Od 2026 roku rusza długo wyczekiwany bon senioralny, który przyniesie realne wsparcie finansowe osobom powyżej 75. roku życia oraz ich rodzinom. Nowy program, zapowiedziany przez Ministerstwo ds. Polityki Senioralnej, zakłada dofinansowanie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania seniora do kwoty 2150 zł brutto miesięcznie, co odpowiada 50 godzinom profesjonalnej opieki. Wnioski będzie można składać od początku 2026 roku.
Nowe podejście do starzenia się w Polsce
W obliczu szybko starzejącego się społeczeństwa, rząd wprowadza systemowe zmiany w polityce senioralnej. Bon senioralny stanowi istotną odpowiedź na problemy demograficzne i społeczne: coraz więcej osób starszych mieszka samotnie, a młodsze pokolenia często nie są w stanie zapewnić im codziennej opieki z powodu pracy lub migracji.
W przeciwieństwie do jednorazowych transferów finansowych, bon nie jest wypłatą gotówkową, ale pokrywa koszt usług opiekuńczych świadczonych w domu seniora. Taki model pozwala osobom starszym dłużej funkcjonować w znanym środowisku, z zachowaniem większej samodzielności i godności.
Dla kogo bon senioralny? Kryteria wieku i dochodu
Z programu mogą skorzystać seniorzy, którzy:
- ukończyli 75. rok życia,
- mają trudności z codziennym funkcjonowaniem,
- spełniają kryterium dochodowe, które wynosi:
- do 5000 zł brutto miesięcznie – dla samego seniora,
- do dwukrotności minimalnego wynagrodzenia – dla gospodarstw jednoosobowych,
- do trzykrotności minimalnego wynagrodzenia – dla gospodarstw wieloosobowych.
Wniosek może złożyć zarówno senior, jak i jego rodzina, co odciąża bliskich i umożliwia im dalsze prowadzenie życia zawodowego przy jednoczesnym zapewnieniu opieki nad starszym członkiem rodziny.
Wnioski od 2026 roku. Gdzie i jak złożyć dokumenty?
Jak zapowiedziała minister Marzena Okła-Drewnowicz, nabór wniosków ruszy na początku 2026 roku. Aplikacje będzie można składać w:
- urzędach gmin,
- ośrodkach pomocy społecznej.
Wnioskodawcy będą musieli przedstawić:
- dokumentację potwierdzającą wiek i stan zdrowia seniora,
- dane o dochodach domowników,
- ewentualne inne informacje niezbędne do oceny potrzeby przyznania świadczenia.
Bon będzie przyznawany na 12 miesięcy, po czym konieczne będzie ponowne złożenie wniosku.
Zakres usług opiekuńczych – 4 filary wsparcia
Program bonu senioralnego przewiduje szeroki katalog usług, podzielonych na cztery główne obszary wsparcia:
- Zaspokajanie podstawowych potrzeb bytowych, m.in.:
- przygotowywanie posiłków,
- robienie zakupów,
- sprzątanie,
- pomoc w załatwianiu spraw urzędowych.
- Wsparcie w zakresie zdrowia, m.in.:
- umawianie wizyt lekarskich,
- realizacja recept,
- przypominanie o lekach,
- towarzyszenie podczas wizyt u lekarza.
- Pomoc higieniczno-pielęgnacyjna, np.:
- kąpiel i toaleta,
- ubieranie się,
- pomoc przy higienie osobistej.
- Aktywizacja społeczna i przeciwdziałanie samotności, w tym:
- towarzyszenie w spacerach i wydarzeniach,
- pomoc w utrzymywaniu kontaktów rodzinnych i społecznych,
- wsparcie w obsłudze telefonu, komputera, komunikatorów.
Tak kompleksowe podejście umożliwia dostosowanie pomocy do realnych potrzeb seniorów – zarówno tych, którzy potrzebują niewielkiej pomocy kilka razy w tygodniu, jak i tych wymagających codziennego wsparcia.
Kto świadczy usługi w ramach bonu?
Program zakłada elastyczny model realizacji usług opiekuńczych. Gminy będą miały możliwość:
- świadczenia usług bezpośrednio, poprzez własne instytucje,
- zlecania usług podmiotom zewnętrznym, takim jak:
- organizacje pozarządowe,
- przedsiębiorstwa społeczne,
- firmy prywatne specjalizujące się w opiece nad seniorami.
Taki system ma na celu zapewnienie wysokiej jakości usług niezależnie od miejsca zamieszkania – zarówno w dużych miastach, jak i w mniejszych gminach.
Znaczenie programu w kontekście demograficznym
Według danych GUS, osoby w wieku 75+ stanowią obecnie ponad 10% populacji, a ich liczba będzie rosnąć. Równocześnie spada liczba członków rodziny, którzy mogliby pełnić funkcję opiekuna. W tym kontekście bon senioralny to odpowiedź na strukturalne zmiany demograficzne i rosnącą potrzebę profesjonalizacji opieki domowej.
Program bonu wpisuje się w szersze działania rządu w ramach polityki senioralnej, obok:
- rozwoju usług geriatrycznych,
- dofinansowania Uniwersytetów Trzeciego Wieku,
- lokalnych programów aktywizacji społecznej.
Bon jako element systemu opieki i odciążenia rodzin
Dla wielu rodzin program ten będzie realną ulgą w codziennym funkcjonowaniu. Możliwość zatrudnienia profesjonalnej opieki zmniejszy ryzyko wypalenia opiekunów rodzinnych oraz pozwoli im godzić pracę zawodową z obowiązkami rodzinnymi.
Z kolei dla seniorów oznacza to większą niezależność, dłuższe zachowanie samodzielności i poprawę jakości życia, bez konieczności przeprowadzki do domów opieki.
Wnioski i perspektywa na przyszłość
Choć program wchodzi w życie dopiero w 2026 roku, już teraz budzi duże zainteresowanie i nadzieje. To ważny krok w stronę systemowego podejścia do opieki nad osobami starszymi, który może przynieść trwałe korzyści zarówno seniorom, jak i całemu społeczeństwu.
W zależności od sukcesu programu, możliwe będzie jego rozszerzenie na kolejne grupy wiekowe lub podniesienie limitów wsparcia. Kluczowe będzie jednak monitorowanie jakości usług oraz sprawna organizacja po stronie samorządów, które będą odpowiadały za praktyczną realizację świadczenia.