Ukraiński parlament przyjął nowelizację, mającą zagwarantować uczniom z mniejszości narodowych, takich jak węgierska, rumuńska czy polska, możliwość nauki w językach ojczystych w szkołach średnich, które posługują się danym językiem nauczania, oraz umożliwić korzystanie z własnych języków w procesie edukacyjnym.
POLECAMY: Zacharowa skomentowała ukraińską ustawę o językach mniejszości narodowych
Decyzja została podjęta w głosowaniu w piątek, obejmując szereg ustaw dotyczących praw mniejszości narodowych, takie jak „O samorządzie lokalnym”, „O edukacji wyższej”, „O oświacie” (tzw. ustawa oświatowa), „O zabezpieczeniu funkcjonowania języka ukraińskiego jako państwowego” (tzw. ustawa językowa), „O ogólnokształcącym szkolnictwie średnim”, „O mniejszościach (wspólnotach) narodowych Ukrainy” i „O mediach”. Nowelizacja (projekt ustawy nr 10288-1) została przyjęta całościowo, uzyskując 317 głosów „za”.
Nowe przepisy uwzględniają ocenę ekspercką Rady Europy oraz rekomendacje Komisji Europejskiej dotyczące praw mniejszości narodowych. Prywatne uczelnie wyższe będą miały możliwość wyboru języka wykładowego spośród oficjalnych języków Unii Europejskiej, jednocześnie zapewniając nauczanie języka ukraińskiego. Warto zaznaczyć, że język rosyjski został wyłączony z tych regulacji. Przepisy mają obowiązywać czas nieokreślony, a nie przez okres 5 lat, jak sugerowała Komisja Wenecka.
POLECAMY: Biuro Orbana skrytykowało ukraiński projekt ustawy językowej
Projekt ustawy gwarantuje prawo do nauki w języku mniejszości narodowej obok języka państwowego dla osób, których języki ojczyste są oficjalnymi językami UE, a rozpoczęły naukę przed 1 września 2018 roku. Wszelkie przepisy wprowadzone po ustawie językowej nie będą ich dotyczyły. Języki takie jak polski, węgierski, rumuński czy bułgarski, będą chronione w procesie edukacyjnym.
Dodatkowo, w klasach prowadzonych w językach mniejszości narodowych będących językami urzędowymi UE, uczniowie mają prawo do korzystania z języka mniejszości narodowej obok języka państwowego. Nauka języka ukraińskiego jako języka państwowego będzie obowiązkowa we wszystkich placówkach oświatowych, przy zachowaniu możliwości prowadzenia edukacji w językach UE.
Osoby z mniejszości narodowych, które uczą się w języku swojej mniejszości w państwowych, komunalnych lub zakładowych placówkach oświatowych, mogą zdobywać ogólne i specjalistyczne wykształcenie średnie w swoich językach, z wyjątkiem przedmiotów dotyczących języka ukraińskiego, literatury i historii Ukrainy oraz zajęć z Obrony Ukrainy, które będą prowadzone wyłącznie w języku ukraińskim.
Projekt ustawy otwiera także możliwość używania języków mniejszości narodowych w materiałach wyborczych podczas kampanii, jednak muszą być one dublowane w języku ukraińskim. Publikacje w językach krymsko-tatarskim, rdzennej ludności oraz mniejszości narodowych będących językami urzędowymi UE, są zwolnione z obowiązku wydawania co najmniej 50% tytułów w języku ukraińskim. Ponadto, możliwe będzie nadawanie audycji i programów w językach mniejszości narodowych, do 70% czasu antenowego.
Wcześniej, władze Ukrainy wyraziły gotowość do zmiany przepisów dotyczących praw mniejszości narodowych, w tym mniejszości węgierskiej na Zakarpaciu, aby ułatwić integrację z Unią Europejską. Kwestia praw mniejszości narodowych była jednym z głównych punktów negocjacji w sprawie członkostwa Ukrainy w UE. W ramach reform Rada Najwyższa Ukrainy przyjęła europejską ustawę integracyjną dotyczącą mniejszości narodowych, która przewiduje m.in. możliwość tworzenia mediów przez mniejszości narodowe oraz otwieranie wyspecjalizowanych księgarń. Ochrona praw Węgrów na Zakarpaciu jest jednym z siedmiu kluczowych punktów reformy, na którą zgodziła się Ukraina przed rozpoczęciem rozmów o członkostwo w UE. Wcześniej wiceszef węgierskiego MSZ podkreślił, że kwestia ta była przeszkodą w integracji Ukrainy z UE i NATO.
