W Polsce rośnie liczba likwidowanych bankomatów, co może wpłynąć na dostępność gotówki dla wielu grup społecznych. Według najnowszych danych, tylko w pierwszym kwartale 2024 roku liczba bankomatów w kraju spadła o ponad tysiąc. Euronet, największy operator tych urządzeń, zapowiedział usunięcie kolejnych 330 bankomatów. Jest to rezultat postępującej cyfryzacji i coraz powszechniejszego korzystania z płatności bezgotówkowych.
Czy brak bankomatów wpłynie na codzienne życie?
Główną przyczyną redukcji liczby bankomatów jest malejąca opłacalność ich utrzymania. Polacy coraz częściej wybierają płatności kartami, przelewy online oraz aplikacje mobilne. Zgodnie z badaniem PolCard from Fiserv „Preferencje płatnicze Polaków 2024”, aż 38% obywateli wybiera płatności bezgotówkowe przy każdej okazji, co oznacza wzrost o 5 punktów procentowych w porównaniu do 2022 roku.
Jednak nie wszyscy są gotowi na pełną cyfryzację płatności. Około 18% Polaków rzadko lub wcale nie korzysta z kart czy aplikacji bankowych. Mieszkańcy wsi oraz mniejszych miejscowości są szczególnie narażeni na trudności związane z brakiem dostępu do bankomatów. W wielu miejscach gotówka pozostaje jedyną opcją płatności, zwłaszcza w lokalnych sklepach czy na targowiskach, gdzie brak terminali płatniczych.
Kogo dotknie ten problem?
Rzecznik Praw Obywatelskich, Marcin Wiącek, zwrócił uwagę na ten problem, pisząc do prezesa Związku Banków Polskich. Zamknięcie oddziałów bankowych oraz redukcja liczby bankomatów może uderzyć w prawa konsumenckie, zwłaszcza osób starszych, niepełnosprawnych oraz tych, którzy nie korzystają z płatności elektronicznych.
Jakie rozwiązania są rozważane?
Podobne wyzwania obserwujemy również w innych krajach. W niektórych państwach wprowadzono regulacje, które nakładają obowiązek utrzymania minimalnej liczby bankomatów na określonych obszarach. W Polsce rozważane jest również wprowadzenie usług cashback w sklepach, co pozwoliłoby na wypłatę gotówki bezpośrednio przy kasie. Mimo że to rozwiązanie dopiero zaczyna funkcjonować, może okazać się kluczowe dla zapewnienia dostępności gotówki w mniejszych miejscowościach.
Czy Polacy są gotowi na pełną cyfryzację?
Pomimo wzrostu popularności płatności bezgotówkowych, część Polaków wciąż woli korzystać z gotówki. Główne powody to przyzwyczajenie (59%), lepsza kontrola wydatków (prawie 50%) oraz niechęć do płatności bezgotówkowych (39%). Co ciekawe, młode osoby w wieku 18-29 lat, które rzadko korzystają z płatności elektronicznych, tłumaczą to brakiem odpowiednich możliwości płatniczych w miejscach, w których robią zakupy.
Co dalej?
Prezes Fiserv Polska, Krzysztof Polończyk, podkreśla, że tendencja do korzystania z płatności bezgotówkowych będzie się pogłębiać. Coraz większy odsetek Polaków wybiera elektroniczne formy płatności, ale likwidacja bankomatów rodzi pytania o przyszłość gotówki. Konieczne będzie znalezienie kompromisu, który zapewni równowagę między cyfryzacją a potrzebami osób korzystających z tradycyjnych form płatności.
