Opinia Trybunału Sprawiedliwości UE dotycząca mechanizmu wyrażania przez KRS zgody na dalsze zajmowanie stanowiska przez sędziów po osiągnięciu wieku przejścia w stan spoczynku wywołała wiele kontrowersji. Trybunał stwierdził, że istnieją wątpliwości co do tego, czy taki mechanizm zapewnia wystarczające gwarancje niezależności sędziów.
Zasadniczo, wiek emerytalny sędziów jest jednym z elementów zapewniających ich niezależność. Jednakże, wiele państw członkowskich Unii Europejskiej wprowadziło przepisy umożliwiające sędziom pozostanie na stanowisku po osiągnięciu wieku emerytalnego, jeśli posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie. Jednocześnie, Trybunał Sprawiedliwości UE zwrócił uwagę na konieczność zapewnienia, że sędziowie ci będą mieli niezależność, która jest kluczowa dla właściwego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości.
Opinia TSUE dotycząca mechanizmu wyrażania zgody przez KRS na dalsze zajmowanie stanowiska przez sędziów po osiągnięciu wieku emerytalnego ma na celu ochronę niezależności sędziów. Trybunał wyraża wątpliwości, czy mechanizm ten jest wystarczająco skuteczny w tym zakresie, zwłaszcza w kontekście obecnej sytuacji politycznej w Polsce.
W każdym razie, Trybunał Sprawiedliwości UE podkreślił, że w przypadku sędziów pozostających na stanowisku po osiągnięciu wieku emerytalnego, konieczne są odpowiednie gwarancje niezależności, które muszą być zapewnione przez państwo. Warto jednak podkreślić, że to państwo ma główną odpowiedzialność za ochronę niezależności sędziów i praworządności, co wymaga stałego monitorowania sytuacji w kraju oraz działań mających na celu wzmocnienie instytucji odpowiedzialnych za ochronę praworządności.
W czwartek rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Athanasios Rantos, wydał opinię wyrażającą wątpliwość co do tego, czy mechanizm, w ramach którego Krajowa Rada Sądownictwa wyraża zgodę na dalsze zajmowanie stanowiska przez polskich sędziów, którzy osiągnęli wiek emerytalny, zapewnia wystarczające gwarancje niezależności sądownictwa. Według Rantosa, decyzja o wyrażeniu lub odmowie zgody na kontynuowanie pracy sędziego nie może być oparta na niejasnych i trudnych do zweryfikowania kryteriach.
Opinia TSUE. Sąd Najwyższy wysłał pytania
Pytania prejudycjalne, jakie złożył Sąd Najwyższych, dotyczą odwołania od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa umarzającej postępowanie dotyczące dalszego zajmowania stanowiska przez sędziego, który osiągnął wiek uprawniający do przejścia w stan spoczynku.
Sąd Najwyższy umorzył postępowanie, w którym skierował pytanie do Trybunału Sprawiedliwości UE odnośnie zgodności z Traktatem o Unii Europejskiej zależności skuteczności oświadczenia sędziego o woli dalszego zajmowania stanowiska po osiągnięciu wieku uprawniającego do przejścia w stan spoczynku od zgody innego organu (KRS) oraz prekluzyjnego charakteru terminu do wyrażenia takiej woli, nieuwzględniającego okoliczności uchybienia terminu i jego znaczenia dla postępowania.
Umorzenie to nastąpiło na skutek złożenia przez sędziego oświadczenia o woli dalszego zajmowania stanowiska, co skłoniło SN do zaniechania dalszych działań w tej sprawie.
