Ministerstwo Finansów ma zamiar wydłużyć czas prewencyjnego blokowania kont bankowych do 96 godzin oraz rozszerzyć tę praktykę na prywatne rachunki jednoosobowych przedsiębiorców.
W zaprezentowanym w ubiegłym tygodniu obszernym projekcie zmian w ordynacji podatkowej znajdują się propozycje nowych przepisów dotyczących m.in. blokowania środków na rachunkach bankowych w ramach systemu STIR. Celem tych zmian jest rozszerzenie uprawnień szefa Krajowej Administracji Skarbowej jako narzędzia w walce z oszustwami podatkowymi.
POLECAMY: Hieny skarbowe na potęgę inwigilują rachunki bankowe Polaków
Przewiduje się, że zamrożenie środków będzie możliwe nie tylko na rachunkach bankowych i w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, ale także u innych dostawców usług płatniczych.
Jednak jeszcze ważniejszą zmianą może być wydłużenie czasu blokady konta w przypadku podejrzenia, że jego właściciel jest zamieszany w wyłudzenia skarbowe. Obecnie szef KAS może zablokować konto firmowe podatnika na 72 godziny, nawet bez przedstawienia dowodów. Zgodnie z proponowaną zmianą, ten czas miałby zostać wydłużony do 96 godzin.
To oznacza, że organy skarbowe otrzymają dodatkowy dzień na podjęcie czynności mających na celu zbadanie sprawy. W tym czasie będą musiały ocenić, czy dalsze zablokowanie konta jest niezbędne do potwierdzenia lub obalenia podejrzeń dotyczących zaangażowania danego rachunku w działania związane z wyłudzeniami.
Podobnie jak dotychczas, organy skarbowe będą miały możliwość przedłużenia blokady konta na okres do trzech miesięcy, jeśli istnieje prawdopodobieństwo popełnienia przestępstw skarbowych. Warunkiem będzie „uzasadniona obawa”, że właściciel rachunku nie wywiąże się z obowiązków podatkowych lub zobowiązań wobec osób trzecich przekraczających równowartość 10 tys. euro. W przypadku podejrzeń np. udziału w karuzeli podatkowej, wystarczy podejrzenie, aby zablokować konto na cztery dni.
W projekcie wprowadzenia zmian w ordynacji podatkowej, który został zaprezentowany w ubiegłym tygodniu, znalazły się również propozycje dotyczące blokowania kont nie tylko firmowych, ale także prywatnych rachunków osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Tego rodzaju blokada została nazwana „wstrzymaniem czynności” i polega na tymczasowym ograniczeniu dostępu do środków pieniężnych będących przedmiotem czynności prawnej i faktycznej, zgodnie z uzasadnieniem projektu.
Kolejną proponowaną zmianą jest utajnienie nazwisk urzędników skarbowych odpowiedzialnych za procedurę blokady konta. Nazwiska te będą ujawniane tylko na żądanie sądu lub prokuratora, w przypadkach, gdy jest to niezbędne w toku prowadzonego postępowania.
Argumentem uzasadniającym proponowane zmiany dotyczące systemu STIR i blokowania rachunków bankowych osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą jest dążenie do wzmocnienia systemu zwalczania oszustw podatkowych. Jednak jak wskazuje Ewa Guerri, doradca podatkowy w Accreo, możliwość blokowania nie tylko firmowych, ale także prywatnych kont może stanowić nadmierne ingerowanie w prywatne życie obywateli.
Ekspertka zauważa, że w ten sposób osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą znajdą się w gorszej sytuacji w porównaniu z pracownikami etatowymi wykonującymi tę samą pracę. W przypadku tych ostatnich organy podatkowe nie posiadają tak daleko idących uprawnień jak blokowanie konta w systemie STIR. Dodaje również, że ta propozycja nowelizacji ordynacji podatkowej jest jednym z tych zmian, które znacząco pogarszają sytuację podatników.
Losy projektu zmian w ordynacji podatkowej są jednak niepewne. Obecnie trwają jedynie prekonsultacje tego dokumentu, które poprzedzają właściwą procedurę uzgodnień i konsultacji. Istnieje ryzyko, że w obecnej kadencji Sejmu, kończącej się jesienią, nie wystarczy już czasu na formalne przyjęcie przez Radę Ministrów i prace nad nim w parlamencie.
Etap legislacyjny: prekonsultacje