Zakład Ubezpieczeń Społecznych coraz częściej przeprowadza kontrole nad osobami korzystającymi ze zwolnień lekarskich, aby wykryć ewentualne nieprawidłowości. W ramach tych kontroli, ZUS także bada aktywność lekarzy, którzy wypisują nawet po kilkadziesiąt zwolnień dziennie. Warto zrozumieć, kto ma prawo i kiedy może dokładnie sprawdzić, jak postępujemy podczas okresu choroby.
Kontrola wystawianych zwolnień lekarskich stanowi obowiązek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przeprowadzane są regularne kontrole zarówno nad osobami korzystającymi z tzw. „L4”, jak i nad lekarzami, którzy wystawiają te zaświadczenia. Jeśli podczas tych kontroli zostaną zauważone jakiekolwiek nieprawidłowości, urzędnicy ZUS mogą podjąć różne kroki.
Kontrole pracowników. Kiedy możesz się ich spodziewać?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ma obowiązek regularnie monitorować sposób korzystania z zwolnień lekarskich oraz sprawdzać, czy orzekanie o czasowej niezdolności do pracy jest wykonywane zgodnie z prawem i zasadami. Te kontrole stanowią istotną część działalności ZUS i mają na celu zapewnienie rzetelności i zgodności z przepisami w obszarze świadczeń zdrowotnych.
Oto kilka aspektów dotyczących kontroli zwolnień lekarskich:
- Sprawdzanie osób korzystających z zwolnień lekarskich: ZUS ma prawo dokonywać kontroli osób, które korzystają z zwolnień lekarskich. To może oznaczać, że pracownicy ZUS mogą skontaktować się z osobą objętą zwolnieniem lub jej pracodawcą, aby uzyskać informacje na temat jej stanu zdrowia i zdolności do pracy.
- Kontrole lekarzy: ZUS także bada aktywność lekarzy w zakresie wystawiania zwolnień lekarskich. Jeśli lekarz wystawia nadmierną liczbę zwolnień lub istnieją podejrzenia o nadużycia, może to spowodować kontrolę jego praktyki lekarskiej.
- Konsekwencje nieprawidłowości: Jeśli podczas kontroli zostaną wykryte nieprawidłowości, ZUS może podjąć różne kroki. Może to obejmować wstrzymanie wypłaty świadczenia chorobowego lub nawet zażądanie zwrotu wcześniej wypłaconych środków.
- Obowiązek uczciwości: Warto pamiętać, że zwolnienie lekarskie jest świadectwem faktycznego stanu zdrowia. Korzystając z niego, osoba zobowiązana jest do rzetelnego przestrzegania zaleceń lekarza i niezbyt wcześnie wracania do pracy.
Kontrole zwolnień lekarskich mają na celu zapobieganie nadużyciom i sprawiedliwemu rozdzieleniu środków publicznych. Dlatego ważne jest, aby zarówno osoby korzystające z tych zwolnień, jak i lekarze, którzy je wystawiają, postępowali zgodnie z przepisami i uczciwie wypełniali swoje obowiązki.
Kontrole w I kwartale 2023 roku
Według źródeł dostarczonych przez „legaartis”, w pierwszym kwartale bieżącego roku przeprowadzono łącznie 117,2 tysiące kontroli zwolnień lekarskich (L4), co stanowi wzrost o 5 procent w porównaniu z poprzednim kwartałem. Wskutek tego zanotowano także 7-procentowy wzrost liczby zawieszonych zasiłków chorobowych. Istnieją również obserwacje odnośnie nieprawidłowości po stronie lekarzy.
Ministerstwo Zdrowia podaje, że zidentyfikowano 700 lekarzy, którzy w pierwszym kwartale bieżącego roku wystawili co najmniej 30 zwolnień dziennie. W związku z tym resort planuje wprowadzenie minimalnego wymaganego czasu na przeprowadzenie wywiadu lekarskiego z pacjentem, co ma na celu zwiększenie kontroli nad procesem wystawiania zwolnień lekarskich.
Coraz częstsze kontrole przeprowadzane przez ZUS wynikają z rosnącej liczby wystawianych zwolnień lekarskich. Według urzędników, niektórzy beneficjenci wykorzystują okres choroby, aby pracować u innego pracodawcy, wykonywać prace ogrodowe lub remontować mieszkanie. Wartościowe świadczenia zdrowotne powinny być udzielane uczciwie, dlatego kontrole są konieczne, aby zapobiec nadużyciom i zachować integralność systemu opieki zdrowotnej.
Jakie są najczęstsze przyczyny wystawiania L4?
W roku 2022 odnotowano wystawienie aż 27 milionów zwolnień lekarskich, co stanowi wzrost o 6 milionów w porównaniu do sytuacji sprzed dwóch lat. Dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ukazują, że najczęstszymi przyczynami absencji były choroby tkanki łącznej i układu kostno-stawowego, które stanowiły 16,4 procent wszystkich wystawionych zwolnień, oraz przypadki związane z porodem i ciążą, które odpowiadały za 15,7 procent zaświadczeń.
Na dalszych miejscach w zestawieniu znalazły się choroby układu oddechowego, które stanowiły 14,2 procent ogółu zwolnień, oraz urazy i zatrucia, które odpowiadały za 13,3 procent. Co jest godne uwagi, prawie pół miliona wystawionych zwolnień dotyczyło ciężkiego stresu i zaburzeń adaptacyjnych.
Ten wzrost liczby wystawionych zwolnień lekarskich w ciągu dwóch lat może być wynikiem różnych czynników, w tym zmian w strukturze chorób i stanów zdrowia społeczeństwa oraz ewentualnych zmian w interpretacji przepisów dotyczących zwolnień lekarskich przez lekarzy i pacjentów. Warto monitorować te statystyki, aby lepiej zrozumieć i odpowiednio reagować na zmiany w zakresie absencji z pracy z powodu stanów zdrowia.
Kontrola ZUS – co jeśli nie ma nas w domu?
Nie rzadko zdarza się, że inspektorzy przeprowadzający kontrole zasiłków chorobowych nie znajdują chorej osoby w jej domu lub w miejscu, które zostało wcześniej wskazane jako miejsce pobytu. W takim przypadku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) podejmuje decyzję o ponownej kontroli w innym terminie i prosi osobę o wyjaśnienie przyczyny swojej nieobecności.
Warto zaznaczyć, że taka nieobecność może być uzasadniona, jeśli była spowodowana na przykład wizytą u lekarza, koniecznością wykupienia zaleconych przez lekarza leków lub uczestnictwem w rehabilitacji. Brak uzasadnienia przyczyny nieobecności w miejscu, które zostało wskazane podczas kontroli, lub nieudzielenie wyjaśnień w wyznaczonym terminie może stanowić podstawę do utraty prawa do wypłaty zasiłku chorobowego, jak można przeczytać na portalu samorzad.gov.pl.
Osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim powinny zatem pamiętać o konieczności podawania lekarzowi aktualnego adresu zamieszkania, pod którym planują przebywać w czasie trwania zwolnienia. Jeśli w trakcie zwolnienia zmienią miejsce pobytu, ważne jest, aby nie tylko poinformować o tym ZUS, ale także swojego pracodawcę. To zapewni przejrzystość i uczciwość w procesie korzystania z zasiłku chorobowego oraz uniknie ewentualnych problemów związanych z kontrolami.
