Jak legalnie wybudować wiatę?

Wiata może pełnić różne funkcje – stanowić miejsce wypoczynku i rekreacji, miejsce składowania, a na nawet prowadzenia działalności gospodarczej.

Pojęcie wiaty

W związku z faktem, że ustawodawca nie prowadził legalnej definicji wiaty konieczne jest sięgnięcie do praktyki. Przyjmuje się, że jest to lekka budowla w postaci dachu wspartego na słupach. Nie wyklucza to możliwości posiadania przez wiatę ściany czy kilku ścian, o ile powstała konstrukcja nie będzie mieścić się w kategorii budynku, czyli nie będzie trwale związana z gruntem, wydzielona z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz mieć fundamentów i dachu (art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego).

Przykładowo za wiatę może być uznana budowla posiadająca nawet trzy ściany albo dach wsparty na budynku oraz dwóch słupach. Z punktu widzenia formalności budowlanych ważne jest, że wiata zaliczana jest do kategorii budowli.

Nie każda wiata wymaga pozwolenia na budowę

Zasadą Prawa budowlanego jest, że roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31 (art. 28 ust. 1 Prawa budowlanego).

Wśród wyjątków w art. 29 Prawa budowlanego wymieniono:

• Budowę wolnostojących wiat o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki.

Taka inwestycja wymaga dokonania zgłoszenia. Dodatkowo w praktyce przyjmuje się, że przez powierzchnię zabudowy należy rozumieć pole powierzchni figury geometrycznej określonej przez kontur wyznaczony przez prostokątny rzut na płaszczyznę poziomą zewnętrznych płaszczyzn ścian zewnętrznych kondygnacji przyziemnej. Z przypadku wiaty powierzchnia ta z reguły jest obliczana po obrysie słupów konstrukcyjnych.

• Budowę wiat o powierzchni zabudowy do 50 m2, sytuowanych na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny, lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba tych wiat na działce nie może przekraczać dwóch na każde 1000 m2 powierzchni działki

Tego rodzaju inwestycja nie wymaga nawet zgłoszenia. Ważne jest jednak spełnienie przesłanek umożliwiających budowę takiej wiaty – na działce musi już istnieć budynek mieszkalny (jedno- albo wielorodzinny) lub działka ta musi być przeznaczona pod budownictwo mieszkaniowe. Wydaje się, że ustawodawca miał na myśli jedynie przeznaczenie ustalone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego a nie w decyzji o warunkach zabudowy. Decyzja ta nie ustala wprost przeznaczenia terenu a raczej wskazuje jaka inwestycja i jakich parametrach może w danym miejscu powstać.

Brak obowiązku pozwolenia na budowę nie oznacza zwolnienia z innych formalności

Pomimo, że budowa wiaty może nie wymagać pozwolenia na budowę a nawet zgłoszenia to należy pamiętać o innych formalnościach.

W pierwszej kolejności warto sprawdzić, czy działka, na której ma powstać wiata objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, który dopuszcza budowę wiaty. Następnie trzeba także rozważyć konieczność uzyskania innych zgód, np. pozwolenia konserwatorskiego, jeśli teren znajduje się na obszarze wpisanym do rejestru zabytków albo zezwolenia na wyłączenie gruntu z produkcji rolnej, jeśli inwestycja ma powstać na gruncie rolnym.

Usytuowanie wiaty na działce

Do wiat nie mają zastosowania przepisy rozporządzenia ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie regulujące ogólne zasady sytuowania budynków na działce.

Zastosowanie innych przepisów tego rozporządzenia do konkretnej wiaty zależeć będzie do tego, czy spełnia ona funkcje użytkowe budynku. Zgodnie z orzecznictwem spełniać funkcję budynku będzie wiata o przeznaczeniu innym jak wiaty rekreacyjno-wypoczynkowe, czyli takich jak wiaty składowe, garażowe, magazynowe (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 5 listopada 2014 r., sygn. akt IV SA/Po 628/14).

Jeśli nie, to rozporządzenie w ogóle nie będzie miało zastosowania. Jeśli natomiast wiata pełni funkcje użytkowe budynku, to stosować się do niej będzie przepisy rozporządzenia, ale tylko te, których stosowanie nie zostało ograniczone do budynków.

Niniejszy artykuł stanowi formę porady prawnej pro bono i ma na celu edukację prawną obywateli RP. Artykuł ten nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego.

Nasza Kancelaria świadczy usługi prawne w zakresie każdej dziedziny prawnej. Jeśli poszukujecie Państwo prawnika, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią pod nr tel. 579636527, lub poprzez formularz kontaktowy, jaki znajduje się na naszej stronie głównej.

Świadczymy usługi prawne również drogą online. Informujemy, że porady prawne nie są udzielane pro bono.

Opracowano przez: Zespół LEGA ARTIS

Podstawa prawna:

• art. 29 ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r., poz. 2351 ze zm.)
• rozporządzenie ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 1225 ze zm.)

Polecamy inne nasze publikacje w zakresie zmian prawnych. Aby wejść w zakładkę „Prawo co dnia” kliknij poniższy obrazek.