CERT Polska ostrzega przed telefonami z kierunków +31, +34 i +44. Mechanizmy oszustw są coraz bardziej wyrafinowane, a straty sięgają tysięcy złotych. Przestępcy stosują nagrania, podszywają się pod banki i wyłudzają dane.
Rosnące zagrożenie: zagraniczne połączenia to nie przypadek
W ostatnich miesiącach Polacy coraz częściej otrzymują połączenia z zagranicznych numerów kierunkowych, szczególnie z +31 (Holandia), +34 (Hiszpania) i +44 (Wielka Brytania). Jak podaje CERT Polska, tylko w ostatnim kwartale zgłoszono ponad 15 tysięcy przypadków podejrzanych połączeń z tych numerów.
Dlaczego właśnie te kraje? Oszuści wybierają numery z państw Unii Europejskiej, by wywołać wrażenie wiarygodności. Numery wyglądają znajomo i nie wzbudzają podejrzeń – w końcu wielu Polaków pracuje za granicą. Dodatkowo, połączenia z tych krajów są tanie i trudniejsze do zablokowania ze względu na przepisy UE.
8700 zł straty – tak kończy się jedno kliknięcie
Średnia kwota, jaką tracą osoby wciągnięte w tę pułapkę, wynosi aż 8700 złotych. Mechanizm oszustwa jest przemyślany i działa na emocjach.
Po odebraniu połączenia ofiara słyszy automatyczny komunikat, zazwyczaj informujący o:
- podejrzanej aktywności na koncie bankowym,
- zatrzymanej paczce przez urząd celny,
- próbie włamania do konta w mediach społecznościowych.
Celem jest wywołanie paniki i natychmiastowej reakcji. Zazwyczaj ofiary są proszone o dalszy kontakt – już nie przez telefon, lecz przez komunikatory internetowe (np. WhatsApp, Telegram), gdzie przestępcom łatwiej ukryć tożsamość.
Podszywanie się pod bank – oszustwo z nową twarzą
Jednym z najgroźniejszych scenariuszy jest podszywanie się pod pracownika banku. Oszuści, wykorzystując dane zdobyte z wcześniejszych wycieków lub publicznych źródeł, potrafią przekonująco odegrać sytuację kryzysową: fałszywe logowanie, konieczność weryfikacji, zagrożone środki.
W efekcie ofiary:
- przekazują kody autoryzacyjne, hasła, dane kart płatniczych,
- instalują aplikacje szpiegujące, umożliwiające przejęcie konta bankowego,
- wykonują przelewy weryfikacyjne, które trafiają bezpośrednio do oszustów.
Eksperci z CERT Polska podkreślają: żaden bank nie poprosi cię o takie dane telefonicznie ani nie zażąda instalacji aplikacji zabezpieczającej z nieznanego źródła.
Stare metody w nowym wydaniu – „na wnuczka” nie znika
Choć wydawałoby się, że oszustwo „na wnuczka” to przeszłość, nadal skutecznie działa na seniorów. Przestępcy dzwonią jako „wnuk” w kłopotach, „policjant” ratujący oszczędności lub „lekarz” informujący o wypadku.
Zamiast osobistego odbioru gotówki, jak dawniej, teraz wymuszają przelewy lub zakup kodów do portfeli cyfrowych, które szybko trafiają w ręce przestępców.
Fałszywe wiadomości na OLX i Vinted – kolejna linia ataku
Cyberprzestępcy aktywnie działają także na popularnych platformach sprzedażowych. Scenariusz jest zazwyczaj podobny:
- Sprzedający wystawia przedmiot.
- Kupujący odzywa się szybko i oferuje „łatwą płatność”.
- Wysyła link do „potwierdzenia odbioru” lub „formularza kurierskiego”.
Kliknięcie w link przenosi na fałszywą stronę banku lub firmy kurierskiej, gdzie niczego nieświadoma ofiara wpisuje dane logowania i… traci kontrolę nad swoim kontem.
Jak chronić się przed telefonicznymi oszustami – praktyczne zasady
Aby uniknąć utraty danych i pieniędzy, należy przestrzegać kilku kluczowych zasad:
- Nie odbieraj połączeń z numerów zagranicznych, których nie znasz – szczególnie z kierunków +31, +34, +44.
- Jeśli już odebrałeś, nie oddzwaniaj i zablokuj numer.
- Nigdy nie podawaj danych bankowych, kodów SMS ani haseł przez telefon.
- Nie instaluj aplikacji z linków otrzymanych SMS-em lub przez komunikatory.
- Zachowuj zdrowy sceptycyzm wobec nagłych, emocjonalnych historii i wiadomości.
- Na OLX i podobnych platformach: trzymaj się oficjalnych kanałów komunikacji i płatności.
- Ogranicz widoczność swoich danych w sieci – sprawdź ustawienia prywatności w mediach społecznościowych.
- Aktualizuj oprogramowanie – zarówno system operacyjny telefonu, jak i aplikacje.
Co zrobić, jeśli padniesz ofiarą?
Jeśli podejrzewasz, że zostałeś oszukany:
- Natychmiast skontaktuj się z bankiem – zablokuj dostęp do konta, kart i aplikacji.
- Zgłoś sprawę na policję – dostarcz jak najwięcej szczegółów.
- Powiadom CERT Polska (https://www.cert.pl) – każda informacja może pomóc w zatrzymaniu oszustów.
- Poinformuj bliskich, zwłaszcza starsze osoby – edukacja to najlepsza forma prewencji.
Edukacja to tarcza przed oszustami
Według ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa, świadomość społeczna to kluczowy element walki z przestępczością cyfrową. Regularne rozmowy z rodziną, znajomymi i współpracownikami mogą uchronić nie tylko nasze dane, ale i czyjeś oszczędności życia.
CERT Polska prowadzi stałą kampanię informacyjną – warto śledzić aktualne ostrzeżenia i raporty, które są publikowane na oficjalnych kanałach i stronie internetowej organizacji.