Tysiące emerytów mogą otrzymywać zaniżone świadczenia, jeśli nie dostarczyli pełnej dokumentacji z okresów pracy przed 1999 rokiem. ZUS przypomina, że nawet po latach możliwe jest ponowne przeliczenie emerytury – wystarczy jeden dokument.
Emerytura może być zaniżona – i to legalnie
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) poinformował, że wiele osób, które pracowały przed 1999 rokiem, może pobierać niższe emerytury niż im się należy. Powód? Brak pełnej dokumentacji potwierdzającej tzw. okresy składkowe, czyli czas, za który opłacane były składki na ubezpieczenie społeczne. Dotyczy to szczególnie świadectw pracy z lat 80. i 90., które nie zawsze były przekazywane do ZUS w chwili składania wniosku emerytalnego.
Choć świadczenie zostało już przyznane, to ustawa emerytalna przewiduje możliwość ponownego przeliczenia wysokości wypłat – również po wielu latach. Kluczowe jest dostarczenie brakujących dokumentów.
Jakie dokumenty mogą zwiększyć emeryturę?
ZUS akceptuje różne formy potwierdzenia zatrudnienia i opłacania składek. Do najczęściej używanych należą:
- świadectwa pracy z brakujących okresów,
- umowy o pracę,
- legitymacje ubezpieczeniowe z wpisami dotyczącymi zatrudnienia,
- wpisy w dowodzie osobistym (starszego typu),
- zeznania świadków, jeśli brak innych dowodów,
- zaświadczenia z urzędów pracy,
- książeczki wojskowe,
- indeksy uczelni wyższych (w przypadku studiów jako okresu nieskładkowego),
- dokumenty z pomocy społecznej,
- odpisy aktów urodzenia dzieci (np. w przypadku przerwy zawodowej spowodowanej opieką nad dziećmi).
Dla osób prowadzących działalność gospodarczą dostępny jest specjalny formularz ZUS EKP, który również może stanowić podstawę do korekty emerytury.
Co zrobić, jeśli dokumenty zaginęły?
Brak świadectwa pracy lub innego dokumentu nie przekreśla szans na ponowne przeliczenie świadczenia. ZUS wskazuje kilka możliwości:
- kontakt z byłym pracodawcą – jeśli firma jeszcze istnieje,
- złożenie zapytania w archiwum państwowym – gdzie mogą być przechowywane dawne dokumenty kadrowe,
- wnioski do urzędów wojewódzkich lub ministerstw – przechowujących dokumentację zlikwidowanych zakładów pracy.
ZUS w określonych sytuacjach dopuszcza również tzw. dowody pośrednie – czyli materiały, które nie są świadectwem pracy, ale potwierdzają fakt zatrudnienia w konkretnym okresie.
Jak złożyć wniosek o przeliczenie emerytury?
Wniosek można złożyć na dwa sposoby:
- Osobiście – w dowolnej placówce ZUS.
- Online – przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS).
Do wniosku należy dołączyć nowe dokumenty potwierdzające zatrudnienie lub inne okoliczności mające wpływ na wysokość emerytury.
ZUS po przeanalizowaniu dokumentów wyda nową decyzję. Jeśli potwierdzą się dodatkowe okresy składkowe, świadczenie zostanie podwyższone – również wstecznie, z wyrównaniem.
Skąd wiedzieć, ile można zyskać?
ZUS oferuje dwa darmowe narzędzia, które pomagają w orientacyjnym oszacowaniu przyszłych lub obecnych świadczeń:
- Informacja o Stanie Konta Ubezpieczonego (IOSKU) – dostępna na PUE ZUS,
- kalkulator emerytalny online – umożliwia symulację wysokości emerytury po dodaniu dodatkowych lat pracy lub składek.
Według specjalistów, nawet jeden brakujący rok pracy w systemie składkowym może oznaczać różnicę rzędu kilkuset złotych miesięcznie – co w skali roku daje kilka tysięcy złotych.
Dlaczego to takie ważne?
Jak podkreśla dr Michał Mroczek, ekspert ds. polityki społecznej i systemów emerytalnych:
„Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że ich świadczenia są wyliczane na podstawie niepełnych danych. System ZUS opiera się na dokumentacji dostarczonej przez ubezpieczonego – nie zawsze kompletnej. To powoduje, że tysiące osób mogą otrzymywać emerytury zaniżone nawet o kilkanaście procent.”
Dla seniorów, którzy zmagają się z rosnącymi kosztami życia, każda możliwość zwiększenia miesięcznego dochodu jest niezwykle cenna. Dlatego warto poświęcić czas na skompletowanie brakujących dokumentów – nawet jeśli od momentu przejścia na emeryturę minęło wiele lat.
