systemu edukacyjnego.
Zapis ustawowy wyraźnie wskazuje, że dziecko musi być uczniem szkoły określonej w przepisach, a więc objętej nadzorem MEN i ujętej w systemie informacji oświatowej.
Dzień Dziecka 2025 – ważna data dla rodzin i wyborców
1 czerwca 2025 r. to data nieprzypadkowa – tego dnia obchodzony jest w Polsce Dzień Dziecka, który tym razem przypada w niedzielę. To również dzień, w którym odbędzie się II tura wyborów prezydenckich, co dodaje temu terminowi symbolicznego wymiaru.
Jak podkreślają eksperci, wprowadzenie rygorystycznych zasad przyznawania świadczeń społecznych akurat w tym dniu może zostać odebrane jako sygnał uporządkowania i uszczelnienia systemu, ale dla wielu rodzin będzie to dotkliwa zmiana.
Kontekst polityczny i społeczny zmian
Według deklaracji Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, nowe przepisy mają na celu:
- zwiększenie efektywności i sprawiedliwości systemu,
- ograniczenie przypadków pobierania świadczeń przez osoby, które nie spełniają wymogów edukacyjnych,
- wzmocnienie związku między aktywnym udziałem w systemie oświaty a prawem do pomocy finansowej.
Choć w przestrzeni publicznej pojawiły się głosy krytyki – m.in. dotyczące ograniczenia dostępu do wsparcia socjalnego – resort rodziny utrzymuje, że zmiany są niezbędne dla zachowania spójności systemu.
Co warto zapamiętać?
- Od 1 czerwca 2025 r. świadczenie 800 plus będzie wypłacane tylko wtedy, gdy dziecko uczęszcza do polskiej szkoły.
- Ten sam wymóg dotyczy świadczenia 300 plus (Dobry start).
- Weryfikacja odbywać się będzie automatycznie przez system informacji oświatowej (SIO).
- Brak spełnienia kryterium edukacyjnego = utrata świadczenia.
