Zgon bliskich osób to trudne przeżycie, niosące ze sobą wiele negatywnych emocji. Dla dzieci zmarłych rodziców wiąże się to również z obowiązkiem załatwienia wszystkich formalności związanych z dziedziczeniem w odpowiednich terminach. Jak przebiega nabycie spadku po rodzicach i na co trzeba zwrócić uwagę?
POLECAMY: Od kiedy bieganie termin na przyjęcie lub odrzucenie spadku
Dziedziczenie po rodzicach – Jak zacząć?
Z reguły, po śmierci rodziców, spadek przypada dzieciom w równych częściach na podstawie dziedziczenia ustawowego. W przypadku, gdy rodzice sporządzili testament, spadek przypada osobom wymienionym w testamencie, zgodnie z ich zapisami.
Następnie każdy spadkobierca ma 6 miesięcy od momentu otwarcia spadku, czyli od daty śmierci spadkodawcy, aby podjąć decyzję, czy chce:
- Przyjąć spadek wprost – obejmuje to zarówno majątek spadkowy, jak i długi spadkodawcy.
- Przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza – spadkobierca przyjmuje majątek spadkowy i długi spadkodawcy, ale tylko do wartości spadku, unikając odpowiedzialności za nadmierną wartość długów.
- Odrzucić spadek – w takim przypadku spadkobierca nie dziedziczy ani majątku, ani długów. Traktuje się go, jakby nie dożył otwarcia spadku.
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku musi być złożone przed sądem lub notariuszem. Jeśli spadkobierca nie złoży takiego oświadczenia w wyznaczonym terminie, zakłada się, że przyjął spadek wprost, co oznacza, że dziedziczy zarówno aktywa, jak i pasywa spadku.
Nabycie spadku po rodzicach – Notariusz czy sąd?
Rzeczywiste postępowanie w sprawie spadku rozpoczyna się dopiero wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy złożą oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Proces ten można zrealizować na dwa sposoby:
- Droga sądowa w ramach stwierdzenia nabycia spadku – najczęściej konieczne staje się to, gdy spadkobiercy nie osiągnęli porozumienia co do podziału spadku.
- U notariusza w ramach aktu poświadczenia dziedziczenia – możliwe jest to jedynie wtedy, gdy spadkobiercy zgadzają się co do podziału majątku spadkowego.
POLECAMY: Częściowe dziedziczenie. Jak przejąć spadek tylko w wybranych częściach
Nabycie spadku po rodzicach u notariusza
Postępowanie spadkowe u notariusza jest możliwe tylko wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy są zgodni co do podziału majątku spadkowego. Aby rozpocząć ten proces, konieczne jest dostarczenie niezbędnych dokumentów do kancelarii notarialnej, takich jak skrócony odpis zgonu, oryginał lub kopia testamentu (jeśli istnieje), oraz skrócone odpisy aktów urodzenia.
Następnie notariusz, w obecności spadkobierców, sporządza protokół dziedziczenia, a na jego podstawie tworzy akt poświadczenia dziedziczenia, określając w nim krąg spadkobierców oraz ich udziały w spadku. Jednak dokument ten staje się ważny dopiero po jego zarejestrowaniu w elektronicznym Rejestrze Spadkowym przez notariusza.
Jak wygląda stwierdzenie nabycia spadku w sądzie?
Jeśli spadkobiercy nie zgadzają się co do podziału spadku, konieczne jest rozpoczęcie postępowania na drodze sądowej. W tym celu każda zainteresowana strona może złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku do sądu rejonowego właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy.
Wniosek ten powinien zawierać informacje o wszystkich spadkobiercach oraz ich stopniu pokrewieństwa. Wraz z wnioskiem należy dostarczyć różne dokumenty, takie jak dane osoby składającej wniosek, dane spadkodawcy, skrócony odpis aktu zgonu spadkodawcy, skrócone odpisy aktu urodzenia dzieci spadkodawcy, skrócone odpisy aktów stanu cywilnego spadkobierców, wypis z oryginału testamentu (jeśli taki istnieje), a także dowód opłacenia opłaty sądowej i opłaty za wpis w Rejestrze Spadkowym.
Jeśli spadkodawca nie sporządził testamentu, sąd ustala krąg spadkobierców i ich udziały w spadku. Na końcu postępowania sądowego wydaje się postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym wymienia się wszystkich spadkobierców i określa, jakie części spadku im przysługują.
Dział spadku, czyli kto dostaje co
Dział spadku to kolejny krok w postępowaniu spadkowym, który ma na celu dokładne określenie, jakie elementy majątku spadkodawcy zostaną odziedziczone przez jego dzieci. Jednak zazwyczaj nie jest to obowiązkowe, jeśli spadkobiercy są zgodni co do podziału spadku i ich udziału w majątku spadkowym.
W przypadku sporządzenia umowy o podziale spadku (w przypadku zgody spadkobierców), może ona mieć dowolną formę, chyba że w majątku zmarłego znajduje się nieruchomość. W takim przypadku umowa musi być sporządzona w formie aktu notarialnego.
Spadek po ojcu i matce w większości przypadków przypada dzieciom w równych częściach. Jednak problem pojawia się, gdy w spadku znajduje się nieruchomość. Wówczas sąd może podzielić tę nieruchomość na trzy sposoby:
- Podział fizyczny nieruchomości lub podział do korzystania z niej.
- Przyznanie nieruchomości jednemu spadkobiercy z obowiązkiem spłaty pozostałych spadkobierców.
- Sprzedaż nieruchomości i podział uzyskanych środków w równych częściach między dzieci spadkodawcy.
Spadek po rodzicach a kwestie podatkowe
Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn, najbliższa rodzina spadkodawcy, w tym jego dzieci i małżonek, jest zwolniona z opodatkowania nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych. Aby uniknąć podatku od spadku, dzieci spadkodawcy muszą jednak w ciągu 6 miesięcy od chwili uprawomocnienia się postanowienia sądowego lub uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia, powiadomić właściwy urząd skarbowy o otrzymaniu spadku.
Nabycie spadku należy zgłosić na formularzu SD-Z2 do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce położenia majątku spadkowego. Dopiero po zgłoszeniu tego faktu urząd skarbowy zwalnia dzieci spadkodawcy z obowiązku zapłaty podatku.
Pominięcie w testamencie a zachowek po rodzicach
Czasami zdarza się, że rodzice pomijają część swoich potomków w testamencie. W takim przypadku dzieci spadkodawców nadal mają prawo do zachowku. Jest to rodzaj zabezpieczenia ustawowego dla spadkobierców, którzy zostali pominięci w testamencie lub otrzymali niższy udział niż wynikałby z dziedziczenia ustawowego.
Wezwanie do wypłaty zachowku należy skierować do tych spadkobierców, którzy otrzymali spadek, określając kwotę, którą powinni wypłacić, oraz podstawę tego roszczenia. Jeśli mimo wezwania spadkobiercy nie chcą wypłacić zachowku, kolejnym krokiem jest złożenie pozwu o zachowek przed właściwym sądem rejonowym.
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
