W przypadku, gdy jeden z uprawnionych do spadku zmarł w trakcie postępowania spadkowego, Sąd jest odpowiedzialny za orzeczenie o nabyciu spadku po tej osobie. To jest kluczowym aspektem najnowszej uchwały Sądu Najwyższego, która wyjaśnia, jak postępować w takiej sytuacji.
Sąd Okręgowy w Opolu spotkał się z podobnym przypadkiem w sprawie dotyczącej podziału spadku po rodzicach, której wnioskodawca zmarł w trakcie trwania procesu. W tej sytuacji Sąd Rejonowy zawiesił sprawę do czasu wyjaśnienia, kto będzie dziedziczyć po zmarłym wnioskodawcy. Następnie Sąd odmówił jej dalszego prowadzenia, argumentując, że ustalenie spadkobiercy K. wymaga dokładnej analizy zarówno faktów, jak i prawnych aspektów związanych z jego testamentem, który nie był prosty. K. wielokrotnie zmieniał swoje testamenty, w tym te, w których pozbawiał syna prawa do zachowku. Ponadto, wątpliwości budziło, czy K. faktycznie podpisał jakikolwiek dokument u notariusza w ostatnich dniach swojego życia. Sąd był świadomy konfliktu majątkowego w rodzinie K., co jeszcze bardziej komplikowało określenie spadkobierców.
Zgodnie z Kodeksem Cywilnym (art. 680), wniosek o podział spadku musi zawierać postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia o takiej samej mocy. Jeśli taki akt nie istnieje, to postanowienie o nabyciu spadku wydaje się w trakcie postępowania działowego, korzystając z przepisów dotyczących stwierdzenia nabycia spadku (art. 681 k.c.). Jednak ten drugi przepis nie jest jednoznaczny i budzi problemy w praktyce.
Sąd Okręgowy w Opolu, rozważając zażalenie na odmowę kontynuowania sprawy, zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym, ponieważ orzecznictwo i nauka prawa nie dostarczały jednoznacznej odpowiedzi. Istnieją dwie interpretacje art. 681 k.p.c.: szersza i węższa.
Według pierwszej interpretacji, postępowanie o podział spadku zawsze poprzedza prawomocne potwierdzenie nabycia spadku (zarówno sądowe, jak i notarialne), dlatego może ono dotyczyć tylko osób, które zmarły przed rozpoczęciem procesu podziałowego.
Według drugiej interpretacji, wniosek o podział spadku zawiera w sobie żądanie stwierdzenia nabycia spadku, także przez spadkobierców, którzy zmarli przed dokonaniem podziału. Wydaje się, że art. 681 k.p.c. ma zastosowanie także w sytuacji, gdy w trakcie postępowania podziałowego zmarł uczestnik, a sąd powinien zbadać i rozstrzygnąć tę kwestię. Sąd Najwyższy poparł drugą interpretację, stwierdzając, że stwierdzenie nabycia spadku na podstawie art. 681 k.p.c. może dotyczyć także spadkobierców, którzy zmarli po rozpoczęciu procesu podziałowego.
Naszym zdaniem z praktycznego punktu widzenia najlepszym rozwiązaniem jest umożliwienie sądowi prowadzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nabycia spadku po uczestniku, który zmarł w trakcie postępowania działowego. Jest to korzystne dla zabezpieczenia interesów współspadkobierców, przeprowadzenia sprawy sprawnie oraz przyspieszenia jej zakończenia.
Podstawa prawa: Uchwała SN z dnia 26.10.2023 roku, sygnatura akt III CZP 18/23
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
