Obecnie Jednolity Sąd Patentowy (The Unified Patent Court; UPC) to nowa europejska instytucja sądowa, która ma za zadanie rozstrzygać spory dotyczące patentów europejskich o jednolitym skutku oraz patentów europejskich udzielonych przez Europejski Urząd Patentowy (EPO). UPC ma być alternatywą dla obecnego systemu, w którym każdy patent europejski jest traktowany jako wiązka patentów krajowych i podlega jurysdykcji sądów krajowych. Jednolity Sąd Patentowy, jak sama nazwa wskazuje, ma zapewnić jednolitą i skuteczną ochronę patentową na terenie 17 państw członkowskich Unii Europejskiej, które podpisały Porozumienie w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego.
Jak działa Jednolity Sąd Patentowy?
Jednolity Sąd Patentowy składa się z Sądu Pierwszej Instancji, Sądu Apelacyjnego oraz Sekretariatu. Ponadto planowane jest utworzenie Patentowego Ośrodka Mediacji i Arbitrażu, który wspierałby drogę polubownego rozstrzygania sporów. Sąd Pierwszej Instancji ma oddział centralny oraz odziały lokalne i regionalne. Siedzibą oddziału centralnego jest Paryż. Oddział będzie posiadał także filię w Monachium, która zajmować się będzie sprawami dotyczącymi patentów mechanicznych, a także filię w Londynie, która będzie zajmować się sprawami dotyczącymi patentów chemicznych i farmaceutycznych. Odziały lokalne i regionalne będą mieć siedziby w państwach członkowskich uczestniczących w systemie JSP.
Sąd Apelacyjny zostanie ulokowany w Luksemburgu i zajmie się rozpatrywaniem odwołania od orzeczeń Sądu Pierwszej Instancji. Będzie składał się z pięciu sędziów (dwóch sędziów prawników i trzech sędziów technicznych). Z kolei Sekretariat będzie odpowiedzialny za administrację JSP i współpracę z EPO w zakresie rejestracji patentów europejskich o jednolitym skutku.
Kompetencje Sądu
Jednolity Sąd Patentowy ma wyłączną kompetencję do rozstrzygania spraw dotyczących:
- naruszenia lub zagrożenia naruszeniem patentu europejskiego o jednolitym skutku lub licencji do niego,
- unieważnienia lub ograniczenia patentu europejskiego o jednolitym skutku,
- naruszenia lub zagrożenia naruszeniem patentu europejskiego lub licencji do niego, jeśli nie został on wyłączony spod jurysdykcji JSP przez uprawnionego,
- unieważnienia lub ograniczenia patentu europejskiego, jeśli nie został on wyłączony spod jurysdykcji JSP przez uprawnionego lub jeśli sprawa została wniesiona przez EPO na wniosek osoby trzeciej,
- kontrnaruszenia patentu europejskiego lub licencji do niego,
- odszkodowania za bezpodstawne uzyskanie środków zabezpieczających,
- innych spraw związanych z patentem europejskim lub licencją do niego, określonych w Porozumieniu w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego.
Kto może dochodzić swoich praw przed Jednolitym Sądem Patentowym?
Jednolity Sąd Patentowy jest instytucją, która ma na celu przyspieszyć, ułatwić i ujednolicić ochronę patentową na terenie wybranych państw członkowskich UE. Przeznaczona dla wszystkich podmiotów, które chcą uzyskać lub już posiadają patent europejski o jednolitym skutku lub patent europejski udzielony przez EPO, ma zapewnić szybkie, tanie i eksperckie rozstrzyganie sporów patentowych z udziałem wyspecjalizowanych sędziów i zgodnie z prawem unijnym.
Jednolity Sąd Patentowy ma zapewniać efektywną ochronę prawną zarówno dla zgłaszających jak również dla już uprawnionych z patentów. Zgłaszający będą mogli uzyskać jednolitą ochronę patentową, bez konieczności składania oddzielnych wniosków krajowych, tłumaczeń i opłat. Właściciele patentów będą z kolei mogli dochodzić swoich praw lub kwestionować ważność patentów przed jednym sądem, bez ryzyka sprzecznych orzeczeń w różnych państwach. Ponadto UPC ma zapewnić większą pewność prawną i przewidywalność w zakresie ochrony patentowej w Europie.
Podstawa prawna:
- porozumienie w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego podpisane w Brukseli 19 lutego 2013 r.
- rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1257/2012 z 17 grudnia 2012 r. wdrażające współpracę w zakresie jednolitego systemu ochrony patentowej
- rozporządzenie Rady (UE) nr 1260/2012 z 17 grudnia 2012 r. wdrażające współpracę w zakresie tłumaczeń dotyczących jednolitej ochrony patentowej
- regulamin proceduralny Jednolitego Sądu Patentowego
