Nowy podatek, który „ukryje się” w cenach węgla, gazu, oleju opałowego, ale także napędowego i benzyny to efekt rozszerzenia unijnego systemu opłat za emisję dwutlenku węgla. Na ten moment nie ma jeszcze powodów do obaw – wyższe ceny nie pojawią się z początkiem nowego roku, jednak w dalszej perspektywie są nieuchronne. Kiedy nowe przepisy wejdą w życie? Jak bardzo wzrosną opłaty? Dla właścicieli dużych domów może to być nawet kilka tysięcy w skali roku.
Nowy podatek od ogrzewania. Od kiedy będzie obowiązywać?
1 stycznia 2027 roku planuje się wdrożenie drugiej, rozszerzonej wersji unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2, znanego jako ETS. Ten system stanowi kluczowy mechanizm w ramach europejskiej polityki klimatycznej i jest jednym z głównych źródeł potrzebnych funduszy.
Nowa wersja ETS, oznaczona jako ETS 2, obejmie sektory budownictwa i transportu, w tym również budynki mieszkalne i prywatne pojazdy. Osoby posiadające nieruchomości ogrzewane gazem, węglem, ekogroszkiem czy olejem opałowym poczują skutki wzrostu cen. Podobnie będzie dla kierowców tankujących na stacjach benzynowych, gdzie nowa opłata zostanie uwzględniona w cenie paliwa.
Pomimo wcześniejszych dyskusji na temat rozszerzenia systemu ETS w Parlamencie Europejskim już w 2021 roku, właściwe regulacje znalazły się ostatecznie w dyrektywie PE i Rady (UE) 2023/959 z dnia 10 maja 2023 r., która zmienia dyrektywę 2003/87/WE.
System ETS działa na obszarze UE od 2005 roku i stanowi część pakietu Fit for 55, który ma na celu zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej o 55% do 2030 roku. Fit for 55 z kolei wpisuje się w szersze ramy Europejskiego Zielonego Ładu, którego wdrażanie rozpoczęło się w 2019 roku.
Ile wyniesie nowy podatek od ogrzewania
Średniej wielkości gospodarstwo domowe generuje roczną emisję około 6 ton CO2. Obecnie cena za tonę CO2 oscyluje w okolicach 45 euro, co w przeliczeniu daje około 1170 zł przy obecnym kursie wymiany. Przewiduje się, że do 2030 roku cena ta może wzrosnąć do około 1600 zł, chociaż konkretne wartości pozostają jeszcze nieznane. Szczegółowe informacje powinny pojawić się najwcześniej w lipcu 2026 roku, gdy Komisja Europejska przedstawi bardziej konkretne dane dotyczące ETS 2.
Przewiduje się również ostateczny termin wprowadzenia tych przepisów. Istnieje furtka w dyrektywie umożliwiająca opóźnienie wejścia w życie ETS 2 do 1 stycznia 2028, jeśli ceny energii w UE pozostaną wysokie.
Według danych z marca 2023 roku, 3,2 miliona gospodarstw domowych w Polsce korzysta z ogrzewania gazem, a 4,6 miliona z węgla. To właśnie ich mieszkańcy będą najbardziej dotknięci kosztami wynikającymi z nowych uregulowań.
Termomodernizacja budynków jest jednym ze sposobów na zmniejszenie kosztów. To jednak wymaga większych nakładów, które nie zawsze są w gestii pojedynczego mieszkańca. Oczekuje się, że wzrost cen energii ze źródeł kopalnych będzie dodatkową zachętą do skorzystania z projektów, takich jak Czyste Powietrze.
Środki na termomodernizację zostały uwzględnione w Krajowym Planie Odbudowy, gdzie aż 3,1 miliarda euro przeznaczono na modernizację jednorodzinnych domów. Dla budynków wielorodzinnych także przewidziano oddzielną pulę środków.
