Agata Bąk z Lęborka wygrała konkurs na Osobowość Roku 2022 zorganizowany przez „Dziennik Bałtycki” który jest kontrolowany przez spółkę PKN ORLEN. Problem polega na tym, że zwyciężczyni… nie istnieje. Jest to fikcyjna postać, a informacje o jej wykształceniu i badaniach związanych ze sztuczną inteligencją są nieprawdziwe.
„Otrzymałam dziś informację o nominacji do tytułu Osobowość Roku 2022, którą przyznało mi Kolegium Redakcyjne „Dziennika Bałtyckiego” i „Głosu Pomorza” za wkład w życie regionu. Nie przyjęłam tej nominacji i zwróciłam się do redakcji z prośbą o usunięcie mojego nazwiska ze strony, za pośrednictwem której można od dziś głosować” – poinformowała w styczniu tego roku Martyna Regent, gdyńska społeczniczka związana ze stowarzyszeniem Miasto Wspólne.
Dlaczego nie chciała wziąć udział w plebiscycie? Ten jest bowiem oparty „na głosowaniu kliknięciem”. Jest jednak pewne „ale”.
– To wskazuje na to, że każdy za darmo może oddać głos, ale tutaj kliknięcie jest płatne. To wymusza opłacenie tytułu, jakim jest „Dziennik Bałtycki”. Im więcej zainwestujesz, tym większa szansa na wygraną. Zwycięża więc osoba, która ma bogatych znajomych. To forma zarobku – tłumaczyła Martyna Regent w rozmowie z „Wyborczą”.
Po dokładnym przebadaniu procesu wyboru kandydatów w konkursie, koordynatorka zespołu badawczego „Invisible Women in AI” postanowiła zgłosić fikcyjną postać Agaty Bąk do plebiscytu, aby sprawdzić, czy kapituła konkursu weryfikuje i potwierdza tożsamość zgłaszanych kandydatów. Nominacja została dokonana poprzez wypełnienie formularza na stronie „Dziennika Bałtyckiego”. Mimo, że wystarczył prosty research, aby zidentyfikować, że Agata Bąk nie istnieje, nikt nie podjął tego kroku.
Okazało się, że kapituła konkursu nie tylko nie weryfikowała dokładnie, czy zgłaszani kandydaci istnieją, ale także system głosowania miał poważną lukę, która pozwalała na nieograniczoną ilość głosów z jednego komputera.
Nagroda, którą można sobie kupić
W wyniku tych zdarzeń, w środę 26 kwietnia, Martyna Regent odebrała nagrodę dla fikcyjnej postaci Agaty Bąk w kategorii biznesowej w powiecie lęborskim, jako Osobowość Roku 2022. Następnie opublikowała wideo na platformie TikTok.
– Jest to nagroda, którą można sobie kupić. Wystarczy zainwestować kilkaset złotych i można kupić sobie pakiet kliknięć. Zagłosować samemu na siebie. Można też się samemu nominować i nikt tego nie zweryfikuje – powiedziała w filmiku. – Biorąc udział w tego rodzaju plebiscycie, czy jako kandydat, czy jako osoba oddająca głosy, powinniśmy zastanowić się, gdzie mogą trafić nasze pieniądze. W kontekście nadchodzących wyborów wspierając działalność biznesową orlenowskich gazet pana Obajtka działamy przeciw wolności mediów, które powinny kontrolować władzę, a nie być od nich zależne – dodała.