Okres Wszystkich Świętych jest doskonałą okazją do monitorowania stanu miejsc pochówku, aby uniknąć ich uszkodzenia lub nawet likwidacji. Groby mogą zostać uszkodzone przez opadające gałęzie, silne wiatry, prace przeprowadzane przy sąsiednich grobach, akty wandalizmu oraz zaniedbanie. Ponadto, nieopłacanie opłat grobowych może w dłuższym okresie skutkować likwidacją grobu, co może stanowić poważne obciążenie dla rodzin zmarłych.
Osoby odpowiedzialne za groby
Każdy z tych, którzy mają swoich bliskich pochowanych na cmentarzu, ma możliwość interwencji w sprawach zarządzania cmentarzem, w tym uregulowania zaległych opłat. Jednak poważniejsze prace naprawcze na grobach mogą być prowadzone przez osobę, która jest dysponentem danego grobu.
Dysponentem grobu jest zazwyczaj osoba, która zakupiła miejsce na cmentarzu, zbudowała grobowiec dla siebie i swojej rodziny (fundator) oraz jest zarejestrowana w rejestrze cmentarnym. W praktyce często jest to spadkobierca fundatora. Jednak w przypadku starszych grobowców, szczególnie w przypadku grobów o niejasnym statusie, kwestia dysponowania nimi zgodnie z regulaminem cmentarza może być skomplikowana. Osoby umierają, a ich bliscy chcą zachować prawo do opieki nad grobem i upamiętnienia, nawet jeśli nie mają bezpośredniego związku z fundatorem grobu.
Bliscy osób pochowanych mają prawo bronić nienaruszalności grobu, niezależnie od tego, komu formalnie grobowiec przynależy. Wtedy pojawia się aspekt niemajątkowy prawa do grobu, który według orzecznictwa Sądu Najwyższego jest ważniejszy niż aspekty majątkowe, choć rozstrzygnięcie konfliktów często kończy się w sądzie.
Ochrona grobu
Osoby bliskie zmarłemu, nawet jeśli nie są dysponentami grobu, mogą wdrożyć procedury sądowe w celu usuwania przeszkód w upamiętnianiu swoich bliskich, takich jak odkrywanie tablicy z nazwiskiem zmarłego lub domaganie się remontu grobu, co jest obowiązkiem osoby odpowiedzialnej za grobowiec. Mogą również żądać od zarządu cmentarza dbania o otoczenie grobu, na przykład naprawy sąsiedniego grobu, który może zagrozić nienaruszalności grobu ich krewnego. W niektórych przypadkach mogą także sprzeciwić się „sprzedaży” przez dysponenta części grobowca osobie trzeciej.
Niestety, ingerencja w prawa do grobu, zarówno te majątkowe, jak i niemajątkowe, może prowadzić do bardziej skomplikowanych i kontrowersyjnych sytuacji. Przykładem może być historia osoby o nazwisku M., która zaniedbała swoje prawa do grobowca na cmentarzu Rakowieckim w Krakowie, gdzie została pochowana druga żona jej dziadka. Chociaż była z nią związana od dzieciństwa, wyjechała do Australii w latach 80. i rzadko odwiedzała Polskę. W międzyczasie, w 1998 roku, odległy krewny zmarłych, bezprawnie, pochował w tym grobowcu swojego brata, a później swoich rodziców. Krakowskie sądy uznały to za naruszenie praw M. do upamiętniania swoich bliskich, ale nie zgodziły się na ekshumację osób pochowanych bezprawnie.
– W zderzeniu szacunku dla spokoju zmarłych i prawa do grobu należy opowiedzieć się za tym szacunkiem, chyba że jakieś wyjątkowe okoliczności uzasadniają zastosowanie tak drastycznego środka jak ekshumacja. Rodzina pozwanego może więc nadal przychodzić na grób, ma prawo do kultu swoich zmarłych, ale nie może chować tam kolejnych krewnych – stwierdził SN.
Warto zaznaczyć, że kontrolowanie dostępnego miejsca w grobie wykracza poza standardowe zarządzanie i wymaga zgody wszystkich współuprawnionych, z poszanowaniem ich prawa do upamiętniania swoich przodków i bliskich. Nie można zaniedbywać aspektów finansowych, takich jak koszty budowy grobu, opłaty cmentarne, dlatego zaleca się wcześniejsze porozumienie między najbliższymi zmarłymi w sprawie przyszłego użytkowania grobu.
W przypadku ewentualnej zmiany praw do grobu warto rozważyć nadanie im charakteru dziedzicznego, ponieważ nawet posiadanie grobu podlega ochronie spadkowej.
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
