Od 1 stycznia obowiązywać będą nowe przepisy rozporządzeń, które zakładają m.in. wprowadzenie opłat dla jednorazowych kubków z tworzywa sztucznego w wysokości 20 groszy oraz pojemników na żywność, za które naliczana będzie opłata w wysokości 25 groszy.
Przepisy trzech rozporządzeń, które wejdą w życie 1 stycznia 2024 roku, są rezultatem działań resortu klimatu i środowiska i dotyczą implementacji unijnych ograniczeń związanych z użyciem jednorazowego plastiku oraz wycofaniem niektórych produktów z tworzyw sztucznych z rynku, zgodnie z dyrektywą dotyczącą jednorazowego plastiku (dyrektywa single use plastic – SUP).
W ramach tych rozporządzeń szczególne znaczenie ma uregulowanie stawek opłat produktowych dla różnych rodzajów opakowań, ustalenie opłat za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami oraz określenie stawek opłat na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów pochodzących z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.
Najważniejsze dla konsumentów jest rozporządzenie dotyczące stawek opłat za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami, które reguluje wysokość dodatkowych opłat nakładanych na klientów za opakowania jednorazowego użytku zawierające napoje lub żywność.
Zgodnie z przepisami dyrektywy SUP, przedsiębiorca prowadzący punkt handlu detalicznego, hurtowego lub gastronomicznego, oferujący produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych objęte załącznikiem nr 6 do ustawy, jest zobowiązany do pobrania opłaty od klienta końcowego, który nabywa te produkty lub napoje i żywność pakowane w te opakowania.
W świetle nowych przepisów, obowiązujących od 1 stycznia, opłata za kubki na napoje, wraz z ich pokrywkami i wieczkami, wyniesie 20 groszy za sztukę. Natomiast opłata za pojemniki (z pokrywką lub bez) używane do przechowywania żywności, zwłaszcza tej przeznaczonej do spożycia na miejscu lub na wynos, wyniesie 25 groszy za sztukę. Obejmie to między innymi pojemniki na żywność typu fast food.
Opłaty za odpady
Przepisy, które nabierają mocy od 1 stycznia 2024 r., dotyczące opłat za odpady, są przedmiotem kolejnego rozporządzenia. To nowe prawo reguluje stawki opłat mające pokryć koszty gospodarowania odpadami powstałymi z jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych.
Stawka opłaty za zagospodarowanie odpadów pochodzących z jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych tego samego rodzaju, które przedsiębiorca wprowadził do obrotu, wynosi 10 groszy za każdy kilogram. Dotyczy to między innymi pojemników na żywność, paczek i owijek z elastycznych materiałów zawierających żywność do spożycia bez dodatkowej obróbki, pojemników na napoje o pojemności do trzech litrów, kubków na napoje wraz z pokrywkami i wieczkami, a także lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego.
Dodatkowo, opłata w wysokości 1 grosza zostanie doliczona za każdą sztukę wyrobów tytoniowych z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne oraz filtrów zawierających te materiały, sprzedawanych łącznie z wyrobami tytoniowymi. Również jednorazowo doliczony będzie 1 grosz za sztukę chusteczek nawilżanych i balonów.
Nowe opłaty produktowe
Zgodnie z przepisami trzeciego rozporządzenia, ustalono stawki opłat produktowych dla różnych rodzajów opakowań. Opłata produktowa jest rodzajem opłaty ekologicznej nakładanej na przedsiębiorców wprowadzających określone produkty do obrotu.
W kontekście obowiązku zapewnienia zawartości materiałów pochodzących z recyklingu w butelkach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów, stawka opłaty wyniesie 1 zł za każdy kilogram.
Natomiast w przypadku obowiązku zapewnienia poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych, stawki opłat będą wynosiły:
- opakowania z tworzyw sztucznych: 2,7 zł za 1 kg,
- opakowania z aluminium: 1,4 zł za 1 kg,
- opakowania z metali żelaznych: 80 gr. za 1 kg,
- opakowania z papieru i tektury: 70 gr. za 1 kg,
- opakowania ze szkła: 30 gr. za 1 kg,
- opakowania z drewna: 30 gr. za 1 kg,
- opakowania wielomateriałowe: 1,7 zł za 1 kg,
- opakowania po środkach niebezpiecznych: 2 zł za 1 kg,
- pozostałe opakowania: 1 zł.
W przypadku spełniania minimalnych poziomów selektywnej zbiórki opakowań i odpadów opakowaniowych przez przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje (zebrane w ramach systemu kaucyjnego), stawki opłat produktowych w złotówkach za 1 kg będą następujące:
- butelka jednorazowa z plastiku do 3 litrów, puszka metalowa do 1 litra oraz szklana butelka wielorazowego użytku do 1,5 litra:
- 10 groszy w 2025 r.,
- 1 zł w 2026 r.,
- 5 zł w 2027 r. i w kolejnych latach.
Zgodnie z załącznikiem do ustawy SUP, minimalne poziomy selektywnej zbiórki w ramach systemu kaucyjnego dla butelek plastikowych do 3 litrów, puszek metalowych do 1 litra i szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 litra wynoszą:
- 77 proc. w 2025 r.,
- 81 proc. w 2026 r.,
- 84 proc. w 2027 r.,
- 87 proc. w 2028 r.,
- 90 proc. w 2029 r. i kolejnych latach.